Talebanët sulmojnë pilotët – një i vdekur pas shpërthimit të bombës

Një pilot i Forcave Ajrore Afgane u vra të dielën e 8 gushtit pas shpërthimit të një bombe – një sulm i ardhur nga talebanët. Këtë e konfirmuan zyrtarët e shtetit në Afganistan.

Pilotit, Hamidullah Azimi, i ishte vendosur një bombë në automjetin e tij – pesë civilë u plagosën në shpërthim.

Komandanti i forcës, Abdul Fatah Eshaqzai, deklaroi për mediat se piloti ishte trajnuar për të fluturuar me helikopterë “UH60 Black Hawk” të prodhuar nga SHBA-të dhe kishte shërbyer me Forcën Ajrore Afgane për gati katër vjet.

Ai ishte transferuar në Kabul me familjen e tij një vit më parë për shkak të kërcënimeve të sigurisë.

Ndërkohë zëdhënësi i talebanëve, Zabihullah Muhajid, në një deklaratë e pranoi se sulmin e kishin kryer talebanët.

Talebanët kanë konfirmuar një program që do të shihte pilotët afganë të stërvitur nga SHBA-të “të shënjestruar dhe eliminuar”.

Zyrtarët amerikanë dhe afganë besojnë se është një përpjekje e qëllimshme për të shkatërruar trupat afgane të pilotëve ushtarakë të trajnuar nga SHBA-të dhe NATO.

Talebanët – të cilët nuk kanë forcë ajrore – duan të rrafshojnë fushën e lojës ndërsa shtypin sulmet kryesore tokësore që i kanë parë ata të marrin në kontroll me shpejtësi territorin që nga maji.

Të inkurajuar nga njoftimi i Uashingtonit se po përfundonte misionin e tij ushtarak deri në fund të gushtit, talebanët kanë nisur një goditje ushtarake në të gjithë vendin, e cila ka fituar vrull ditët e fundit.

Të premten kryengritësit morën kontrollin e kryeqytetit të parë, Zaranj, në kufirin me Iranin në provincën jugore të Afganistanit Nimroz. Ndërsa një ditë më pas morën kontrollin e kryeqytetit të dytë rajonal, Sheberghan në provincën veriore afgane të Jawzjan.

Kryeqytetet e tjera krahinore nën presion përfshijnë Herat-in në perëndim dhe qytetet jugore të Kandahar dhe Lashkar Gah.

Ndërsa talebanët shikojnë qytetet e tjera, Forcat Ajrore Afgane kanë luajtur një rol vendimtar në mbajtjen e tyre mbrapa.

Vdekja e pilotit erdhi vetëm disa ditë pasi Inspektori i Përgjithshëm Special për Rindërtimin Afgan (SIGAR), në një raport për Kongresin Amerikan, tha se shënjestrimi i pilotëve ishte një tjetër “zhvillim shqetësues” për Forcat Ajrore Afgane.

Në raportin e tij tremujor që mbulon periudhën tre mujore deri në qershor, SIGAR përshkroi një forcë ajrore gjithnjë e më shumë nën presion dhe duke u bërë më pak e gatshme për të luftuar.

Flota e tij e helikopterëve “UH-60 Black Hawk” kishte një shkallë gatishmërie 39% për muajin qershor, rreth gjysma e nivelit të prillit dhe majit.

Lufta “nuk kufizohet në periferi”

“Operacionet në Kandahar dhe Herat janë shumë të rëndësishme për ne dhe përparësia jonë është t’i kapim dy aeroportet apo bazat ajrore të rëndësishme aty”, kanë deklaruar talebanët më herët.

Kandahar dhe Herat janë qytetet më të mëdhenj të Afganistanit për nga popullsia. Ekspertët thanë se humbja e tyre do të ishte një goditje e madhe politike për qeverinë. Potencialisht, sipas tyre, mund të shkaktonte riorganizime të mëdha në favor të talebanëve.

Nuk është e qartë nëse sulmet ajrore amerikane do të vazhdojnë pasi forcat e huaja të përfundojnë tërheqjen e tyre.

Një zëdhënës i forcave amerikane në Afganistan dhe ambasada amerikane nuk iu përgjigj menjëherë kërkesave për koment.

Ekspertët dhe zyrtarët thonë se, tani për tani, një marrje ushtarake e Kabulit do të ishte shumë më e vështirë për talebanët sesa kryeqytetet provinciale.

Nga ana tjetër, grupi mund të rrisë bombardimet dhe sulmet për të minuar sigurinë dhe moralin publik.

Origjina

Talebanët kanë korrur një varg fitoresh në fushën e betejës javët e fundit. Pushteti i grupit të armatosur ra pas një pushtimi të udhëhequr nga SHBA-të në vitin 2001, pas sulmeve të 11 shtatorit. Por, në 20 vitet e fundit, ky pushtet është rikuperuar.

Talebanët, që do të thotë “studentë” në gjuhën arabe, luftuan së bashku me rebelët afganë të quajtur muxhahedinë kundër okupimit sovjetik për nëntë vjet.

SHBA-të siguruan armë dhe para për muxhahedinët, si pjesë e politikës së tyre kundër armikut të Luftës së Ftohtë së Bashkimit Sovjetik.

Në atë kohë, sovjetikët po mbështesnin liderët komunistë, të cilët kishin organizuar një grusht shteti të përgjakshëm kundër presidentit të parë të kombit, Mohammad Daoud Khan, në vitin 1978.

Pasi sovjetikët u tërhoqën në 1989-ën, gjërat u kthyen në kaos dhe deri në vitin 1992 kishte një luftë civile të plotë me komandantë muxhahedinë. Këta të fundit luftonin për pushtet dhe ndanin kryeqytetin, Kabul.

Milicia talebane u shfaq si një lojtar thelbësor në 1994-ën. Shumë nga anëtarët e saj kishin studiuar në shkolla fetare konservatore në Afganistan dhe përtej kufirit në Pakistan.

Ata fituan kontrollin e Kandahar-it, qyteti më i madh pas Kabulit dhe premtuan t’i bëjnë qytetet të sigurta për njerëzit.

Të ngopur me vite lufte, njerëzit në përgjithësi i mirëpritën ata.

Komandantët muxhahedinë dhe forcat e tyre ishin akuzuar për abuzime të të drejtave dhe krime lufte në garën e tyre për pushtet.

Deri në vitin 1996, talebanët kishin pushtuar kryeqytetin dhe varur presidentin e fundit komunist të kombit, Najibullah Ahmadzai, nga një shesh në Kabul.

Ata e shpallën Afganistanin një emirat islamik dhe filluan të imponojnë interpretimin e tyre të rreptë të ligjit islamik.

Talebanët u njohën nga vetëm tri vende – Arabia Saudite, Emiratet e Bashkuara Arabe (Emiratet e Bashkuara Arabe) dhe Pakistani.

Qeveria paralele

Talebanët kanë krijuar një shtet paralel, duke e quajtur atë Emiratin Islamik të Afganistanit me flamurin e tyre të bardhë.

Ata gjithashtu kanë zgjedhur guvernatorët hije që kanë administratat e tyre në 34 provincat e kombit.

Shefi i tyre kryeson një këshill që mbikëqyr rreth një duzinë komisionesh të ngarkuar me gjëra të tilla, si financa, shëndetësia dhe arsimi. Ata madje drejtojnë gjykatat e tyre.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.