Nëse lejohet nga SHBA-të, Teherani mund të luajë një lojë tallëse në Lindjen e Mesme

Presidenti amerikan Joe Biden po tërhiqet në një lojë të krijuar me padurim nga Irani.

Ngrihen Houthi-t e mbështetur nga Teherani, duke kërcënuar trafikun detar në Detin e Kuq. Dhe SHBA-të i rrëzojnë.

Më pas, radha e milicive shiite të sponsorizuara nga Irani, me bazë në Irak, për të shënjestruar forcat amerikane në Jordani ose Siri. Dhe SHBA-të i godasin përsëri.

Çfarë pritet më tej?

Një përsëritje e luftës së cisternave të viteve 1980 midis Iranit dhe Irakut kundër anijeve tregtare në Gjirin dhe Ngushticën e Hormuzit?

Teherani mund ta luajë këtë lojë përgjithmonë.

Dhe, sigurisht, e gjithë kjo po shpaloset në momentin më të keq të mundshëm për Biden-in teksa përgatitet për sherr elektoral me ish-presidentin Donald Trump.

Paparashikueshmëria e Trump tremb jo vetëm armiqtë, por edhe miqtë – madje edhe kryeministrin izraelit Benjamin Netanyahu.

Udhëheqësi i armatosur izraelit kishte kundërshtuar bashkimin me SHBA-të në vrasjen e gjeneralit Qassem Soleimani në vitin 2020, kreut të Forcave Quds të Iranit.

“Ne kishim gjithçka gati për të shkuar dhe një natë para se të ndodhte, mora një telefonatë që Izraeli nuk do të merrte pjesë në këtë sulm”, deklaroi Trump tetorin e kaluar.

“Ne ishim të zhgënjyer nga kjo. Shumë të zhgënjyer. Por ne e bëmë punën vetë, me saktësi absolute dhe më pas Bibi u përpoq të merrte meritën për këtë”, tha ai.

Jo se paparashikueshmëria është pa vese.

Siç theksohet nga studiuesit Daniel Nexon dhe Dani Nedal, mund të jetë “një recetë për destabilitet, konfuzion dhe dëm të vetëshkaktuar ndaj interesave të SHBA-ve jashtë vendit”.

Minon marrëdhëniet afatgjata të bazuara në rregulla, i vë aleatët në avantazh dhe mund të jetë një zëvendësues i lehtë për të menduarit e disiplinuar të bashkuar.

Plus, me Trump, paparashikueshmëria shumë shpesh mund të jetë thjesht një kapriço e brendshme.

Megjithatë, ka disa virtyte, siç vuri në dukje vetë Trump në një fjalim të vitit 2016:

“Ne jemi plotësisht të parashikueshëm. Ne tregojmë gjithçka. A po dërgojmë trupa? Ne u themi atyre. Po dërgojmë diçka tjetër? Kemi një konferencë për shtyp. Duhet të jemi të paparashikueshëm dhe duhet të jemi të paparashikueshëm duke filluar që tani”.

Presidenti rus Vladimir Putin sigurisht që përqafon paparashikueshmërinë si një strategji, duke reduktuar agjenturën e tyre.

Udhëheqësi rus po ndjek gjurmët e paraardhësve të tij sovjetikë, pasi ata e kishin kthyer me mjeshtëri paparashikueshmërinë në një virtyt strategjik.

Në prag të sulmeve ajrore fillestare ndaj Houthi-ve të ndërmarra nga Britania e Madhe dhe SHBA-të, Washington-i kishte sinjalizuar veprimin e tij të mundshëm.

Sekretari i Mbrojtjes i Mbretërisë së Bashkuar, Grant Shapps dhe Sekretari i Shtetit i SHBA-ve, Antony Blinken, kishin paralajmëruar të dy për sulme të mundshme ditë më parë.

Një rrjedhje e kabinetit britanik kishte treguar se grevat ishin vetëm disa orë larg.

E gjithë kjo u dha Houthi-ve të mbështetur nga Irani një mundësi të mjaftueshme për të ripozicionuar armatimin dhe pajisjet e tjera, pasi nuk ishte një detyrë e vështirë të parashikohej se ku mund të goditeshin sulmet.

Sipas raporteve, sulmet kryesisht lanë të paprekur aftësinë e grupit të mbështetur nga Irani për të synuar trafikun detar në Detin e Kuq, duke degraduar rreth 20-30 për qind të aftësive sulmuese të Houthi-ve në rastin më të mirë, me pjesën më të madhe të mbetur të fshehur.

