Ekspertët e OKB-së bëjnë inspektimin e parë të centralit bërthamor në Zaporizhzhia

Ekspertët bërthamorë të OKB-së kanë bërë inspektimin e tyre të parë të termocentralit të Zaporizhzhia-s, të mbajtur nga Rusia në Ukrainë.

Shefi i Agjencisë Ndërkombëtare të Energjisë Atomike Rafael Grossi ka thënë se “integriteti i centralit” ishte “shkelur disa herë”.

Ndërkaq, inspektorët u shoqëruan në fabrikë nga ushtarë rusë pas një udhëtimi të rrezikshëm të vonuar nga bombardimet.

Rusia dhe Ukraina akuzuan njëra-tjetrën për përpjekje për të sabotuar misionin.

Zaporizhzhia është centrali bërthamor më i madh në Evropë. Ai u pushtua nga Rusia pasi pushtoi Ukrainën në shkurt.

Stafi ukrainas që vazhdon të operojë në fabrikë ka bërë me dije se trupat ruse e kanë përdorur atë si bazë ushtarake dhe se punëtorët në fakt mbahen nën kërcënimin e armëve.

“Nuk do të shkojmë askund. IAEA tani është atje, është në termocentral dhe nuk po lëviz, do të qëndrojë atje”, ka thënë Grossi. Por nuk ka specifikuar se sa njerëz do të qëndrojnë atje dhe për sa kohë.

Sipas Grossi-t, betejat që po zhvilloheshin pranë uzinës “nuk do ta ndalonin” inspektimin.

“Kishte momente ku zjarri ishte i dukshëm, mitralozë të rëndë, mortaja artilerie, në dy ose tre herë vërtet shumë shqetësuese”, ka thënë ai.

Ish-kryeinspektori i IAEA-s, Olli Heinonen, ka thënë se nëse do të zhvillohen intervista, punëtorët nuk kanë gjasa të jenë aq “të hapur sa do të donin të ishin” mbi rreziqet për sigurinë e tyre dhe familjeve të tyre.

Sakaq, presidenti ukrainas Volodymyr Zelensky ka thënë se shpresonte që inspektorët “do të nxirrnin përfundime objektive”, por u ankua për mungesën e gazetarëve ndërkombëtarë në delegacion.

“Kemi prova të qarta se Rusia bëri shumë gjëra cinike për të mashtruar misionin. Okupatorët i detyruan njerëzit të gënjejnë përfaqësuesit e IAEA të dorëzojnë disa letra, të nënshkruajnë diçka, të thonë diçka”, ka thënë ai.

Kurse shefi i shtabit të Zelensky-t akuzoi Rusinë se po përpiqet të shkatërrojë misionin duke bombarduar qytetin aty pranë Enerhodar, i cili është nën kontrollin e Moskës.

Ekipi i ekspertëve mbërriti në kompleksin e centralit atomik të Zaporizhzhia të Ukrainës të enjten për të vlerësuar rrezikun e një katastrofe nga rrezatimi pasi u vonua disa orë nga granatimet pranë zonës.

Kushtet në termocentralin bërthamor, më i madhi në Evropë, janë zbërthyer për javë të tëra, me Moskën dhe Kievin që rregullisht shkëmbejnë fajin për bombardimet në afërsi dhe duke nxitur frikën e një fatkeqësie rrezatimi të stilit të Çornobilit.

Ministri i Jashtëm rus Sergei Lavrov ka thënë se Moska po bënte gjithçka për të siguruar që centrali të mund të funksiononte në mënyrë të sigurt dhe që inspektorët e IAEA të jenë në gjendje të kryejnë detyrat e tyre.

Më herët, kompania shtetërore bërthamore e Ukrainës, Energoatom, ka thënë se bombardimet ruse kishin detyruar mbylljen e një prej vetëm dy reaktorëve operativë në vend, ndërsa Moska tha se kishte penguar një përpjekje ukrainase për të kapur centralin.

Guvernatori i distriktit të Zaporizhzhia-s, Yevgeny Balitsky, i vendosur nga Rusia, ka thënë se të paktën tre persona ishin vrarë dhe pesë të plagosur në atë që ai tha se ishte bombardimi ukrainas i Enerhodar që kishte shkatërruar gjithashtu tre kopshte dhe Shtëpinë e Kulturës. Energjia e qytetit ishte ndërprerë në mëngjes, tha ai.

Inspektorët e IAEA-s, të veshur me forca të blinduara dhe që udhëtonin me kryqëzorë tokësorë të bardhë, të blinduar me shenja të OKB-së në anët e tyre, u mbajtën në pikën e parë të kontrollit jashtë qytetit pas raportimeve të bombardimeve.

Moska akuzoi forcat ukrainase se u përpoqën të kapnin uzinën disa orë përpara se të mbërrinte ekipi i IAEA.

Ministria ruse e Mbrojtjes ka thënë se deri në 60 trupa ukrainase kishin kaluar lumin Dnipro, i cili ndan territorin e mbajtur nga të dy palët, me varka në orën 6:00 të mëngjesit në atë që tha se ishte një “provokim” që synonte të prishte vizita e IAEA.

Ministria ka treguar se “ishin marrë masa” për të shkatërruar trupat kundërshtare, duke përfshirë përdorimin e aviacionit ushtarak.

Marrë nga “BBC”, përshtatur për “Albanian Post”.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.