Zemërimi i të pafavorizuarve të Evropës – një votë në 3, pre e sovranistëve

Një në tre votues në Bashkimin Evropian do të mbërrijë në qendrat e votimit.

Mbi 120 milionë votues të mundshëm të tronditur nga krizat e 15 viteve të fundit, me paga të ulëta, standarde të përkeqësuara të jetesës, një mosbesim në rritje ndaj Evropës që është e lehtë të shahet si njerkë.

Një përzierje zhgënjimi dhe pakënaqësie që mbush velat e partive populiste që shumohen veçanërisht në të djathtë, duke ofruar një ndjenjë mbrojtjeje nga rreziqet e jashtme. Receta të thjeshta. Mesazhe empatike.

Sloganet “jo domosdoshmërisht të bazuara në baza racionale, por emocionalisht në harmoni me shqetësimet e shprehura nga klasat popullore dhe klasa punëtore, të cilat ndjejnë një ndjenjë kërcënimi në rritje”, shkruan Censi-s në raportin e fundit The State of the Union.

Cilët janë “humbësit”, siç i quan qendra e Censi-t ata që u është dashur të pësojnë “një nënvlerësim shoqëror dhe që për këtë arsye do të shkojnë në zgjedhje me një barrë mbi supet e tyre, tradhtia e perceptuar e premtimit të përmirësimin e kushteve të tyre”.

Janë kaq shumë. 34% e votuesve në Kontinentin e Vjetër jetojnë në zona ku të ardhurat janë ulur. Që nga kriza e madhe e vitit 2008 “ata kanë parë nivelet e tyre të të ardhurave të reduktuara, ata jetojnë në provinca periferike në lidhje me akset e prodhimit të Evropës” dhe për këtë arsye vuajnë “perceptimin e zjarrtë të humbjes së pozicioneve për sa i përket mirëqenies së tyre, ekonomike, disponueshmërinë dhe jetën e tyre.

Fatura për këtë shqetësim shpesh përfundon në tryezën e BE-së.

Studiuesit e Censis kanë eksploruar jo vetëm dinamikën e 27 shteteve anëtare, por edhe ato të rajoneve individuale brenda tyre. Dhe kështu rezulton se nga 233 territore të analizuara, në 75 nga pesëmbëdhjetë vitet e fundit ka pasur një ndryshim negativ në të ardhurat për frymë.

Krahasuar me të dhënat para cunamit financiar të vitit 2008, të ardhurat neto të disponueshme për banor në BE janë përmirësuar, megjithëse pak: +3.1%. Por si të gjitha mesataret, është një numër që thith dhe maskon disi mospërputhjet makroskopike.

Sepse 75 “territoret e degradimit” jo vetëm që nuk i rikuperuan asnjëherë nivelet e para krizës, por në krahasim me atë kohë kanë përjetuar një ndryshim negativ që ishte çdo gjë tjetër veçse margjinal – 8.1%.

Ato janë kryesisht Greqia, Italia dhe Spanja, por edhe Franca, Austria, Hungaria, pjesë të Belgjikës, Gjermanisë dhe Portugalisë. Nëse marrim parasysh 20 territoret evropiane të karakterizuara nga variacionet më të këqija, 11 ndodhen në Greqi dhe 7 në Itali, në veçanti Lacio (-16% e të ardhurave për frymë), Umbria (-14,7%), Provinca e Trentos (- 14.6%) dhe Toskana (-14.6%).

Nga të gjithë qytetarët europianë që kanë pësuar këtë ulje sociale, 4 nga 10 janë italianë (39.1%). Dhe 6 rajone italiane kanë një GDP për frymë, në barazinë e fuqisë blerëse, ende më e ulët se 75% e PBB-së mesatare për frymë të Bashkimit. Të gjitha rajonet jugore: Kalabria, Siçilia, Kampania, Pulia, Sardenja dhe Moliza.

Është Evropa në tërësi ajo që gjatë viteve të fundit ka përjetuar një reduktim progresiv të peshës së saj demografike dhe ekonomike (dhe për rrjedhojë edhe politike) në kontekstin ndërkombëtar, shpjegon Censis. 15 vjet më parë 27 vendet që janë tani pjesë e BE-së u “kubuan” – për të përdorur një term në modë mes politikanëve dhe komentuesve ekonomikë – një pjesë e PBB-së botërore e barabartë me 17.7% të totalit, ndërsa sot, në të dhënat e vitit 2023, kjo përqindje u ul në 14.5%. Dhe 15 vjet më parë, banorët e BE-së 27 përfaqësonin 6.5% të popullsisë së botës, ndërsa sot janë 5.6%.

Prandaj nuk është për t’u habitur që më pak se gjysma e qytetarëve të Bashkimit kanë besim në institucionet evropiane. Të dhënat e Italisë janë në përputhje me mesataren e kontinentit: vetëm 49% e italianëve kanë besim në Parlamentin Evropian, pak më pak (46%) në Komisionin.

Një prirje që do të ketë pasoja në abstenim, sipas Massimiliano Valeri-t, drejtor i Censis.

“Në zgjedhjet e ardhshme evropiane, më pak se një në dy votues në Itali mund të votojnë për herë të parë. Dhe kjo prirje, në afat të gjatë, mund të minojë vetë mekanizmat funksionalë të demokracive liberale”.

Është gjithmonë e vështirë të parashikosh rezultatet e një zgjedhjeje që do të përfshijë qindra miliona njerëz, por në përgjithësi – vazhdon drejtori i Censit – formacionet politike që janë të listuara në tregun elektoral do të shpërblehen me një pamje qetësuese në fytyrë. e fantazmave që rri pezull në ‘pavetëdijen kolektive evropiane’.

Populistët e të djathtës dhe të majtës?

“Po, nëse përkufizimi i populizmit nuk është një përjashtim i një fenomeni të gjerë”.

Dhe a është Giorgia Meloni, pas gati dy vitesh në qeverisje, ende tërheqëse në elektoratin anti-sistem? “Deri tani ka arritur të ecë në dy pista: qetësuese në BE dhe NATO, populiste-emocionale me elektoratin në Itali.

Por pa adresuar në mënyrë racionale çështjet strukturore të vendit nuk do të arrijmë larg.

Marrë nga la Repubblica, përshtatur për Albanian Post

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.