Tornadot në Oklahoma vranë të paktën katër persona dhe lanë dhjetëra të plagosur

Të paktën katër persona, duke përfshirë një foshnjë, u vranë pasi një seri tornadosh goditën Oklahomën të shtunën, në mes të një fundjave me mot ekstrem, që la dhjetëra të plagosur dhe një gjurmë shkatërrimi në të gjithë perëndimin e mesëm në SHBA.

Autoritetet lokale konfirmuan se një foshnjë katër muajshe ishte në mesin e dy personave të vdekur në Holdenville – një nga qytetet më të goditura në Oklahoma, që ndodhet 80 milje në jug-lindje të Oklahoma City – ku rreth 20 tornado goditën të shtunën vonë, duke rrafshuar ndërtesat dhe shqyerja e kulmeve. Emrat e viktimave nuk janë bërë të ditur, por të paktën katër të tjerë u plagosën pasi tornado la një rrugë shkatërrimi në qytetin me rreth 6 mijë banorë.

Një vdekje e tretë ndodhi pranë Marietta në Interstate 35 (I-35), e cila u mbyll të dielën në kufirin me Texas-in “për shkak të automjeteve të përmbysura dhe linjave të energjisë nëpër autostradë”, sipas zyrës së menaxhimit të urgjencës në Oklahoma.

Trupi i një gruaje, viktima e katërt e njohur, u gjet nga mbeturinat pranë një lokali në qendër të qytetit Sulphur, tha guvernatori Kevin Stitt, i cili ka shpallur një gjendje të jashtëzakonshme për 12 qarqe të Oklahomas.

Përpjekjet e kërkim-shpëtimit vazhduan deri të dielën, ndërsa shërbimet e urgjencës iu përgjigjën dëmeve të shumta të shkaktuara nga breshëri, erërat e forta dhe përmbytjet.

Sipas Administratës Kombëtare Oqeanike dhe Atmosferike (Noaa), meteroligistët i konsiderojnë tornadot ndër fenomenet më të dhunshme dhe shkatërruese të të gjitha stuhive atmosferike, që rezultojnë në miliarda dollarë dëme çdo vit.

Një tornado është një spirale e ngushtë, me rrotullim të dhunshëm ajri që shtrihet nga një stuhi në tokë. Era është e padukshme, duke e bërë të vështirë për të parë një tornado, përveç nëse pikat e ujit, pluhuri dhe mbeturinat formojnë një gyp kondensimi.

Deri të dielën pasdite, rreth 25 mijë klientë të Oklahomas (rezidenciale dhe komerciale) – dhe pothuajse 30 mijë në Texas – ishin pa energji elektrike, sipas poweroutage.us, i cili gjurmon ndërprerjet e shërbimeve elektrike.

Më shumë se 100 tornado janë raportuar të kenë goditur që nga e premtja.

Stuhia e fundjavës filloi në Lincoln, Nebraska, ku qindra shtëpi dhe struktura u shkatërruan dhe u dëmtuan nga tornadot në afërsi të Omahas, të cilat u pasuan nga shira të dendur dhe erëra të shtunën. Disa dhjetëra njerëz kërkuan trajtim spitalor për lëndime të lehta deri në mesatare, por nuk u raportuan vdekje, sipas zyrtarëve shëndetësorë të Omaha.

Shërbimi Kombëtar i Motit (NWS) lëshoi një paralajmërim për tornado për disa qarqe në Teksas të dielën dhe tha se ekzistonte një “rrezik i shtuar i stuhive të forta” deri të dielën në mbrëmje në pjesë të Teksasit lindor, Luizianës veriperëndimore dhe Arkansas jugperëndimore.

Alarmet për përmbytjet dhe stuhitë mbeten gjithashtu në fuqi për miliona njerëz në pjesë të Oklahoma, Kansas, Missouri, Arkansas dhe Texas.

Sezoni i pikut të tornadove varet nga rajoni që fillon në bregun e Gjirit në muajt më të freskët të pranverës, përpara se të zhvendoset drejt rrafshnaltave jugore dhe qendrore në maj dhe qershor, dhe rrafshinave veriore dhe mesperëndimit gjatë fillimit të verës, sipas Noaa. Megjithatë, tornadot janë raportuar në të pesëdhjetë shtetet dhe mund të ndodhin në çdo kohë të vitit. Shumica e tornadove ndodhin midis orës 4 dhe 21:00.

Rreth 1 mijë e 200 tornado godasin SHBA-të çdo vit, por ndryshimet në të dhënat dhe raportimet bëjnë që ndryshimet afatgjata të tendencave të jenë të vështira për t’u ndjekur. Rritja e klimës mund të ndikojë në vendndodhjen e tornadove.

Studimet kanë treguar një rritje të tornadove në pjesë të Mississippi, Alabama, Arkansas, Misouri, Illinois, Indiana, Tennessee dhe Kentucky – lugina Dixie – dhe një rënie të lehtë në Rrafshnaltën e Madhe, e njohur nga disa si lugina e tornados.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.