Lufta në Afganistan: 27 fëmijë të vrarë dhe 136 të tjerë të plagosur

Nga Organizata e Kombeve të Bashkuara u njoftua të hënën e 9 gushtit se të paktën 27 fëmijë janë vrarë dhe 136 të tjerë janë plagosur në Afganistan gjatë tre ditëve të fundit në luftën më të ashpër mes kryengritësve talebanë dhe forcave qeveritare.

27 viktimat u regjistruan në tre provinca – Kandahar, Khost dhe Paktia. Këta të fundit janë vrarë dhe plagosur nga bombat në rrugë dhe nga zjarri i kryqëzuar.

Ndërkohë nga Agjencia e Kombeve të Bashkuara për fëmijët UNICEF, u raportua se​​ ishin të tronditur nga “përshkallëzimi i shpejtë i shkeljeve të rënda kundër fëmijëve”.

Zyrtarët e UNICEF ​​u kanë bërë thirrje të gjitha palëve të sigurojnë që fëmijët të mbrohen.

Talebanët kanë bërë përparime të mëdha në të gjithë vendin ndërsa trupat e huaja tërhiqen, duke marrë të paktën gjashtë kryeqytete rajonale që nga e premtja.

Ata kanë refuzuar thirrjet ndërkombëtare për armëpushim.

Më shumë se 1 mijë civilë janë vrarë si rezultat i konfliktit në muajin e kaluar.

Çfarë ka ndodhur deri tani?

Dhuna është përshkallëzuar në të gjithë Afganistanin tani që forcat e udhëhequra nga SHBA-të janë tërhequr të gjitha, pas 20 vitesh operacionesh ushtarake.

Talebanët kanë zaptuar me shpejtësi zona të mëdha fshati dhe tani po synojnë qytete.

Në fitimin e tyre më domethënës që nga maji, talebanët tani raportohet se kanë pushtuar qytetin verior të Kunduz-t.

Qyteti me 270 mijë njerëz konsiderohet një portë hyrëse për në provincat veriore të pasura me minerale. Ndodhet në një vend strategjikisht të rëndësishëm pranë kufirit me Tajikistan-in, i cili përdoret për kontrabandën e opiumit dhe heroinës.

Ajo gjithashtu mban një rëndësi simbolike për talebanët sepse ishte një kështjellë kryesore para vitit 2001.

Militantët e pushtuan qytetin në vitin 2015 dhe përsëri në 2016-ën, por kurrë nuk kanë qenë në gjendje ta mbajnë atë për një kohë të gjatë.

Zyrtarët afganë thonë se forcat e sigurisë janë ende duke luftuar në qytet.

Kryengritësit gjithashtu raportohet se kanë pushtuar qytetet veriore të Sar-e-Pul dhe Taloqan.

Raportet e fundit thonë se qyteti verior Aybak gjithashtu mund të ketë rënë nën kontrollin e talebanëve të hënën.

Diku tjetër, aeroplanët amerikanë dhe afganë kanë kryer sulme ajrore – përparimi i militantëve nuk është ndalur, por zyrtarët afganë thonë se dhjetëra talebanë kanë vdekur.

Luftime të rënda janë raportuar në Pul-e-Khumri dhe në Mazar-e-Sharif, një qendër tregtare në kufirin me Uzbekistan-in. Komandantët e ushtrisë thonë se kanë dëbuar militantët nga periferitë e saj.

Të hënën në mëngjes një shpërthim i fortë u dëgjua jashtë selisë së policisë në qytetin jugor të Lashkar Gah, ku të dy palët kanë luftuar për më shumë se një javë.

Banorët thanë se rreth 20 civilë ishin vrarë në dy ditët e fundit. Si dhe një shkollë e një klinikë u shkatërruan.

Kryeqytetet e tjera krahinore nën presion përfshijnë Herat-in në perëndim dhe qytetet jugore të Kandahar dhe Lashkar Gah.

