Protesta e kamionistëve në Kanada: Trudeau mund të përdorë Ligjin për Emergjencat

Kryeministri Justin Trudeau ka thirrur Aktin e Emergjencave që nuk është përdorur kurrë për t’i dhënë qeverisë së tij autoritet të shtuar në përgjigje të protestave të mandatit kundër vaksinave dhe bllokadave që kaplojnë Kanadanë.

Ligji do t’i japë qeverisë së Trudeau-t kompetenca të jashtëzakonshme për 30 ditë – duke përfshirë fuqinë për të ndaluar mbledhjet publike, udhëtimet dhe përdorimin e pronës specifike.

Lëvizja vjen mes javësh demonstratash përçarëse – dhe të shtrenjta – kundër kufizimeve të COVID-19.

Forcat e rendit të dielën rihapën Urën e Ambasadorit në Windsor – një vendkalim kritik për tregtinë Kanada-SHBA – pas një ndalese njëjavore. Por në Ottawa, qindra demonstrues kanë filluar javën e tretë të pushtimit rreth kodrës së Parlamentit të qytetit.

Çfarë është ligji për Emergjencat?

Akti i Emergjencave, i miratuar në vitin 1988, i jep qeverisë kompetenca të shtuara në kohë krize kombëtare.

Situata duhet të plotësojë një nivel të lartë, konkretisht një “situatë urgjente dhe kritike” që “vënë në rrezik seriozisht jetën, shëndetin ose sigurinë e kanadezëve”.

Pwr rrjedhojw Kabineti mund të thërrasë legjislacionin vetëm nëse urgjenca nuk mund të adresohet nga ndonjë ligj federal ekzistues dhe nëse tejkalon kapacitetin e provincave për ta trajtuar atë në mënyrë efektive.

Ligji për Emergjencat përshkruan katër lloje të ndryshme të emergjencave – emergjencat e mirëqenies publike, emergjencat e rendit publik, emergjencat ndërkombëtare dhe emergjencat e luftës.

Nëse legjislacioni përdoret këtë javë, ai ka të ngjarë të jetë nën kategorinë e ‘rendit publik’. Përsëri, kriteri këtu është i rreptë – protestat e ligjshme nuk kualifikohen.

Në vend të kësaj, situata duhet të konsiderohet si një kërcënim për sigurinë e Kanadasë, siç përcaktohet nga Akti Kanadez i Shërbimit të Inteligjencës së Sigurisë. Ky ligj përshkruan katër skenarë të mundshëm – spiunazh apo sabotim, aktivitete me ndikim të huaj, kërcënimet ose përdorimi i akteve të rënda të dhunës për qëllime politike, fetare ose ideologjike dhe veprime të fshehta, të paligjshme që synojnë të minojnë ose rrëzojnë qeverinë e krijuar me kushtetutë.

Deri më tani është e paqartë se në cilin skenar do të mbështetet Trudeau për të justifikuar përdorimin e Aktit të Emergjencave – asnjë nga këta katër skenarë nuk ka qenë qartësisht i pranishëm në Ontario.

Për të thirrur ligjin, kryeministri duhet gjithashtu të konsultohet me kryeministrat e çdo krahine të ndikuar përpara se të vendosë masën përpara Parlamentit. Nëse akti nuk kalon një votim atje, shpallja do të revokohet.

Të hënën, Kryeministri i Ontario-s, Doug Ford, tha se do të mbështeste qeverinë federale dhe “çdo propozim që ata kanë për të sjellë ligjin dhe rendin në provincën tonë”.

Kryeministri i Quebec, Francois Legault, u tha gazetarëve se nuk donte ta shihte zbatimin e aktit në provincën e tij.

Çfarë kompetencash jep Ligji për Emergjencat?

Sipas ligjit, qeveria ka në dispozicion një numër kompetencash të gjera.

Qeveria mund të ndalojë udhëtimin në ose nga zona të veçanta – nga Parlamenti Hill ose pikat kryesore kufitare, për shembull.

Mund të urdhërojë evakuimin e njerëzve dhe pronës personale nga zona të caktuara, ndoshta duke përdorur këtë fuqi për të pastruar zonat e mbipopulluara nga protestuesit. Dhe mund t’i drejtojë individët dhe kompanitë që të ofrojnë shërbime thelbësore, ndoshta duke urdhëruar kompanitë e kamionëve tërheqës të japin shërbimet e tyre dhe të pastrojnë rrugët nga demonstruesit dhe automjetet e tyre.

Por, ndërkohë që qeverisë së Trudeau-t së shpejti mund t’i jepet një pothuajse “carte blanche” (liri e plotë për të vepruar ashtu siç dëshiron ose mendon më mirë) për t’iu përgjigjur protestave, nuk ka asnjë tregues se kryeministri do të kërkojë gjithashtu ndërhyrje ushtarake.

Ndërsa Trudeau ka thënë se “gjithçka është në tryezë”, ai ka pohuar se përfshirja ushtarake do të ishte zgjidhja e fundit.

A është përdorur ndonjëherë ligji më parë?

Jo, Ligji për Emergjencat nuk është zbatuar kurrë. Ligji u konsiderua në ditët e para të pandemisë nën kategorinë e mirëqenies publike, por në fund u shpall i panevojshëm.

Një paraardhës i ligjit, i quajtur Akti i Masave të Luftës, u përdor tre herë në historinë kanadeze – gjatë Luftës së Parë Botërore, Luftës së Dytë Botërore dhe, më e diskutueshme, nga kryeministri Pierre Trudeau (babai i Justin Trudeau) gjatë krizës së tetorit.

Trudeau e përdori këtë ligj të mëparshëm në vitin 1970 për të pezulluar liritë civile dhe për të dërguar forca të armatosura për t’iu përgjigjur rrëmbimeve politike të një diplomati britanik dhe një politikani të Quebec-ut nga terroristë vendas të njohur si Fronti “de liberation du Quebec” (FLQ).

Tanket e ushtrisë dhe më shumë se 1 mijw trupa nga e gjithë Kanadaja u thirrën për të mbështetur policinë në Quebec, duke sjellë krahasime me një shtet policor.

I shtypur nga gazetarët se sa larg do të shkonte në përgjigje të krizës, Pierre Trudeau u përgjigj me frazën e famshme: “Vetëm më shiko”.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.