22 vjet nga përfundimi i sulmeve të NATO-s kundër Serbisë, fjalimi i plotë i ish-presidentit Clinton

Pas 78 ditësh të bombardimeve ajrore të Organizatës së Traktatit të Atlantikut të Veriut (NATO), 10 qershori i vitit 1999 shënoi fundin e luftës së Serbisë nga Kosova. Kjo datë shënon 22-vjetorin e përfundimit të sulmeve të NATO-s kundër Serbisë.

Në qershorin e vitit 1999, pas tërheqjes së trupave serbe nga Kosova, NATO i dha fund fushatës së sulmeve ajrore kundër shtetit serb.

Këto sulme janë anuluar, pasi Komandanti Suprem i NATO-s, Gjenerali Uesli Klark, i pati raportuar Këshillit të Atlantikut Verior se sulmet ajrore të aleancës kishin detyruar ish-presidentin serb, Slobodan Millosheviç, të bënte tërheqjen e plotë të forcave serbe nga Kosova.

Ndërkaq, ish-Sekretari i Përgjithshëm i NATO-s, Havier Solana, në të njëjtën datë, pat urdhëruar ndalimin e bombardimit.

Ndërkohë, rreth 800 mijë refugjatë të dëbuar nga forcat serbe u rikthyen në Kosovë.

Presidenti i atëhershëm i Shteteve të Bashkuara të Amerikës, Bill Clinton, ishte personi, i cili kishte dhënë “dritën jeshile” për fillimin e fushatës së bombardimeve.

Ish-presidenti Clinton pati mbajtur një fjalim historik para popullit amerikan, ku pati falënderuar pilotët e Forcave Ajrore dhe ekuipazhet tokësore për shërbimin e tyre në misionin e NATO-s në Jugosllavi.

Ai kishte deklaruar rreth asaj se si përpjekjet e forcave të armatosura ndihmuan për t’u dhënë fund “vrasjeve së shqiptarëve etnikë në Jugosllavi”.

Fjalimi i plotë i ish-presidentit amerikan Bill Clinton, përkthyer nga artikulli i gazetës amerikane “NewYork Times”.

Shokët e mi amerikanë, sonte, për herë të parë pas 79 ditësh, qielli mbi Jugosllavinë është i heshtur.

Ushtria dhe policia serbe po tërhiqen nga Kosova. 1 milion burra, gra dhe fëmijë të dëbuar nga toka e tyre po përgatiten të kthehen në shtëpi. Kërkesat e një komuniteti ndërkombëtar të indinjuar dhe të bashkuar janë përmbushur.

Unë mund t’i raportoj popullit amerikan se kemi arritur një fitore për një botë më të sigurt, për vlerat tona demokratike dhe për një Amerikë më të fortë.

Pilotët tanë janë kthyer në bazë. Sulmet ajrore janë pezulluar. Agresioni kundër një populli të pafajshëm është përmbajtur dhe po kthehet prapa.

Kur urdhërova forcat tona të armatosura të luftonin, kishim tre qëllime të qarta: T’i lejonim popullit kosovar, viktimë e disa prej mizorive më të mbrapshta në Evropë që nga Lufta e Dytë Botërore, të ktheheshin në shtëpitë e tyre me siguri dhe vetëqeverisje.

Të kërkojë që forcat serbe përgjegjëse për ato mizori të largohen nga Kosova dhe të vendosë një forcë ndërkombëtare të sigurisë, me NATO-n në thelbin e saj, për të mbrojtur të gjithë njerëzit e asaj toke të trazuar, serbët dhe shqiptarët.

Këto synime do të arrihen. Konflikti i panevojshëm ka arritur në një përfundim të drejtë dhe të ndershëm.

Rezultati do të jetë siguria dhe dinjiteti për popullin e Kosovës, të arritur nga një aleancë që qëndroi së bashku për qëllim dhe zgjidhje, të ndihmuar nga përpjekjet diplomatike të Rusisë.

Kjo fitore sjell një shpresë të re se kur një popull do të veçohet për shkatërrim për shkak të trashëgimisë së tij dhe besimit fetar, ne mund të bëjmë diçka për të.

Dua të shpreh mirënjohjen time të thellë për burrat dhe gratë e forcave tona të armatosura dhe atyre të aleatëve tanë.

Ditë pas dite, natë pas nate, ata fluturonin, duke rrezikuar jetën e tyre për të sulmuar objektivat dhe për të shmangur viktimat civile kur u qëlluan nga zonat e populluara.

