Marrëveshja e mbrojtjes me Arabinë Saudite nuk është e mundur pa normalizimin me Izraelin, thonë SHBA-të

Këshilltari amerikan i sigurisë kombëtare, Jake Sullivan, tha se administrata e Joe Biden nuk do të nënshkruante një marrëveshje mbrojtëse me Arabinë Saudite nëse Mbretëria dhe Izraeli nuk bien dakord për normalizimin e marrëdhënieve.

Në një intervistë për “Financial Times”, Sullivan hodhi poshtë sugjerimet e fundit se një marrëveshje dypalëshe midis administratës Biden dhe mbretërisë po konsiderohej nëse Izraeli refuzonte të bënte lëshime për palestinezët.

Biden ka nxitur një marrëveshje tre-palëshe për të inkurajuar Riadin që të zyrtarizojë lidhjet diplomatike me Izraelin, si pjesë e planeve për të siguruar një paqe të qëndrueshme në Lindjen e Mesme, pasi sulmi i Hamasit më 7 tetor shkaktoi luftën gati shtatë-mujore në Gaza.

Por kryeministri izraelit, Benjamin Netanyahu, ka refuzuar në mënyrë të përsëritur çdo lëvizje drejt një zgjidhjeje me dy shtete për konfliktin e zgjatur izraelito-palestinez.

Korniza e marrëveshjes së normalizimit mes Arabisë Saudite dhe Izraelit

Marrëveshja është një pjesë integrale e asaj që tani quhet “Doktrina Biden” për Lindjen e Mesme, ku Shtetet e Bashkuara tregojnë vendosmëri kundër Iranit dhe përfaqësuesve të tij rajonalë, duke inicuar krijimin e një shteti palestinez dhe forcimin e bashkëpunimit të tyre të sigurisë me mbretëria Saudite.

E përditshmja “L’Orient-Le Jour” ka përshkruar skicat e përgjithshme të një normalizimi të mundshëm saudito-izraelit.

Çfarë presin sauditët nga izraelitët

Ndalimi i agresionit izraelit në Gaza dhe tërheqja e trupave.

Sondazhet e opinionit në vendet arabe tregojnë një refuzim të qartë të marrëdhënieve me Izraelin, veçanërisht nën qeverinë aktuale të koalicionit të Benjamin Netanyahu, më e djathta në historinë izraelite.

Rruga “e pakthyeshme” drejt një shteti palestinez brenda kufijve të vitit 1967 me Jerusalemin Lindor si kryeqytet: fillimisht, Arabia Saudite kërkoi premtimin e vetëm për të shqyrtuar zgjidhjen me dy shtete, me qëllim që mbretëria të ruante legjitimitetin e saj si roje e Islamit.

Por, në mes të luftës në Gaza, ajo kërkoi hapjen e një rruge “të pakthyeshme” drejt një shteti palestinez, më pas kushtëzoi çdo normalizim me “njohjen e një shteti të pavarur palestinez brenda kufijve të vitit 1967 me Jerusalemin Lindor si kryeqytet” – megjithatë pa specifikuar se nga cili vend duhet të vijë.

Çfarë presin sauditët nga SHBA

Pakti i ndërsjellë i sigurisë së mbrojtjes midis Washingtonit dhe Riadit: një lloj kthimi në doktrinën “naftë për siguri”, e zyrtarizuar këtë herë, do të kishte një efekt parandalues ​​kundër Republikës Islamike në veçanti dhe që do t’i lidhte të dy partnerët në terma afatgjatë.

Diskutimet rreth marrëveshjes së mundshme që u zhvillua para 7 tetorit nuk u bënë publike, por ekspertët kishin paraqitur një sërë idesh.

Kjo duke filluar nga traktatet që njohin sigurinë e Gjirit si pjesë e interesit të Shteteve të Bashkuara.

Një traktat i tillë, i cili do të sinjalizonte një riangazhim të Shteteve të Bashkuara në rajon, do të duhej ende të vërtetohej nga Kongresi Amerikan, larg nga të qenit unanim për këtë çështje.

Ndihma amerikane për zhvillimin e një programi bërthamor civil në Arabinë Saudite, me mundësinë e pasurimit të uraniumit në territorin e saj: kjo do ta bënte mbretërinë fuqinë e dytë rajonale që mban këtë prerogativë, pas Iranit.

Një mundësi që sigurisht shqetëson Shtetet e Bashkuara dhe Izraelin, të cilët megjithatë e konsideruan seriozisht këtë opsion përpara 7 tetorit, ndërsa kërkonin të vendosnin masa mbrojtëse.

Zyrtarët e zgjedhur amerikanë kanë ngritur vazhdimisht shqetësimet e tyre, duke përfshirë edhe demokratët.

Çfarë pritet nga sauditët

Duke hapur rrugën për marrëveshje të tjera normalizimi: si mbrojtës i dy vendeve më të shenjta të Islamit dhe nismëtar i nismave të paqes arabe që kushtëzojnë normalizimin me një shtet palestinez, njohja e Izraelit nga Riadi ka një rëndësi simbolike të pakrahasueshme.

Kjo do të shënonte integrimin e Izraelit në një Lindje të Mesme të rikonfiguruar dhe do të nënshkruante një fitore të madhe për Benjamin Netanyahu, që ndoshta do t’i lejonte atij të siguronte mbijetesën e tij politike.

Financimi i destinuar për territoret palestineze: që nga viti 2016, Riadi ka reduktuar mbështetjen e tij financiare për AP deri në eliminimin nga viti 2021, ndërkohë që mbretëria kishte injektuar më shumë se 5 miliardë dollarë në territoret e pushtuara që nga krijimi i Izraelit.

Në prill të vitit 2023, Mohammad bin Salman i sugjeroi Mahmoud Abbas se ai mund të rifillonte ndihmën e tij në kushte, sipas “Wall Street Journal”.

Riadi pritet sot edhe për çështjen e rindërtimit të Gazës, për të cilën do të priste garanci nga pala izraelite.

Marrë nga “L’Orient-Le Jour”, përshtatur për Albanian Post 

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.