Destinacionet e refugjatëve afganë, mes tyre dhe Shqipëria

Pushtimi i talebanëve ka shkaktuar një eksod të njerëzve të lidhur me ndërhyrjen perëndimore në vend.

Të paktën 12 mijë perona janë evakuuar përmes aeroportit të Kabulit që nga fillimi i një përpjekjeje të trazuar shpëtimi të dielën e kaluar. Ato përfshijnë një përzierje të stafit të qeverisë perëndimore dhe punonjësve të agjencive të ndihmës.

Gjithashtu dhe banorët afganë kanë punuar me qeveritë perëndimore ose agjencitë e tyre, që perceptohen të jenë në rrezik për shkak të natyrës së punës së tyre, siç janë gazetarët, përkthyesit ose aktivistët e të drejtave të njeriut.

Afërsisht 7 mijë persona u dërguan nga Kabuli me avionë ngarkesash nga ushtria amerikane. Autoritetet e Mbretërisë së Bashkuar thanë se kishin marrë rreth 1 mijë e 200 njerëz jashtë vendit deri të mërkurën në mëngjes, ndërsa ministri i Mbrojtjes i Gjermanisë tha të premten e 20 gushtit se kishte marrë rreth 1 mijë e 700 persona në mbrojtje.

Presidenti i Turqisë, Recep Tayyip Erdogan, tha se vendi i tij kishte evakuuar 550 njerëz nga Afganistani deri më tani, ndërsa Franca dhe Italia thonë se kanë evakuuar rreth 500 persona secila.

Shtetet e tjera kombëtare të përfshira në përpjekjet e evakuimit përfshijnë Australinë, Kanadanë, Republikën Çeke, Danimarkën, Poloninë dhe Zvicrën.

Shumica e avionëve ushtarakë jashtë Kabulit janë ndalur në kryeqytetin e Uzbekistanit, Tashkent, Doha në Katar ose Islamabad në Pakistan, ku të evakuuarit janë vendosur në fluturime të rregullta drejt vendin pritës.

Disa afganë, kryesisht civilë që kanë punuar me misionet amerikane ose ndërkombëtare në vend, do të strehohen përkohësisht në Shqipëri, Kosovë dhe Maqedoninë e Veriut, ndërsa vizat e tyre amerikane janë duke u përpunuar.

Tre vendet e Ballkanit, të cilat do të marrin numrin e dakorduar të evakuuarve afganë nga kjo fundjavë, janë vendet e para evropiane që angazhohen për një marrëveshje të vendit tranzit me SHBA.

Skema të ngjashme tranziti janë planifikuar për Kolumbinë, Ugandën dhe Katarin.

Cilat vende kanë premtuar t’i marrin ato?

Shtetet e Bashkuara janë zotuar të mirëpresin 10 mijë perona nga Afganistani, ndërsa Australia do të pranojë 3 mijë në bazë të një programi ekzistues.

Tajikistan tha muajin e kaluar se ishte gati të strehonte 100 mijë  njerëz të zhvendosur nga vendi i tij fqinj.

Shumica e vendeve evropiane kanë ngurruar të angazhohen për të marrë një numër të caktuar refugjatësh afganë, përveç atyre që kanë bashkëpunuar me agjencitë e tyre, mes shqetësimeve për një përsëritje të krizës së refugjatëve në 2015.

Qëndrimi i shteteve

Kancelarja gjermane, Angela Merkel, u tha kolegëve të partisë se vendi i saj do të duhet të pranojë rreth 10 mijë perona në rrezik nga Afganistani, ndërsa theksoi se shumica e refugjatëve do të duhet të strehohen në vendet fqinje.

Greqia ka instaluar një gardh dhe sistem vëzhgimi 40 kilometër në kufirin e saj me Turqinë mes shqetësimit për një rritje të emigrantëve nga Afganistani.

Ministri i Mbrojtjes i Greqisë, Michalis Chrisochoidis në një vizitë në rajonin e Evros të premten e 20 gushtit tha se nuk mund të presin, në mënyrë pasive, për ndikimin e mundshëm.

“Kufijtë tanë do të mbeten të paprekshëm”.

Komentet e tij erdhën, ndërsa Turqia u bëri thirrje vendeve evropiane të marrin përgjegjësinë për emigrantët afganë.

Në një bisedë telefonike me kryeministrin grek, Kyriakos Mitsotakis, Presidenti i Turqisë Recep Tayyip Erdogan tha se një rritje e njerëzve që largohen nga Afganistani mund të përbëjë “një sfidë serioze për të gjithë”.

“Një valë e re migrimi është e pashmangshme nëse masat e nevojshme nuk merren në Afganistan dhe në Iran”, tha Erdogan.

Marrja e shpejtë e Afganistanit nga talebanët, një grup militant islamik, ka lënë disa të kenë frikë për jetën e tyre dhe të kërkojnë të ikin nga vendi, shpesh me çdo mjet të nevojshëm.

Vitin e kaluar, Athina bllokoi përkohësisht kërkesat e reja për azil pasi Erdogan tha se Turqia kishte “hapur dyert” për emigrantët për të udhëtuar në BE.

Mitsotakis tha në atë kohë se Greqia kishte rritur “nivelin e parandalimit në kufijtë tanë në maksimum”, me personelin e sigurisë të vendosur në kufirin tokësor Evros.

A po përballet bota me një krizë tjetër refugjatësh?

Agjencia e Kombeve të Bashkuara për Refugjatët thotë se më shumë se 550 mijë afganë janë zhvendosur brenda vendit që nga janari, në krye të 3 milionë njerëzve që ishin lëvizur tashmë në fillim të vitit.

Shumica prej tyre, rreth 300 mijë  kanë lënë shtëpitë e tyre si rezultat i përkeqësimit të situatës së sigurisë gjatë javës së fundit.

Deri më tani nuk ka pasur një eksod të dukshëm të njerëzve jashtë vendit të shkatërruar nga lufta.

Marrë nga The Guardian, përshtatur për Albanian Post

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.