Britani e Madhe: Qeveria heq shtetësinë për shtetasen që iu bashkua IS-it

Shamima Begum, në 2015 u largua nga shtëpia e saj në Londër për t’u bashkuar me Shtetin Islamik (IS) në Siri. Tani, 21 vjeçe, kërkon të kthehet në Britani për të apeluar një vendim të qeverisë për t’i hequr asaj shtetësinë. Pesë gjykatësit e Gjykatës Supreme unanimisht mohuan kërkesën e saj për t’u kthyer.

Vendimi mund të ketë pasoja të mëdha për qytetarët e tjerë të lidhur me grupin terrorist, të cilët kanë qëndruar në kampe të paraburgimit në verilindje të Sirisë. Kjo përfshin rreth 15 gra të tjera britanike, të cilave gjithashtu u është hequr shtetësia. Disa prej tyre u janë lutur autoriteteve për t’i riatdhesuar ata në mënyrë që ata të ndiqen penalisht në shtëpi.

Sipas Institutit Egmont, që kur IS humbi territoret e tij të fundit në Irak dhe Siri në mars të 2019-ës, më shumë se 60 mijë anëtarë të Shtetit Islamik janë arrestuar në kampe. Përfshirë këtu 230 gra nga disa vende evropiane dhe qindra fëmijë.

Avokatët e tyre dhe të afërmit kanë bërë presion periodikisht tek autoritetet për t’i sjellë në shtëpi. Shumica e qeverive evropiane i kanë rezistuar thirrjeve të tilla. Arsyeja ishte rreziku për sigurinë publike që mund të paraqesin të kthyerit.

Vende si Franca, Belgjika dhe Britania kanë riatdhesuar disa fëmijë nga rasti në rast, por dhjetëra të tjerë që kanë qëndruar në kampe kanë vdekur nga kequshqyerja, hipotermia ose sëmundje të ndryshme.

Organizatat e të drejtave të njeriut dënuan vendimin e Gjykatës së Lartë kundër Begum.

“Përjashtimi i Shamima Begum nga Britania mbetet një dredhi cinike për ta bërë atë përgjegjësinë e dikujt tjetër,” tha Maya Foa, drejtoresha e Reprieve, një grup i të drejtave të njeriut me qendër në Londër.

Zonja Begum ishte 15 vjeç kur hipi në një fluturim për në Turqi me dy miq në shkurt 2015 dhe hyri në Siri për t’u bashkuar me Shtetin Islamik. Ajo u martua me një luftëtar holandez dhe lindi tre fëmijë, të cilët të gjithë kanë vdekur.

Zonja Begum, e cila ishte lindur dhe rritur në Britani, kishte një kombësi të vetme, por autoritetet britanike kanë argumentuar se ajo mund të kërkojë shtetësinë e Bangladeshit përmes nënës së saj.

Autoritetet e Bangladeshit shprehën se nuk do t’i jepnin nënshtetësi zonjës Begum, që do të thotë se heqja e kombësisë së saj britanike mund ta lërë atë pa shtetësi.

Përveç shqetësimeve humanitare, studiuesit kanë paralajmëruar që pasojat e mos riatdhesimit të qytetarëve mund të tejkalojnë rreziqet që paraqiten nga kthimi i tyre. Disa gra janë larguar nga kampe dhe tani nuk llogariten, gjë që mund të përbëjë një kërcënim të radikalizimit të mëtejshëm. Avokatët gjithashtu kanë argumentuar se disa mund të ndajnë informacione të vlefshme rreth Shtetit Islamik nëse merren në pyetje në shtëpi.

Rreth 900 shtetas britanikë udhëtuan në Siri dhe Irak për t’u bashkuar me Shtetin Islamik dhe qindra prej tyre vdiqën atje. Rreth 450 janë kthyer që atëherë, dhe autoritetet kanë ndjekur penalisht rreth 10%.

Mbrojtja kundër qeverisë

Në një seancë të Gjykatës së Lartë në Nëntor, një nga avokatët e zonjës Begum argumentoi se vetëm në Britani ajo mund të ndërtonte si duhet mbrojtjen e saj, sepse ishte e vështirë të komunikonte me ekipin e saj të mbrojtjes nga Siria.

Ai gjithashtu tha që supozimi i gjykatës se ajo mund të përbënte një kërcënim pas kthimit të saj duhej të rivlerësohej.

“Nuk mund të supozohet se për shkak se zonja Begum udhëtoi në Siri për t’u bashkuar me IS, është një kërcënim i vazhdueshëm,” tha avokati, David Pannick.

Duke iu përgjigjur vendimit, Priti Patel, sekretarja e brendshme e Britanisë, tha se afirmonte autoritetin e zyrës së saj “për të marrë vendime jetike të sigurisë kombëtare”.

“Qeveria gjithmonë do të ndërmarrë veprimin më të fortë të mundshëm për të mbrojtur sigurinë tonë kombëtare dhe përparësia jonë mbetet ruajtja e sigurisë dhe sigurisë së qytetarëve tanë,” tha ajo në një deklaratë.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.