Një lumë parash nga arabët dhe kinezët: ja si e ndryshojnë lëkurën universitetet amerikane

Një lumë parash nga jashtë për universitetet amerikane. Sigurisht që nuk është një fenomen i ri, për dekada – ose të paktën që kur kolegjet amerikane dhe pjesërisht britanike u bënë lidhje ad hoc dhe pika trajnimi në botën e globalizuar – që nga arkat e fondeve sovrane, oligarkëve rusë dhe jorusë, sipërmarrësve, OJQ-ve dhe donatorët individualë sjellin miliarda dollarë në arkat e mbi 200 universiteteve amerikane dhe qendrave kërkimore të lidhura me to.

Paratë që rrjedhin përgjatë kanaleve që nuk janë gjithmonë transparente.

Sipas nenit 117 të Aktit të Arsimit të Lartë (që daton në vitin 1965, i ndryshuar në 1986 dhe 1998), Departamenti i Arsimit (DoE) i detyron universitetet të raportojnë donacione nga jashtë dhe të kontraktojnë dy herë në vit transaksione ndërkombëtare me vlerë më shumë se 250 mijë dollarë.

Në vitin 2020, një raport i urdhëruar nga Trump theksoi se si universitetet komunikonin fondet nga Kina, Rusia dhe vende të tjera të përshkruara në atë kohë si “kundërshtarët e huaj” me pak detaje.

Raporti u bë publik pikërisht për të lejuar DO të shtrëngonte ligjin për donacionet duke ulur pragun e gjurmueshmërisë në 50 mijë dollarë, e cila nuk u përfundua kurrë.

Në atë kohë, 12 shkolla ishin në shënjestër, duke përfshirë Harvard, Yale, Stanford dhe Georgetown University. Shumica e këtyre instituteve nuk kishin zbuluar lidhjet dhe donacionet nga Huawei, gjiganti kinez i teknologjisë së lartë.

Të tjerët kishin heshtur për lidhjet me Katarin dhe Arabinë Saudite. Rezultati ishte një tërheqje shumë e ashpër midis universiteteve – kushtuar mbrojtjes së autonomisë së tyre në metodat e kërkimit dhe financimit – dhe administratës Trump, e cila pa një rrezik për sigurinë kombëtare në kontraktimin e qendrave të tëra kërkimore për subjektet dhe të huajt me para.

Por atëherë ashtu si tani u theksua se 203 universitete kishin marrë “kontribute të paregjistruara nga qeveritë e huaja” për 13 miliardë dollarë.

Shqetësimi kryesor ishte Kina, kishte dalë gjithashtu në një raport të Kongresit se Pekini u dha para 70% të institucioneve që pritën një degë të Institutit Konfuci.

Që kur Biden mori detyrën, Departamenti i Arsimit e ka liruar më tej kontrollin e tij, duke e bërë të vështirë gjurmimin e identiteteve të donatorëve të huaj – kompanive, institucioneve apo individëve. Megjithatë, shteti nga i cili vijnë donacionet për kolegjet amerikane dhe të cilit i drejtohen në veçanti, mbetet në provë.

Sipas të dhënave të DoE, nga viti 1986 deri më 17 tetor 2022, universitetet amerikane morën 44 miliardë dollarë nga burime të huaja. Nga këto, një e katërta vijnë nga bota arabe. Edicioni i fundit i raportit daton në 13 tetor. Donacionet janë rritur në 51 miliardë dhe kjo shifër përfshin 22 miliardë prej të cilave data nuk mund të tregohet.

Sipas parashikimeve nga një kontabilist në firmën e auditimit KPMG, i konsultuar nga qendra kërkimore e Universitetit Rutgers, 50% e kësaj shifre vjen nga qeveritë autoritare ose antidemokratike në Lindjen e Mesme.

Këto para janë investuar kryesisht në krijimin e programeve kërkimore ad hoc në universitete. Një studim nga NCRI i Rutgers – i financuar nga Koalicioni Izraelit në Kampus – nënvizoi se si rritja e antisemitizmit lidhet me ato kampuse ku prania e donatorëve të Lindjes së Mesme është më e fortë.

Çështja e kontributeve prek pothuajse të gjitha kolegjet e vendit, megjithëse disa kanë përfituar më shumë se të tjerët – bazuar në programet kërkimore dhe Departamentit e studimeve të Lindjes së Mesme të pranishme – nga bujaria e Katarit, Arabisë Saudite dhe Emirateve të Bashkuara Arabe.

Mbi 5 miliardë që këto vende (2.7 miliardë që i atribuohen zyrtarisht Katarit) u dhanë midis 2014 dhe 2019 kolegjeve amerikane dhe të regjistruara në raportin e DoE kryesisht shkuan për: Carnegie Mellon (1.4 miliardë); Cornell (1.2 miliardë) Harvard (894 milionë).

As Columbia dhe as UCLA nuk shfaqen në renditjen e dhjetë përfituesve më të mirë, dy kampuset ku protestat kanë qenë më të tensionuara javët e fundit.

Përveç këtyre parave, janë edhe paratë “gri” që nuk ishin raportuar në atë kohë nga universitetet. Cornell kryeson listën me pothuajse 1 miliard, duke lënë pas Yale (380 mijë). Një trend që nuk do të humbiste forcën as në vitin 2023.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.