Dekada e ardhshme e NATO-s

Çfarë ishte NATO para luftës që Rusia nisi në Ukrainë?

Një relike e Luftës së Ftohtë në kërkim të një misioni.

Presidenti francez, Emmanuel Macron, eksperti kryesor i Evropës, e përmblodhi në mënyrë të famshme gjendjen shpirtërore duke e quajtur aleancën “të vdekur nga truri”.

Vendet më afër Rusisë mendonin ndryshe.

Pa u lodhur, ato paralajmëruan kolegët e tyre perëndimorë se aleanca ende i shërbente një qëllimi jetik.

Sot, NATO është kthyer në rrënjët e saj si një mburojë e Perëndimit transatlantik kundër një Kremlini ekspansionist.

Armët po shkojnë në lindje dhe trupat janë duke u vendosur përpara.

Në kërkim të mbrojtjes së bllokut, Finlanda është bashkuar, Suedia është në dhomën e pritjes dhe rruga e Ukrainës drejt anëtarësimit do të diskutohet kur krerët e NATO-s të takohen për samitin e tyre vjetor në Vilnius, Lituani, javën e ardhshme.

Për të na dhënë një kuptim se si një NATO e rigjallëruar mund t’i trajtojë sfidat që i kanë dalë, prestigjiozja “Foreign Policy” pyeti disa ekspertë të shquar nga Evropa dhe Shtetet e Bashkuara për pikëpamjet e tyre.

Garancitë e sigurisë janë ura e Ukrainës drejt anëtarësimit – Anders Fogh Rasmussen, ish-sekretar i përgjithshëm i NATO-s

Udhëheqësit e NATO-s që takohen në Vilnius duhet të pranojnë se paqja dhe stabiliteti në Evropë mbështeten në një Ukrainë të sigurt dhe të pavarur.

Në fund të fundit, kjo nënkupton futjen e Ukrainës në NATO.

Ato duhet t’i bëjnë tashmë një ftesë Ukrainës për t’u bashkuar në Vilnius, por për fat të keq, disa liderë të vendeve anëtare të NATO-s mbeten në mëdyshje për të bërë një angazhim ndërkohë që lufta është në vazhdim.

Ky është një gabim.

Nëse e bëni anëtarësimin të varur nga përfundimi i armiqësive, ju i jepni presidentit rus, Vladimir Putin, nxitjen për të vazhduar luftën pafundësisht.

Anëtarësimi në NATO është destinacioni përfundimtar, por për të arritur atje, ukrainasve u duhet stabilitet dhe siguri.

Kjo është arsyeja pse ata kanë nevojë për një hap tjetër: garanci të fuqishme sigurie.

Garancitë e sigurisë nuk mund të jepen me një copë letër.

Memorandumi i Budapestit i vitit 1994 garantoi kufijtë dhe sovranitetin e Ukrainës – dhe doli të ishte i pavlefshëm kur kishte rëndësi.

Në vend të kësaj, partnerët e Ukrainës duhet të sigurojnë që Ukraina mund të mbrohet vetë, derisa të mbulohet nga neni 5 i NATO-s.

Takimi i liderëve në Vilnius nuk duhet të përsërisë gabimet e së kaluarës.

Ata duhet të mbështesin garanci të forta sigurie dhe ta vendosin Ukrainën në rrugën e anëtarësimit në NATO.

Nëse ata nuk arrijnë ta bëjnë këtë, ne rrezikojmë një destabilitet dhe konflikt të pafund në tokën evropiane.

Ukraina në NATO do ta bëjë Evropën më të sigurt – nga Dmytro Kuleba, ministër i Jashtëm i Ukrainës

Ndërsa samiti i Vilnius-it po afrohet, beteja e argumenteve nëse Ukraina duhet të ftohet për t’u bashkuar me NATO-n vijon.

Ndërkohë, ukrainasit po luftojnë në luftën më të përgjakshme të Evropës që nga viti 1945 – duke humbur të dashurit, duke mposhtur pushtuesit rusë dhe duke çliruar atdheun e tyre.

Sot, komandantët, ushtarët dhe e gjithë shoqëria e Ukrainës po fitojnë përvojë thelbësore në mbrojtjen kundër kërcënimit rus.

Nesër, ata do të kontribuojnë me forcën e tyre për ta bërë të gjithë NATO-n të sigurt.

Kur Ukraina të fitojë luftën dhe të bashkohet me NATO-n, do të jenë brigada ukrainase – jo ato të SHBA-ve apo gjermanëve – që do të ruajnë krahun lindor të NATO-s.

Njësitë ukrainase të ngurtësuara nga beteja do të vendosen në vendet aleate që kërkojnë mbrojtje nga kërcënimi rus.