Lufta “nuk kufizohet në periferi”

“Operacionet në Kandahar dhe Herat janë shumë të rëndësishme për ne dhe përparësia jonë është t’i kapim dy aeroportet apo bazat ajrore të rëndësishme aty”, kanë deklaruar talebanët më herët.

Kandahar dhe Herat janë qytetet më të mëdhenj të Afganistanit për nga popullsia. Ekspertët thanë se humbja e tyre do të ishte një goditje e madhe politike për qeverinë. Potencialisht, sipas tyre, mund të shkaktonte riorganizime të mëdha në favor të talebanëve.

Nuk është e qartë nëse sulmet ajrore amerikane do të vazhdojnë pasi forcat e huaja të përfundojnë tërheqjen e tyre.

Një zëdhënës i forcave amerikane në Afganistan dhe ambasada amerikane nuk iu përgjigj menjëherë kërkesave për koment.

Ekspertët dhe zyrtarët thonë se, tani për tani, një marrje ushtarake e Kabulit do të ishte shumë më e vështirë për talebanët sesa kryeqytetet provinciale.

Nga ana tjetër, grupi mund të rrisë bombardimet dhe sulmet për të minuar sigurinë dhe moralin publik.

Origjina

Talebanët kanë korrur një varg fitoresh në fushën e betejës javët e fundit. Pushteti i grupit të armatosur ra pas një pushtimi të udhëhequr nga SHBA-të në vitin 2001, pas sulmeve të 11 shtatorit. Por, në 20 vitet e fundit, ky pushtet është rikuperuar.

Talebanët, që do të thotë “studentë” në gjuhën arabe, luftuan së bashku me rebelët afganë të quajtur muxhahedinë kundër okupimit sovjetik për nëntë vjet.

SHBA-të siguruan armë dhe para për muxhahedinët, si pjesë e politikës së tyre kundër armikut të Luftës së Ftohtë së Bashkimit Sovjetik.

Në atë kohë, sovjetikët po mbështesnin liderët komunistë, të cilët kishin organizuar një grusht shteti të përgjakshëm kundër presidentit të parë të kombit, Mohammad Daoud Khan, në vitin 1978.

Pasi sovjetikët u tërhoqën në 1989-ën, gjërat u kthyen në kaos dhe deri në vitin 1992 kishte një luftë civile të plotë me komandantë muxhahedinë. Këta të fundit luftonin për pushtet dhe ndanin kryeqytetin, Kabul.

Milicia talebane u shfaq si një lojtar thelbësor në 1994-ën. Shumë nga anëtarët e saj kishin studiuar në shkolla fetare konservatore në Afganistan dhe përtej kufirit në Pakistan.

Ata fituan kontrollin e Kandahar-it, qyteti më i madh pas Kabulit dhe premtuan t’i bëjnë qytetet të sigurta për njerëzit.

Të ngopur me vite lufte, njerëzit në përgjithësi i mirëpritën ata.

Komandantët muxhahedinë dhe forcat e tyre ishin akuzuar për abuzime të të drejtave dhe krime lufte në garën e tyre për pushtet.

Deri në vitin 1996, talebanët kishin pushtuar kryeqytetin dhe varur presidentin e fundit komunist të kombit, Najibullah Ahmadzai, nga një shesh në Kabul.

Ata e shpallën Afganistanin një emirat islamik dhe filluan të imponojnë interpretimin e tyre të rreptë të ligjit islamik.

Talebanët u njohën nga vetëm tri vende – Arabia Saudite, Emiratet e Bashkuara Arabe (Emiratet e Bashkuara Arabe) dhe Pakistani.

Qeveria paralele

Talebanët kanë krijuar një shtet paralel, duke e quajtur atë Emiratin Islamik të Afganistanit me flamurin e tyre të bardhë.

Ata gjithashtu kanë zgjedhur guvernatorët hije që kanë administratat e tyre në 34 provincat e kombit.

Shefi i tyre kryeson një këshill që mbikëqyr rreth një duzinë komisionesh të ngarkuar me gjëra të tilla, si financa, shëndetësia dhe arsimi. Ata madje drejtojnë gjykatat e tyre.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.