Presidenti kinez premton ‘ribashkim’ me Tajvanin

Presidenti kinez, Xi Jinping ka thënë në një fjalim se “ribashkimi” me Tajvanin “duhet të përmbushet”.

Jinping shtoi se bashkimi duhet të arrihet në mënyrë paqësore, por paralajmëroi se populli kinez kishte një “traditë të lavdishme” të kundërshtimit të separatizmit.

Në përgjigje, zyra presidenciale e Tajvanit tha se e ardhmja e ishullit ishte në duart e njerëzve të saj.

Tajvani e konsideron veten një shtet sovran. Sidoqoftë, Kina e sheh Tajvanin si një provincë të shkëputur.

Pekini nuk ka përjashtuar përdorimin e mundshëm të forcës për të arritur bashkimin.

Ndërhyrja e Jinping  vjen pas një valë prej rreth 150 fluturimesh ushtarake kineze në zonën e mbrojtjes ajrore të Tajvanit gjatë javës së kaluar.

Fjalimi, i cili erdhi në 110 vjetorin e revolucionit që përmbysi dinastinë e fundit perandorake të Kinës në 1911, ishte më pajtues sesa ndërhyrja e tij e fundit e madhe në Tajvan në korrik, ku ai u zotua se do të “shkatërronte” çdo përpjekje për pavarësinë zyrtare të Tajvanit.

“Detyra historike e ribashkimit të plotë të atdheut duhet të përmbushet dhe patjetër do të përmbushet”, tha ai.

Presidenti kinez shtoi se donte të shihte bashkimin paqësor nën një politikë “një vend-dy sisteme”, e ngjashme me atë të përdorur në Hong Kong.

“Separatizmi i pavarësisë së Tajvanit është pengesa më e madhe për të arritur ribashkimin e atdheut, dhe rreziku më serioz i fshehur për përtëritje kombëtare”.

Zyra presidenciale e Tajvanit tha se opinioni publik ishte shumë i qartë në refuzimin e sistemeve të një vendi-dy. Ai i bëri thirrje Pekinit të braktisë “hapat e tij provokues të ndërhyrjes, ngacmimit dhe shkatërrimit”.

Megjithë tensionet e shtuara gjatë disa javëve të fundit, marrëdhëniet midis Kinës dhe Tajvanit nuk janë përkeqësuar në nivelet e fundit të parë në 1996 kur Kina u përpoq të prishte zgjedhjet presidenciale me testet e raketave. SHBA dërgoi transportuesit e avionëve në rajon për t’i bindur ata.

Dhe, ndërsa një numër i vendeve perëndimore kanë shprehur shqetësim për shfaqjen e fuqisë ushtarake të Kinës, presidenti amerikan, Joe Biden tha se Jinping kishte rënë dakord t’i përmbahej “marrëveshjes së Tajvanit”.

Biden duket se i referohej politikës së gjatë të Washingtonit “një Kinë”, sipas së cilës ajo njeh Kinën dhe jo Tajvanin.

Sidoqoftë, kjo marrëveshje gjithashtu i lejon

Washingtonit të mbajë një marrëdhënie “të fortë jozyrtare” me Tajvanin.

SHBA i shet armë Tajvanit si pjesë e Aktit të Washingtonit për Marrëdhëniet me Tajvanin, i cili thotë se SHBA duhet të ndihmojë Tajvanin të mbrojë veten.

Politika “Një Kinë”, të cilës Biden dhe Jinping besohet se i janë referuar, është një gur themeli kryesor i marrëdhënieve kino-amerikane, por është i ndryshëm nga parimi Një Kinë, ku Kina këmbëngul se Tajvani është një pjesë e patjetërsueshme e Kinës.

Marrë nga BBC, përshtatur për Albanian Post

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.