William Kristol: Me Trump-in rrezikojmë një zhvendosje autoritare, ai nuk do të ketë kufij

“2023-shi ishte një vit i mirë. Por për Putin-in dhe Trump-in”, thotë William Kristol, një intelektual dhe politolog, i cili e përkufizon veten si “pavarësisht gjithçkaje, ende një neokonservator, por një ish-republikan”.

Ai shërbeu si shef i stafit të Dan Quayle, në atë kohë nënkryetar i lartë i Bush-it, këshilloi presidentë dhe sekretarë të shtetit, themeloi revista dhe grupe të mendimit me historianin Robert Kagan dhe ishte një nga mbështetësit kryesorë të ndërhyrjes kundër Sadam Husein-it.

Nëse Trump fitoi si askush tjetër në Iowa dhe kthehet në Shtëpinë e Bardhë më 20 janar 2025, sipas tij, “ekziston rreziku i një zhvendosjeje autoritare”.

“Shtetet e Bashkuara të Amerikës kanë qenë gjithmonë një spirancë e stabilitetit. Kur ka pasur kriza, dhe ka pasur shumë – Lufta e Ftohtë, Ballkani, Iraku, rritja e lëvizjeve populiste në fusha të ndryshme – gjithçka është menaxhuar falë soliditetit të sistemit”, thotë ai.

Kristol është i mendimit se “rendi botëror nuk është shembur dhe ajo që Putin-i ka bërë në Ukrainë tregon se lidershipi i SHBA-ve mbetet i domosdoshëm”.

“E kam parë dhe e kam prekur nga dora e parë në udhëtimet që bëj në Evropë. Lindja shikon nga Washington-i, jo nga Berlini”, shton ai.

Pse Trump e tremb atë më shumë sot se në vitin 2016?

“Nuk ka më mbrojtje rreth tij që ekzistonin në mandatin e parë. Dhe këtë herë McMasters apo Mattis nuk do të mbërrijnë për ta mbajtur atë apo Paul Ryan në Kongres. Nëse ai fiton Shtëpinë e Bardhë, ai nuk do të ketë kufij”.

Sa për mbështetjen që ka fituar paçka betejave ligjore, politologu thotë se “Trump është inteligjent, i mprehtë, shumë më i aftë se sa portretizohet nga rivalët e tij dhe vetëm duke i njohur këto cilësi mund të mposhtet, nënvlerësimi i tij është marrëzi”.

“Elektorati i tij është fideist dhe e konsideron atë një mit, Trumpizmi është një kult. Fokus-grupet në të cilat unë marr pjesë theksojnë se votuesit e Donald Trump nuk e kujtojnë presidencën e tij ose e shohin atë përmes lenteve të shtrembëruara. Ata nuk marrin parasysh fatkeqësitë, gabimet e bëra. Thonë se në katër vitet e Trump nuk kishte inflacion dhe bota ishte në paqe. Dhe kjo mjafton për të nxitur narrativën se gjërat ishin më mirë me të sesa me Biden. Pastaj këtë vit Trump ka një avantazh shtesë”.

Cilin?

“Ai është ndarë, është një kandidat që është njëkohësisht anti-establishment dhe ka përvojë në qeveri. A është e nevojshme që Washington-i të funksionojë? Unë jam personi i duhur sepse e kam bërë tashmë, thotë ai. A është Washington-i i paralizuar? Duhet ta ndryshojmë. Qeveria dhe populizmi bashkë”.

Nga ana tjetër, ai dallon se Biden është i dobët.

“Kur amerikanët e shikojnë atë, mendojnë për moshën e tij, jo për atë që ai ka bërë. Unë nuk mendoj se ai është kandidati më i fortë për të kundërshtuar Trump-in”.

“Elektorati është irracional, ndonjëherë vepron me impulse. Shumë amerikanë besojnë se gjërat janë jashtë kontrollit dhe se më parë – me Trump-in – nuk ishte kështu. Mediat sociale dhe rrjetet konservatore i kalojnë këto ndjenja duke krijuar një narrativë negative për Biden dhe duke favorizuar Trump-in”.

Megjithatë, inflacioni është një problem real, shumë qytetarë ankohen se kuletat e tyre janë më bosh se më parë.

“Nëse jeni nën 45 vjeç, nuk keni jetuar kurrë në një epokë me inflacion të lartë, atëherë gjithçka është e re dhe shqetësuese. Megjithatë, nëse çmimet janë rritur, pagat janë rritur gjithashtu. Si dhe çeqet e pensioneve. Tani inflacioni po bie, por ne kujtojmë kur çmimet ishin të ulëta, jo se po bien tani. Ky është irracionaliteti, paaftësia për t’i vendosur gjërat në këndvështrimin e duhur”.

Çfarë bëri Biden gabim?

“Mosha është një handikap, nuk ka kuptim të kërkosh justifikime. Sot ai do t;i kishte duart e lira për çështjet e sigurisë kombëtare dhe politikës së jashtme dhe do të merrej me Kongresin pa kufizime. Dhe për më tepër do të kishte një gjeneratë të re demokratësh në platformën e nisjes”.

Por Reagan në vitin 1984 ishte gjithashtu kandidati më i vjetër. Ai ishte 73 vjeç dhe kandidoi për një mandat të dytë. Më pas ai fitoi me shumicë…

“Kishte debate brenda administratës, por rreth Reagan-it kishte njerëz të kalibrit të Bush-it, zëvendëspresident, James Baker dhe George Shultz. Ata i qetësuan të gjithë me praninë e tyre. Blinken nuk është personazh publik. Dhe as Kamala Harris nuk ka forcë”.

Marrë nga “La Stampa”, përshtatur për “Albanian Post”.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.