Dhe Irani mund të kompensojë lehtësisht humbjet.

Për më tepër, me këtë episod të fundit të reprezaljeve, SHBA-të kanë sinjalizuar para kohe kufijtë e hakmarrjes për vdekjen e tre ushtarakëve amerikanë në një sulm me dron në një bazë në Jordani.

Përpara se të largohej nga Shtëpia e Bardhë për një ngjarje të fushatës javën e kaluar, Biden tha se kishte vendosur se si do të përgjigjej, përpara se të shtonte në mënyrë thelbësore: “Unë nuk mendoj se ne kemi nevojë për një luftë më të gjerë në Lindjen e Mesme. Kjo nuk është ajo që po kërkoj”.

Në Iran, kjo pa dyshim u mor për të nënkuptuar se nuk do të shënjestrohej drejtpërdrejt.

Dhe në afatin e gjatë përpara hakmarrjes së SHBA-ve, ushtria iraniane thuhet se tërhoqi disa forca nga Iraku dhe Siria, duke menduar saktë se sulmet amerikane do të rezervoheshin për milicitë e mbështetura nga Irani atje, ose për bazat ku dihet se janë të vendosur edhe iranianë.

Kjo frikë nga përshkallëzimi nga SHBA-të tregon si nervozizëm ashtu edhe kujdes – por frenimi funksionon vetëm nëse parandalon milicitë e Houthis dhe Iranit në Siri dhe Irak që të vazhdojnë agjitacionin e tyre.

Më shumë se 150 sulme ndaj objektivave të SHBA-ve në Irak dhe Siri që nga tetori janë dëshmi e mjaftueshme e dështimit të administratës Biden për të penguar deri më tani.

Irani ka dy qëllime në mendje me të gjitha këto sulme: i pari është presioni ndaj Perëndimit për të kufizuar fushatën ushtarake të Izraelit në Gaza, në mënyrë që të shpëtojë Hamasin – një anëtar i vlerësuar i të ashtuquajturit boshti i rezistencës së Teheranit.

I dyti është qëllimi afatgjatë për të lodhur SHBA-të për të hequr dorë dhe tërhequr kryesisht nga Lindja e Mesme, duke përforcuar ndikimin e Iranit në rajon.

Dhe sipas analistit të Këshillit Atlantik Qutaiba Idlibi, ndërsa Rezistenca Islamike në Irak “pohoi se sulmi ishte një përgjigje ndaj luftës së Izraelit në Gaza”, është pa dyshim pjesë e një përshkallëzimi më të madh që përfaqësuesit iranianë kanë udhëhequr kundër pozicioneve të SHBA-ve në Siri dhe Irak që nga fundi i vitit 2022.

Nëse parandalimi nuk funksionon, me dridhjet përshkallëzuese që nxisin veprime të kalibruara me kujdes, SHBA-të kanë dy alternativa: Mund të presin dhe vrapojnë, siç bënë në Afganistan, ose të jenë shumë më të ashpër në përgjigjen ndaj rivendosjes së parandalimit.

Me sa duket, SHBA-të qëndrojnë në mes. Dhe kjo i ka nervozuar aleatët në rajon, të cilët kanë identifikuar një ngurrim të vazhdueshëm amerikan për t’i dhënë një çmim të lartë Teheranit për veprimet e tij dhe ato të përfaqësuesve të tij.

Por pasoja e kësaj është se Irani ngadalë, por me siguri, po përparon drejt qëllimit të tij të dytë për të zgjeruar ndikimin e tij.

Gjatë verës, sauditët pezulluan kufizimet për anijet që hyjnë në portin Hodeida të Detit të Kuq të kontrolluar nga Houthi dhe ranë dakord të lejojnë më shumë fluturime midis kryeqytetit të Jemenit Sana’a dhe Amanit të Jordanisë.

Së bashku me linjat e ngjashme, Egjipti u ka kërkuar Houthi-ve që të kufizojnë sulmet e tyre në Detin e Kuq në anijet e lidhura vetëm me Izraelin, dhe kryeministri irakian Mohammed Shia’ Al Sudani ka kërkuar që SHBA të tërheqë të gjitha trupat e saj të stacionuara në vend.

Një pjesë e arsyes për gjithë këtë anashkalim ndaj Iranit nga fqinjët e tij të Lindjes së Mesme, si dhe lutjet e Gjirit për SHBA-të që të tregojnë përmbajtje, është njohja se Teherani është i përgatitur për afat të gjatë.

Marrë nga “Politico”, përshtatur për “Albanian Post”.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.