Asnjë anëtar tjetër i NATO-s nuk ka përvojën dhe aftësitë tona, duke përfshirë mënyrën se si të reagojmë dhe të zmbrapsim një pushtim brenda disa orësh.

Kjo zgjidh një nga çështjet më serioze të aleancës – koha e reagimit të shpejtë – ndërkohë që rrit sigurinë kolektive.

Blloku i Fuqisë së Re të NATO-s – nga Kristi Raik, zëvendësdrejtor i Qendrës Ndërkombëtare për Mbrojtje dhe Siguri

Një nga pasojat strategjike afatgjata të luftës së Rusisë kundër Ukrainës është se NATO po bëhet gjithnjë e më e madhe dhe më e fortë në Evropën verilindore.

Ky ndryshim i pushtetit do ta transformojë aleancën gjatë dekadës së ardhshme, duke e bërë atë më të aftë për të frenuar kërcënimin rus.

Rritja e aftësive mbrojtëse në verilindje të NATO-s do të ndihmojë që Evropa të bëhet një aleat më serioz i SHBA-ve.

Polonia, në veçanti, po ndërton një nga ushtritë më të forta në Evropë.

Shtetet baltike po ndërmarrin gjithashtu rritje të mëdha në shpenzimet e mbrojtjes, duke synuar 3 për qind të PBB-së në vitet e ardhshme.

Pranimi i Finlandës dhe (shpresojmë së shpejti) Suedisë do të shënojë një ndryshim strategjik edhe më të madh, duke sjellë forca të reja në NATO, duke përfshirë forcat tokësore shumë të afta të Finlandës dhe aftësitë e forta detare të Suedisë.

Këta dy anëtarë të rinj do t’i shtojnë thellësi strategjike mbrojtjes së rajonit të Baltikut.

Në vend që të jetë pika e dobët e NATO-s dhe një magnet i mundshëm për agresionin rus, Deti Baltik do të jetë një liqen virtual i NATO-s.

Asnjëherë më parë në histori të gjitha këto vende nuk i përkisnin të njëjtës aleancë ushtarake.

A është NATO gati për kaos në Rusi? – nga Angela Stent, autore e Botës së Putinit: Rusia kundër Perëndimit dhe me pjesën tjetër

Rebelimi jetëshkurtër i udhëheqësit të Grupit Wagner, Yevgeny Prigozhin dhe ushtrisë së tij mercenare kundër qeverisë ruse i kujtoi botës se autokratët duken të qëndrueshëm – derisa të mos jenë të tillë.

Ndërsa liderët e NATO-s mblidhen në Vilnius, ata do të fokusohen në sfidën e menjëhershme të luftës Rusi-Ukrainë dhe si të ruajnë dhe rrisin mbështetjen për Kievin.

Por aleanca perëndimore në mënyrë të pashmangshme do të përballet me një Rusi më pak të qëndrueshme të armatosur me armë bërthamore.

NATO i është rikthyer misionit të saj fillestar të kontrollit – Bashkimit Sovjetik atëherë, një Rusi gjithnjë e më agresive tani.

Por aftësia për të përmbushur atë mision do të varet nga kush mund të vijë në pushtet pas Presidentit rus, Vladimir Putin.

Në rast se Putini do të zgjidhte një tranzicion të menaxhuar – ngjashëm me mënyrën se si erdhi në pushtet në vitin 1999 – atëherë ai ka të ngjarë të instalonte një pasardhës i cili fillimisht do të vazhdonte politikat e tij, duke përfshirë ndjekjen penale të luftës në Ukrainë.

Në atë rast, NATO do të fokusohej në politikat e saj të dyfishta aktuale të mbështetjes së Ukrainës dhe frenimit të Rusisë nga përshkallëzimi.

Por një tranzicion i menaxhuar mund të mos funksionojë nëse udhëheqësi i ri vendos të mos mbrojë interesat e elitës së Putinit.

Në atë rast, ose nëse Putini do të largohej papritur nga skena pa asnjë pasardhës të zgjedhur, do të pasonte një luftë për pushtet, e ngjashme me atë që ndodhi pas vdekjes së diktatorit sovjetik, Joseph Stalin.

Një Rusi më e paqëndrueshme me elementë të ndryshëm të shërbimeve të sigurisë që mbështesin palët kundërshtare mund të ngrejë shqetësime të reja në lidhje me disponimin e kokave bërthamore.

Evropa ka të ngjarë të shohë një valë refugjatësh.

Trump – Nga Ulrich Speck, kolumnist i marrëdhënieve të jashtme në Neue Zürcher Zeitung

Kur liderët e NATO-s diskutojnë për të ardhmen e bllokut javën e ardhshme, do të ketë një pyetje në dhomë: Çfarë ndodh nëse ish-presidenti i SHBA-ve, Donald Trump, rizgjedhet në vitin 2024?

