Shtëpitë e së ardhmes nga projektuesja “e nënvlerësuar” e shekullit të 20-të

Historia e të ndjerës, Charlotte Perriand, është një përrallë frymëzuese e një projektuesje aventureske, idetë dhe krijimet e të cilës lanë një gjurmë në shtëpitë e të gjithë botës.

Por, shumica e njerëzve nuk do të kenë dëgjuar kurrë për prodhuesen pioniere, pasi vendi i saj në histori shpesh ra nën hije nga bashkëkohësit e saj meshkuj.

Duke filluar si një stiliste e ri mobiljesh në Paris në fund të viteve 1920, Perriand, ishte një nga shumë pak gra në fushë në një kohë kur shoqëria shpesh nuk ishte mirëpritëse për gratë që punonin.

Le Corbusier, një gjigant i arkitekturës moderne, e refuzoi kur ajo u paraqit për herë të parë në zyrën e tij në kërkim të një pune pas përfundimit të studimeve.

“Ne nuk bëjmë qëndisje këtu”, pëshpëriti ai me mirësjellje.

Një vit më vonë, Le Corbusier, hoqi dorë nga gjykimi i tij i parakohshëm kur pa punën e Perriand të ekspozuar në një panair vjetor për artistë të rinj, Salon d’Automne, në 1929-n.

“Bar sous le Toit” (Tivari në Papafingo), një skenë e thjeshtë e dizajnit të brendshëm modern, me pamje industriale, tërhoqi vëmendjen e saj.

Dizajnet inovative kanë trajtuar çështje shëndetësore tabu për gratë.

Gjatë kohës me Le Corbusier dhe klikës së tij të krijuesve, Perriand do të bënte pjesë në hartimin e një prej pjesëve më ikonike të mobiljeve moderniste deri më tani: Shazja prej çeliku tuba B306, e njohur gjithashtu si “shezlong basculante” për dizajni i anuar.

Një shembull i kësaj pjese, ende i lakmuar nga koleksionistët e sotëm të dizajnit modernist, është shfaqur në një retrospektivë të re të punës së saj në Muzeun e Dizajnit të Londrës.

Ekspozita ndjek një shfaqje të vitit 2019 rreth Perriand në Fondation Louis Vuitton në Paris dhe është një nga festimet e pakta të punës së saj në një shkallë të tillë.

E lindur në 1903, ajo jetoi nga fillimi deri në fund të shekullit të kaluar, duke ndërruar jetë në tetor 1999.

Një vizionare e shkëlqyer, Perriand kishte një aftësi për të ëndërruar mënyrën se si njerëzit do të dëshironin të jetonin në të ardhmen.

Shumë nga krijimet e saj ndihen veçanërisht të përshtatshme kur shikohen nga lentet e sotme.

Më mirë ta kaloni ditën në diell, sesa të pastroni pluhurat nga objektet tuaja të padobishme.

Në një seri vizatimesh të titulluara “Travail et Sport”, botuar në manualin e dizajnit të brendshëm “Répertoire du goût moderne” në 1929-n, Perriand propozoi një hapësirë ​​shumëfunksionale që mund të shndërrohej lehtë nga një shtëpi, në një zyrë ose në një palestër.

Ajo po zgjidhte një problem që shumë prej nesh do të përballeshin më shumë se 20 vjet pas vdekjes së saj.

Kuratori kryesor i shfaqjes së Muzeut të Dizajnit, Justin McGuirk, tha se Perriand e kuptonte që e ardhmja do të kërkonte më shumë shtëpi dhe shtëpi më të përballueshme.

Ajo po mendonte se si t’i “nxirrte njerëzit nga strehimi i një cilësie të dobët ose në lagje të varfër, madje edhe në vende si Parisi”, shpjegoi ai gjatë një interviste telefonike”, dhe ajo e dinte se nuk do të kishte hapësira të pakufizuara për këta njerëz, që apartamentet mund të duhet të jenë të vogla, dhe ato duhet të jenë shumëfunksionale “.

Kjo dëshirë për të krijuar hapësira të mira jetese është një nga shtyllat përcaktuese të punës së Perriand.

Sipas Esme Hawes, ndihmës-kurator në Muzeun e Dizajnit, vlerësimi që dizajni ka të bëjë me ofrimin e një shërbimi për njerëzit, ishte një temë e përsëritur e praktikës së Perriand.

“Një pjesë e madhe e dizajnit të saj është përqendruar me të vërtetë për t’i bërë gjërat të arritshme dhe për të përmirësuar jetën e njerëzve dhe cilësinë e jetës së tyre, përmes dizajnit”, tha Hawes në një intervistë në ekspozitë.

“Mendoj se kjo është diçka që shumë prej stilisteve femra e bëjnë duke vërejtur se gratë në dizajn shpesh duhet të punojnë më shumë për të vendosur veten”.

Sipas Hawes, “ata mendojnë se me të vërtetë duhet të përdorin platformën e tyre” sapo ta fitojnë atë.

Perriand bëri pikërisht atë. Gjatë karrierës së saj, krijoi mobilje, akomodim studentësh, lagje ushtarake, shtëpi private, zyra, madje edhe një vendpushim skish të viteve 1960, në Les Arcs, Francë, i cili është ende në përdorim sot.

Perriand u nda me Le Corbusier pas rreth tetë vjetësh (disa besojnë se bindjet e tyre të ndryshme politike bënë që marrëdhënia e tyre të prishej, pasi ajo ishte një komuniste e palëkundur, ndërsa shefi i saj ishte dukshëm më dashamirës.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.