Tërmeti në Afganistan: Talebanët bëjnë thirrje për më shumë ndihmë, ndërsa numri i të vdekurve po rritet

Qeveria e Afganistanit e udhëhequr nga talebanët ka bërë apel për më shumë ndihmë ndërkombëtare, ndërsa përpiqet të përballet me tërmetin shkatërrues në një rajon malor lindor që ka lënë më shumë se 1 mijë njerëz të vdekur dhe mijëra të tjerë të plagosur.

Me kombin e shkatërruar nga lufta tashmë mes një krize ekonomike, udhëheqja islamike e vijës së ashpër tha se sanksionet e vendosura nga vendet perëndimore, pas tërheqjes së forcave të koalicionit të udhëhequr nga SHBA-të vitin e kaluar, nënkuptonin se ai ishte me aftësi të kufizuara për t’u marrë me fatkeqësinë e së mërkurës në provincat e Khost-it dhe Paktika-t.

Numri i të vdekurve u rrit në mënyrë të vazhdueshme, ndërsa lajmet për viktima u filtruan nga zona të vështira për t’u arritur në male dhe udhëheqësi suprem i vendit, Hibatullah Akhundzada, paralajmëroi se ndoshta do të rritet më tej të enjten.

Tërmeti goditi zonat që tashmë po vuanin efektet e shiut të dendur, duke shkaktuar rrëshqitje gurësh dhe dheu që penguan përpjekjet e shpëtimit.

Ndërsa ekipet e shpëtimit dhe njerëzit vendas rifilluan gërmimin nëpër rrënoja me duar të enjten në kërkim të të mbijetuarve, Mohammad Amin Huzaifa, kreu i departamentit të informacionit dhe kulturës në Paktika, tha: “Njerëzit po gërmojnë varr pas varri”.

Pamjet e publikuara nga talebanët treguan banorët, të cilët gërmonin një llogore të gjatë për të varrosur të vdekurit.

Huzaifa tha se më shumë se 1 mijë e 500 njerëz u plagosën, shumë në gjendje kritike.

“Njerëzit janë ende të bllokuar nën rrënoja”, u tha ai gazetarëve.

Fatkeqësia vjen pasi Afganistani po përballet me një krizë të rëndë ekonomike që e ka përfshirë atë që nga marrja e pushtetit nga talebanët vitin e kaluar dhe  mes shqetësimeve në rritje të shpejtë mbi aftësinë e talebanëve dhe agjencive ndërkombëtare për të reaguar shpejt.

Ndërsa agjencitë e mëdha ndërkombëtare operojnë ende në Afganistan, marrja e pushtetit nga talebanët bëri që agjencitë dhe qeveritë e tjera të reduktonin programet e tyre të ndihmës në një vend, ku rreth 80% e buxhetit vinte nga ndihma e huaj.

Abdul Qahar Balkhi, zyrtar i lartë i talebanëve, tha se qeveria “vlerësoi dhe mirëpriti” ndihmën që është zotuar nga disa qeveri të tjera dhe agjenci ndihmëse si Mjekët pa Kufi dhe Kryqi i Kuq.

Por tërmeti me magnitudë 5.9 – fillimisht i raportuar si magnitudë 6.1 dhe më vdekjeprurësi i vendit për më shumë se 20 vjet – kishte shkaktuar dëme dhe vuajtje kaq të përhapura saqë nevojitej më shumë ndihmë.

Sekretari i Përgjithshëm i Kombeve të Bashkuara, António Guterres, tha se agjencia globale është “mobilizuar plotësisht” për të ndihmuar, me zyrtarët e OKB-së që konfirmojnë vendosjen e ekipeve shëndetësore dhe furnizimeve me ilaçe, ushqime, komplete trauma dhe strehimore emergjente në zonën e tërmetit.

Tomas Niklasson, i dërguari special i Bashkimit Evropian për Afganistanin, në Twitter shkroi se: “BE-ja po monitoron situatën dhe është e gatshme të koordinojë dhe të ofrojë ndihmë urgjente të BE-së për njerëzit dhe komunitetet e prekura”.

Pakistani, ku zyrtarët thanë se një person u vra në tërmet, deklaroi se do të dërgonte ndihmë urgjente – duke përfshirë tenda – përtej kufirit.

Fatkeqësia përbën një sfidë të madhe për talebanët, të cilët kanë izoluar kryesisht vendin si rezultat i politikave të tyre islamiste të vijës së ashpër – veçanërisht nënshtrimit të grave dhe vajzave.

Edhe para pushtimit të talebanëve, ekipet e reagimit emergjent të Afganistanit u shtrinë për t’u marrë me fatkeqësitë natyrore që godasin shpesh vendin.

Por me vetëm një pjesë të vogël të avionëve dhe helikopterëve të mbetur që kur talebanët u kthyen në pushtet, çdo reagim i menjëhershëm ndaj katastrofës së fundit është më i kufizuar.

Shtetet e Bashkuara, trupat e të cilave ndihmuan në rrëzimin e regjimit fillestar të talebanëve dhe qëndruan në Afganistan për dy dekada derisa Washington-i i tërhoqi ata vitin e kaluar, ishin “thellësisht të pikëlluara” nga tërmeti, tha Shtëpia e Bardhë.

“Presidenti Biden po monitoron zhvillimet dhe ka drejtuar USAID-in (Agjencinë e SHBA-ve për Zhvillim Ndërkombëtar) dhe partnerët e tjerë të qeverisë federale që të vlerësojnë opsionet e reagimit të SHBA-ve për të ndihmuar ata që janë më të prekurit”, tha në një deklaratë këshilltari për sigurinë kombëtare, Jake Sullivan.

Tërmeti i së mërkurës ndodhi rreth orës 1:30 të mëngjesit në një thellësi prej 10 km (gjashtë milje), rreth 47 km në jug-perëndim të Khost-it, sipas Shërbimit Gjeologjik të Shteteve të Bashkuara.

Ai u ndje deri në Lahore në Pakistan, 480 km nga epiqendra në Khost.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.