Gjermania dënon ish-kolonelin sirian në gjyqin “historik” të torturave

Një gjykatë gjermane ka dënuar të enjten e 13 janarit, një ish-kolonel sirian me burgim të përjetshëm për krime kundër njerëzimit në një vendim “historik” që shënon fundin e gjyqit të parë global mbi torturën e sponsorizuar nga shteti në Siri.

Anwar Raslan, 58 vjeç, u shpall fajtor për mbikëqyrjen e vrasjes së 27 personave dhe torturimit të 4 mijë të tjerëve në qendrën e paraburgimit Al-Khatib në Damask, i njohur gjithashtu si “Dega 251”, në vitin 2011 dhe 2012.

Ai kërkoi strehim në Gjermani pasi dezertoi regjimin sirian në vitin 2012.

Gjatë gjyqit, më shumë se 80 dëshmitarë dëshmuan për ato që gjykata në Koblenz i quajti “kushte katastrofike” në qendër, e cila kishte një reputacion si veçanërisht brutale.

“Ata morën qëndrimin, pavarësisht një frikë të madhe nga regjimi sirian, qoftë për veten apo për familjet e tyre”, tha kryetarja e trupit gjykues Anne Kerber.

“Unë u detyrohem atyre respektin tim të plotë”, shtoi ajo.

Sipas Kerber, regjimi i Bashar al-Assad kishte përdorur “dhunën” dhe “përdorimin e rëndë të municioneve” për të shtypur protestat që shpërthyen në mars 2011.

“Të burgosurit jo vetëm që torturoheshin, por edhe nuk ushqeheshin me rregull dhe u privuan nga ajri në qelitë johigjienike, të mbushura me njerëz, ku nuk mund të uleshin apo shtriheshin”, tha ajo.

Wassim Mukdad, një viktimë që dëshmoi para gjykatave, shprehu lehtësim për vendimin.

“Është një shenjë se torturat dhe krimet që ndodhën në Siri janë krime kundër njerëzimit dhe se autorët duhet të paguajnë për to”, tha Mukdad.

Shefja e OKB-së për të drejtat e Michelle Bachelet e quajti vendimin një “hap historik përpara në ndjekjen e së vërtetës, drejtësisë dhe dëmshpërblimeve për shkeljet e rënda të të drejtave të njeriut të kryera në Siri gjatë më shumë se një dekade”.

“Gjykata në Koblenz vendosi qartë dhe zyrtarisht kushte çnjerëzore paraburgimi, tortura sistematike, dhunë seksuale dhe vrasje në Siri”, tha Markus N. Beeko, kreu i “Amnesty International” në Gjermani.

Kenneth Roth nga “Human Rights Watch”, i cili siguroi disa nga provat e përdorura në gjyq, u tha gazetarëve në Gjenevë se vendimi ishte “me të vërtetë historik”.

Aktivistët sirianë u mblodhën jashtë gjykatës të enjten duke mbajtur pankarta dhe postera me slogane të tilla si “Ku janë ata?” duke iu referuar të afërmve të tyre që janë zhdukur në qendrat e paraburgimit sirian.

Aktivisti Yasmen Almasha tha për AFP: “Unë mendoj se kjo është ajo që ai meriton. Do të kisha dashur që vëllai im Okba të kishte të njëjtin ndjekje të drejtë që bëri Anwar Raslan. Ndoshta ai do të kishte qenë ende gjallë, ne nuk do të kishim e kanë humbur atë”.

Avokati sirian Anwar al-Bunni e quajti vendimin një “fitore për drejtësinë” dhe viktimat.

“Jam shumë i lumtur… Është fitore për Sirinë dhe e ardhmja e Sirisë”, tha ai.

Raslan u vu në gjyq në prill 2020 së bashku me një tjetër të pandehur të rangut më të ulët, Eyad al-Gharib, i cili u akuzua se ndihmoi në arrestimin e protestuesve dhe dërgimin e tyre në qendrën e paraburgimit.

Gharib u dënua me katër vjet e gjysmë burg vitin e kaluar për bashkëpunim në krime kundër njerëzimit, në vendimin e parë në mbarë botën mbi torturën nga qeveria e presidentit sirian Bashar al-Assad.

Çështja kundër dy burrave u ngrit duke përdorur parimin ligjor të juridiksionit universal, i cili lejon që veprat të ndiqen penalisht edhe nëse ato janë kryer në një vend tjetër.

Raste të tjera të tilla janë shfaqur edhe në Gjermani, Francë dhe Suedi, pasi sirianët që kanë kërkuar strehim në Evropë i drejtohen mjeteve të vetme ligjore në dispozicion aktualisht.

Në një rast tjetër të rëndësishëm në Gjermani, gjyqi i një ish-mjeku sirian i akuzuar për krime kundër njerëzimit do të hapet javën e ardhshme.

Raslan mbeti pa emocione ndërsa dënimi i tij u lexua në gjykatë, i veshur me një xhaketë të gjelbër dimërore dhe duke dëgjuar vendimin përmes kufjeve.

Prokurorët thonë se ai ka mbikëqyrur përdhunimin dhe abuzimin seksual, “goditjet elektrike”, rrahjet me “grushta, tela dhe kamxhik” dhe “privimin e gjumit” në burg.

Dëshmitarët raportuan fshikullim, goditje elektrike, djegie nga cigaret dhe goditje në organet gjenitale.

Një burrë dëshmoi për varrezat masive se ai ishte përgjegjës për katalogimin.

Si provë në gjyq u përdorën edhe pamjet e sirianëve të vdekur të kontrabanduar jashtë vendit nga “Cezari”, një dezertor që kishte punuar si fotograf për policinë ushtarake siriane.

Raslan nuk është përpjekur kurrë të fshehë të kaluarën e tij dhe i ka treguar policisë për kohën e tij në Siri në shkurt të vitit 2015, kur ai kërkoi mbrojtje nga policia në Berlin.

Sipas grupit monitorues të Observatorit Sirian për të Drejtat e Njeriut me bazë në Mbretërinë e Bashkuar, të paktën 60 mijë njerëz janë vrarë nën tortura ose si rezultat i kushteve të tmerrshme në qendrat e paraburgimit të Asadit.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.