OBT: Lufta në Ukrainë mund të çojë në trazira ushqimore në vendet e varfra

Rritja e çmimeve globale të ushqimeve, si rezultat i luftës në Ukrainë, mund të shkaktojë trazira nga ata që janë të uritur në vendet e varfra. Kështu ka thënë kryetarja e Organizatës Botërore të Tregtisë, Ngozi Okonjo-Iweala.

Kjo e fundit paralajmëroi vendet prodhuese të ushqimit kundër grumbullimit të furnizimeve dhe tha se ishte jetike për të shmangur një përsëritje të pandemisë COVID-19, kur vendet e pasura ishin në gjendje të siguronin për vete pjesën më të madhe të vaksinave.

Në një intervistë me të përditshmen britanike “The Guardian”, drejtori i Përgjithshëm i OBT-së shprehu shqetësimin në lidhje me efektet goditëse të pushtimit rus – duke theksuar varësinë e shumë vendeve afrikane nga furnizimet ushqimore nga rajoni i Detit të Zi.

“Mendoj se duhet të jemi shumë të shqetësuar. Ndikimi në çmimet e ushqimeve dhe urinë këtë vit dhe vitin e ardhshëm mund të jetë thelbësor. Ushqimi dhe energjia janë dy artikujt më të mëdhenj në shportën e konsumit të njerëzve të varfër në të gjithë botën”, tha Okonjo-Iweala.

Ajo theksoi se vendet e varfra dhe njerëzit e varfër brenda vendeve të varfra që do të vuajnë më shumë.

Okonjo-Iweala, një ish-ministër Financash nigerian, tha se 35 vende afrikane vareshin nga ushqimi i importuar nga rajoni i Detit të Zi, duke shtuar se Rusia dhe Ukraina ishin përgjegjëse për 24% të furnizimeve globale të grurit.

Bujqësia ka qenë gjithmonë një çështje e shqetësuar në OBT, me mosmarrëveshje të vazhdueshme për qeveritë që subvencionojnë fermerët e tyre, ndërkohë që kufizojnë aksesin në tregjet e tyre.

Kryetarja, sapo ka përfunduar vitin e saj të parë si kryetare e OBT-së, pasi ishte emëruar për t’i dhënë një shtysë politike një institucioni të rrethuar nga mosmarrëveshjet mbi mënyrën e liberalizimit të tregtisë dhe mekanizmit për zgjidhjen e mosmarrëveshjeve.

Sakaq, ajo tha se po bëhej përparim në këtë aspekt, por pranoi, “që kur erdha këtu, gjërat kanë qenë mjaft të vështira. Nuk është një punë e lehtë”.

Pasi kritikoi ashpër “aparteidin e vaksinës” që preku Afrikën gjatë pandemisë, ajo tha se shtetet anëtare të OBT-së duhej t’i rezistonin tundimit për të mbrojtur rezervat e tyre ushqimore.

“Është një reagim i natyrshëm të mbash atë që ke – ne e pamë këtë me vaksinat. Por ne nuk duhet të bëjmë të njëjtin gabim me ushqimin”.

OBT-ja vlerëson se 40% e rritjes së çmimeve globale të grurit gjatë krizës ushqimore të një dekade më parë ishte rezultat i grumbullimit.

Vetëm 12 vende aktualisht kanë kufizime tregtare për ushqimin, tha Okonjo-Iweala, duke përfshirë El Salvadorin, Kamboxhian dhe Egjiptin.

“Ne duhet të sigurohemi që të nxjerrim mësime nga vaksinat dhe krizat e mëparshme ushqimore. Nuk jam i sigurt se mund ta zbusim plotësisht ndikimin e luftës në Ukrainë, sepse numrat e përfshirë janë të mëdhenj, por ne mund ta zbusim një pjesë të tij”.

Ndërkohë ajo u shpreh se ishte e shqetësuar se sezoni i mbjelljes në Ukrainë do të ndërpritet nga konflikti dhe se furnizimet me plehra gjithashtu do të jenë të kufizuara.

Ukraina zakonisht siguron gjysmën e grurit për Programin Botëror të Ushqimit, agjencia e OKB-së që ofron furnizime emergjente për vendet në konflikt, ose që po përjetojnë fatkeqësi natyrore si zia e bukës.

“Nëse nuk mendojmë se si të zbusim ndikimin e luftës, do të jetë një tjetër katastrofë jo vetëm këtë vit, por vitin e ardhshëm”, tha ajo.

Sipas saj, ekziston rreziku i një përsëritjeje të trazirave të ushqimit që shënuan një periudhë të mëparshme të rritjes së shpejtë të çmimeve në fund të viteve 2000.

“Ne po flasim me anëtarët tanë dhe u bëjmë thirrje që të mos e përkeqësojnë këtë krizë, duke pasur kufizime të eksportit për ushqimin”.

Rusia dhe Ukraina janë ndër 164 anëtarët e OBT-së, një organ i themeluar mbi idenë se tregtia do të çonte në prosperitet dhe paqe më të madhe.

“Ky model ka ofruar për vite dhe i ka nxjerrë njerëzit nga varfëria”, tha Okonjo-Iweala, duke vijuar se, “lufta nuk e minon faktin se tregtia mund të ndihmojë në ndërtimin e elasticitetit dhe arritjen e paqes”.

Vendet, duke përfshirë SHBA-të, Britaninë e Madhe, Kanadanë dhe 27 vendet e BE-së kanë vendosur tarifa ndaj Rusisë duke hequr statusin e vendit të saj më të favorizuar, një rregull i OBT-së që do të thotë se të njëjtat kushte tregtare duhet t’u ofrohen të gjitha vendeve anëtare.

Ndër të tjera, Okonjo-Iweala tha se ajo nuk mund të parashikonte përjashtimin e Rusisë nga OBT-ja, sepse procesi do të ishte i ndërlikuar dhe do të kërkonte 75% të anëtarëve për ta miratuar.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.