Biden nuk pendohet për tërheqjen e trupave nga Afganistani

Presidenti amerikan Joe Biden ka deklaruar të mërkurën e 11 gushtit se nuk i vjen keq për vendimin e tij për të tërhequr trupat nga Afganistani. Ndërsa talebanët vazhdojnë të bëjnë përparime.

Biden u bëri thirrje udhëheqësve të Afganistanit që të bashkohen dhe “të luftojnë për kombin e tyre”.

Dhuna është përshkallëzuar në të gjithë vendin tani që forcat e udhëhequra nga SHBA-të janë tërhequr të gjitha, pas 20 vitesh operacionesh ushtarake.

Talebanët kanë marrë të paktën tetë nga 34 kryeqytetet krahinore të vendit dhe po kërcënojnë më shumë.

Ndërka Biden tha se SHBA-të po mbajnë angazhimet që kishte marrë ndaj Afganistanit, të tilla si sigurimi i mbështetjes së ngushtë ajrore, dhënia e pagave ushtarake dhe furnizimi i forcave afgane me ushqim dhe pajisje.

Por ai tha i prerë: “Ata duhet të luftojnë për veten e tyre”.

“Washington Post” citoi zyrtarë të paidentifikuar të thoshin se kryeqyteti Kabul mund të binte në duart e talebanëve brenda 90 ditëve, bazuar në vlerësimet e ushtrisë amerikane.

Sipas Organizatës së Kombeve të Bashkuara, më shumë se 1 mijë civilë janë vrarë mes luftimeve të ashpra mes talebanëve dhe forcave qeveritare në muajin e kaluar.

Agjencia e saj për fëmijë UNICEF ​​paralajmëroi këtë javë se mizoritë që po kryheshin kundër fëmijëve po rriteshin “nga dita në ditë”.

Në përparimet e tyre të fundit të mëdha, militantët talebanë kapën të martën dy kryeqytete të tjera provinciale – qytetin Farah dhe Pul -e -Khumri.

Zyrtarët thanë se kryengritësit kishin ngritur flamurin e tyre në sheshin kryesor dhe në zyrën e guvernatorit në Pul-e-Khumri, kryeqyteti i provincës Baghlan, e cila ndodhet rreth 200 km (125 milje) nga Kabuli.

Fitore të tjera nga talebanët këtë javë përfshijnë qytetin kryesor verior të Kunduz-it. Konsiderohet si një portë drejt provincave të pasura me minerale dhe është në një vend strategjikisht i  rëndësishëm pranë kufirit me Tajikistan-in, i cili përdoret për kontrabandën e opiumit dhe heroinës.

Luftimet e rënda po vazhdojnë në pjesë të tjera të vendit dhe aeroplanët amerikanë dhe afganë kanë kryer sulme ajrore.

Ndërsa luftimet po rriten, mijëra njerëz janë larguar nga shtëpitë e tyre.

Talebanët kanë refuzuar thirrjet ndërkombëtare për armëpushim. Kryeqytetet e tjera krahinore nën presion përfshijnë Herat-in në perëndim dhe qytetet jugore të Kandahar dhe Lashkar Gah.

Lufta “nuk kufizohet në periferi”

“Operacionet në Kandahar dhe Herat janë shumë të rëndësishme për ne dhe përparësia jonë është t’i kapim dy aeroportet apo bazat ajrore të rëndësishme aty”, kanë deklaruar talebanët më herët.

Kandahar dhe Herat janë qytetet më të mëdhenj të Afganistanit për nga popullsia. Ekspertët thanë se humbja e tyre do të ishte një goditje e madhe politike për qeverinë. Potencialisht, sipas tyre, mund të shkaktonte riorganizime të mëdha në favor të talebanëve.

Nuk është e qartë nëse sulmet ajrore amerikane do të vazhdojnë pasi forcat e huaja të përfundojnë tërheqjen e tyre.

Një zëdhënës i forcave amerikane në Afganistan dhe ambasada amerikane nuk iu përgjigj menjëherë kërkesave për koment.

Ekspertët dhe zyrtarët thonë se, tani për tani, një marrje ushtarake e Kabulit do të ishte shumë më e vështirë për talebanët sesa kryeqytetet provinciale.

Nga ana tjetër, grupi mund të rrisë bombardimet dhe sulmet për të minuar sigurinë dhe moralin publik.

Origjina

Talebanët kanë korrur një varg fitoresh në fushën e betejës javët e fundit. Pushteti i grupit të armatosur ra pas një pushtimi të udhëhequr nga SHBA-të në vitin 2001, pas sulmeve të 11 shtatorit. Por, në 20 vitet e fundit, ky pushtet është rikuperuar.

Talebanët, që do të thotë “studentë” në gjuhën arabe, luftuan së bashku me rebelët afganë të quajtur muxhahedinë kundër okupimit sovjetik për nëntë vjet.

SHBA-të siguruan armë dhe para për muxhahedinët, si pjesë e politikës së tyre kundër armikut të Luftës së Ftohtë së Bashkimit Sovjetik.

Në atë kohë, sovjetikët po mbështesnin liderët komunistë, të cilët kishin organizuar një grusht shteti të përgjakshëm kundër presidentit të parë të kombit, Mohammad Daoud Khan, në vitin 1978.

Pasi sovjetikët u tërhoqën në 1989-ën, gjërat u kthyen në kaos dhe deri në vitin 1992 kishte një luftë civile të plotë me komandantë muxhahedinë. Këta të fundit luftonin për pushtet dhe ndanin kryeqytetin, Kabul.

Milicia talebane u shfaq si një lojtar thelbësor në 1994-ën. Shumë nga anëtarët e saj kishin studiuar në shkolla fetare konservatore në Afganistan dhe përtej kufirit në Pakistan.

Ata fituan kontrollin e Kandahar-it, qyteti më i madh pas Kabulit dhe premtuan t’i bëjnë qytetet të sigurta për njerëzit.

Të ngopur me vite lufte, njerëzit në përgjithësi i mirëpritën ata.

Komandantët muxhahedinë dhe forcat e tyre ishin akuzuar për abuzime të të drejtave dhe krime lufte në garën e tyre për pushtet.

Deri në vitin 1996, talebanët kishin pushtuar kryeqytetin dhe varur presidentin e fundit komunist të kombit, Najibullah Ahmadzai, nga një shesh në Kabul.

Ata e shpallën Afganistanin një emirat islamik dhe filluan të imponojnë interpretimin e tyre të rreptë të ligjit islamik.

Talebanët u njohën nga vetëm tri vende – Arabia Saudite, Emiratet e Bashkuara Arabe (Emiratet e Bashkuara Arabe) dhe Pakistani.

Qeveria paralele

Talebanët kanë krijuar një shtet paralel, duke e quajtur atë Emiratin Islamik të Afganistanit me flamurin e tyre të bardhë.

Ata gjithashtu kanë zgjedhur guvernatorët hije që kanë administratat e tyre në 34 provincat e kombit.

Shefi i tyre kryeson një këshill që mbikëqyr rreth një duzinë komisionesh të ngarkuar me gjëra të tilla, si financa, shëndetësia dhe arsimi. Ata madje drejtojnë gjykatat e tyre.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.