Edhe nëse nuk do të tërhiqte Shtetet e Bashkuara nga aleanca, siç ishte afër që të bënte, një president i ardhshëm i SHBA-ve mund të kufizojë angazhimin në Evropë.

Pa Shtetet e Bashkuara, vlera e aleancës i afrohet zeros.

Pengimi i Kremlinit varet nga besueshmëria dhe fuqia – dhe për të ardhmen e parashikueshme, këto cilësi mund të sigurohen vetëm nga ushtria kryesore në botë.

Evropianëve u mungon forca ushtarake dhe, më e rëndësishmja, uniteti strategjik për të penguar një kundërshtar të vendosur.

Franca ka pak besim në pjesën më të madhe të Evropës dhe Britania është dobësuar nga Brexit, ndërsa Gjermania nuk ka fare një ushtri funksionale.

Vendet përgjatë kufirit lindor dhe verior të NATO-s kanë vullnet, por u mungojnë mjetet.

Pa një parandalim të fortë dhe të besueshëm, Moska do të dyfishonte rifitimin e zotërimeve të saj të epokës sovjetike dhe lufta në të gjitha format e saj do të përhapej përtej Ukrainës.

NATO-ja kundër Trumpit është e pamundur dhe Evropa duhet të jetojë me një shkallë varësie.

Për të mbajtur Shtetet e Bashkuara të angazhuara si fuqia kryesore pas rendit evropian të sigurisë, aleatët e saj duhet të rrisin pjesën e tyre të barrës.

Çelësi për çdo ndarje serioze të barrës mbetet Gjermania – pesha e rëndë ekonomike, qendra politike dhe gjeografike e Evropës dhe partneri i ngushtë i pjesës më të madhe të Evropës Qendrore dhe Lindore.

Gjermania duhet të bëhet fuqia kryesore rezervë për vendet e ekspozuara ndaj presionit rus.

Nuk do të jetë në gjendje ta bëjë këtë e vetme, jo vetëm sepse i mungon një parandalues bërthamor, i cili mbetet thelbësor për të qenë në nivelin e Kremlinit.

Një Gjermani muskuloze, e gatshme për të çliruar Shtetet e Bashkuara nga një pjesë e madhe e barrës së saj evropiane, jo vetëm që do t’u bënte përshtypje skeptikëve, por do ta çonte marrëdhënien transatlantike në një epokë të re që nuk përcaktohet më nga kujtimet e Luftës së Ftohtë.

Roli i Kinës i NATO-s fillon në Evropë – nga A. Wess Mitchell, drejtor në Marathon Initiative

Koncepti Strategjik i NATO-s 2022 ndërmori një hap të parë të rëndësishëm duke e njohur Kinën si një sfidë sigurie, por tani aleanca duhet ta përkthejë këtë në veprime konkrete.

Kjo nuk do të jetë e lehtë: Kina nuk është një objekt i shqetësimit të NATO-s dhe aleatët janë të ndarë.

Por krijimi i një qasjeje koherente është thelbësore për përmirësimin e rezistencës kolektive të Perëndimit ndaj Kinës.

Ballafaqimi me Kinën fillon brenda forcës dhe ingranazheve të NATO-s.

Aleanca funksionon me konsensus, precedent dhe detyra që rrjedhin nga deklaratat publike.

Kjo është arsyeja pse ishte kaq e rëndësishme që NATO përfshiu Kinën në deklaratat e samitit 2019, 2021 dhe 2022, si dhe në Konceptin e ri Strategjik.

Çelësi tani do të jetë krijimi i mbështetjes për veprimet konkrete që rrjedhin nga vlerësimi i kërcënimit dhe përshtaten natyrshëm në misionin kryesor të sigurisë të NATO-s.

Së pari, NATO duhet të zhvillojë plane emergjente për atë që do të bënte në rast të një lufte SHBA-Kinë.

Ajo gjithashtu duhet të ketë aftësinë për të marrë rregullisht qëndrime të përbashkëta ndaj Kinës, edhe nëse ajo qëndron jashtë fokusit të saj gjeografik në rajonin euro-atlantik.

Së dyti, NATO-s i duhen mjete për të penguar aktivitetet kineze që minojnë aftësinë e saj për të kryer misionin e saj ushtarak.

Kjo përfshin kërcënimet ndaj infrastrukturës, telekomunikacionit, gatishmërisë ushtarake dhe ndërveprueshmërisë.

Një NATO me ndikim kinez mund ta gjejë veten të paaftë për të mbrojtur veten kundër Rusisë në një skenar krize.

Së treti dhe më e rëndësishmja, NATO duhet të jetë më e aftë se sa është tani për të mbrojtur zonën e origjinës euro-atlantike.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.

/Albanianpost.com