Unë i lutem çdo amerikani të bashkohet me mua për t’u thënë atyre, “Faleminderit! Ju na keni bërë shumë krenarë”.

Jam mirënjohës për popullin amerikan, për qëndrimin kundër spastrimit të tmerrshëm etnik, për dërgimin e ndihmës bujare për refugjatët dhe për hapjen e zemrave tuaja dhe shtëpive tuaja për viktimat e pafajshme që erdhën këtu.

Dua të flas me ju për disa çaste në lidhje me arsyet pse kemi luftuar, çfarë kemi arritur dhe çfarë duhet të bëjmë tani për të avancuar paqen dhe së bashku me njerëzit e Ballkanit të krijojmë një të ardhme të lirisë, përparimit dhe harmonisë.

Ne duhet të kujtojmë se dhuna që iu përgjigjëm në Kosovë ishte kulmi i një fushate 10-vjeçare nga Slobodan Millosheviç, udhëheqësi i Serbisë, për të shfrytëzuar dallimin etnik dhe fetar, në mënyrë që të impononte vullnetin e tij në linjat e ish-Jugosllavisë.

Kjo është ajo që ai u përpoq të bënte në Kroaci e Bosnjë dhe tani në Kosovë.

Bota pa pasojat e tmerrshme, 500 fshatra të djegura, burra të të gjitha moshave të ndara nga të dashurit e tyre për t’u pushkatuar dhe varrosur në varre masive, gratë e dhunuara, fëmijët e bërë për të parë prindërit e tyre si vdesin, një popull i tërë i detyruar të braktisë në orë komunitetet familjet e tyre kishin kaluar breza duke ndërtuar.

Për këto mizori, Millosheviç dhe ndihmësit e tij të lartë janë akuzuar nga Tribunali Ndërkombëtar i Krimeve të Luftës për krime lufte dhe krime kundër njerëzimit.

Kurrë nuk do t’i harroj refugjatët kosovarë që kam takuar së fundmi. Disa prej tyre mezi mund të flisnin për ato që kishin përjetuar. E vetmja që u kishte mbetur ishte shpresa se bota nuk do t’ua kthente kurrizin.

Kur përpjekjet tona diplomatike për të shmangur këtë tmerr u kundërshtuan dhe dhuna u rrit, ne dhe aleatët tanë vendosëm të vepronim. Millosheviç vazhdoi t’u bënte gjëra të tmerrshme popullit të Kosovës. Por ne ishim të vendosur ta kthenim mbrapsht. Vendosmëria jonë, më në fund, i dha fund një fushate të mbrapshtë të spastrimit etnik.

Ne kemi vepruar mjaft herët për ta kthyer atë, për t’u dhënë mundësi kosovarëve të shkojnë në shtëpi. Kur ta bëjnë këtë, ata do të jenë të sigurt. Ata do të jenë në gjendje të rihapin shkollat e tyre, të flasin gjuhën e tyre, të praktikojnë fenë e tyre, të zgjedhin udhëheqësit e tyre dhe të formojnë fatin e tyre.

Nuk do të ketë më ditë kërkimi për ushqim në malet e ftohta dhe pyjet. Nuk ka më net të fshihesh në bodrume, duke menduar nëse dita tjetër do të sjellë vdekje apo çlirim. Ata do ta dinë që ushtria dhe forcat paraushtarake të Millosheviç-it do të jenë zhdukur, dhjetë vitet e tij të shtypjes, të mbaruara.

NATO e ka arritur këtë sukses si një aleancë e bashkuar, e udhëhequr me aftësi nga Sekretari i Përgjithshëm Solana dhe Gjenerali Clark. 19 demokraci u bashkuan dhe qëndruan së bashku përmes sfidës më të ashpër ushtarake në historinë 50-vjeçare të NATO-s.

Gjithashtu ruajtëm partneritetin tonë të rëndësishëm me Rusinë. Falë presidentit Jeltsin, i cili kundërshtoi përpjekjen tonë ushtarake, por mbështeti diplomacinë për t’i dhënë fund konfliktit me kushte që plotësonin kushtet tona.

Unë jam mirënjohës të dërguarit rus, Chernomyrdin dhe presidentit finlandez, Ahtisaari, për punën e tyre dhe nënkryetarit Gore për rolin kryesor që ai luajti në krijimin e partneritetit të tyre së bashku.

Tani, unë shpresoj që trupat ruse të bashkohen me ne në forcën që do të mbajë paqen në Kosovë, ashtu si ata në Bosnjë.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.