Holanda, karteli, gazetari dhe vrasjet tronditëse

Katër vjet përpara se një nga gazetarët më të njohur holandezë të qëllohej për vdekje në mes të Amsterdamit, një burrë 30-vjeçar i quajtur Nabil B ishte gati t’i jepte fund jetës së tij përgjithmonë.

Ishte fundi i vitit 2016.

Nabil ishte një nga pesë fëmijët e lindur nga prindër marokenë që emigruan në Holandë në vitet 1970 dhe u vendosën në Utrecht, një qytet mesjetar në qendër të vendit.

Teksa vëllezërit e motrat e tij u bënë sipërmarrës dhe biznesmenë të suksesshëm, ai luftoi në sferën akademike.

Pasi mori një diplomë për përpunimin e metaleve, nisi të shiste barërat e këqija dhe të merrej me krime të vogla.

Shoku i tij më i mirë i asaj kohe i ka treguar policisë se ai “ishte një djalë i ri që donte shumë, kishte histori të mëdha, i donte paratë”.

Nabil ka treguar se një natë në vitin 2006, ai takoi një burrë të quajtur Ridouan Taghi në një sallë pritjeje lokale. Taghi ishte 29 vjeç, rreth 10 vjet më i madh se Nabil-i.

Por të dy kishin një dashuri për shahun dhe lidhjet familjare me Chefchaouen, një qytet maroken i shekullit të XV-të, ndërtesat blu të të cilit thuhet se ofrojnë mbrojtje hyjnore.

Taghi jetonte asokohe midis Dubait dhe Marokut dhe bënte një pasuri të madhe duke kontrabanduar në ngushticën e Gjibraltarit dhe në kafenetë e Amsterdamit dhe Utrecht-it.

Gjatë viteve të ardhshme, Taghi, pseudonimi i të cilit ishte Kleine, ose Tiny, do të bëhej një yll në rritje në tregtinë globale të kokainës.

Rreth vitit 2008, kur shumë kartele të Amerikës së Jugut vendosën të zhvendosnin operacionet e tyre të trafikimit nga SHBA-të në Evropë, duke përdorur Afrikën veriperëndimore si një pikë kërcimi, Taghi ishte gati t’i strehonte ata.

Dërgoi një flotë skafesh me fuqi të lartë në Marok për të rritur dërgesat, punësoi peshkatarë për të marrë ngarkesat e kokainës dhe ndërtoi perandorinë e tij.

Tani mendohet të ndajë kontrollin deri në një të tretën e të gjithë trafikut të kokainës në Evropë dhe ka një pasuri personale më shumë se 1 miliard euro.

Menjëherë pasi u takuan, Taghi filloi tii jepte më të voglit punë të vogla në Holandë.

Për 10 vitet e ardhshme, Nabil punoi si vëzhgues për organizatën e Taghi-t, duke rregulluar makinat e arratisjes dhe duke mbledhur informacione për anëtarët e bandës rivale, të cilat më pas do t’u kalonin “kokave”.

Teksa Nabil ishte në fund të organizatës, të cilën shtypi e quajti “Mafia Mocro” për shkak të trashëgimisë marokene të disa prej anëtarëve të saj, ai kishte njëfarë njohurie për atë që po ndodhte në krye.

Këtë nëpërmjet miqësisë me krahun e djathtë të Taghi-t, Saïd Razzouki.

Paçka se Taghi mohon ta ketë takuar ndonjëherë, Nabil më vonë u ka treguar prokurorëve se gjatë kohës që punonte për të ishte dëshmitar i të paktën 13 vrasjeve, disa prej të cilave ai ndihmoi në rregullim.

Në dhjetor 2016, Nabil u caktua të mbulonte një bashkëpunëtor të dyshuar për rrjedhje informacioni në një kartel rival.

Taghi, të cilit i pëlqente t’i përshkruante armiqtë me terma flakërues, udhëzoi një koleg që “fëmija i ndyrë duhet të nxirrej jashtë”.

Më 12 janar 2017, pak para orës 02:00 të mëngjesit, dy burra me një Audi të zi shkuan me makinë në një shtëpi në nivele të ndara në lagjen me gjethe Overvecht të Utrecht-it, të ngarkuar për të bërë pikërisht këtë.

Ata qëlluan me të shtëna të shumta drejt një burri në verandë, duke e vrarë atë në çast. Ata hodhën armët e tyre në një kanal aty pranë dhe braktisën Audin rreth një kilometër nga vendi i ngjarjes, duke i vënë flakën para se të iknin.

Nabil-i i kishte siguruar makinën.

Kur u zgjua mëngjesin tjetër me 10 telefonata të humbura, kuptoi se gjërat kishin shkuar keq.

Në vend të objektivit të synuar, vrasësit kishin goditur Hakim Changachi, pasardhësin 31-vjeçar të një familjeje që supozohej se kishte lidhje bandash, i cili rastësisht jetonte në të njëjtën ndërtesë.

Nuk ishte vetëm një rast katastrofik i identitetit të gabuar. Për Nabil-in, ishte personale. Changachi kishte qenë një mik i tij i fëmijërisë.

Ata shpejt mësuan për përfshirjen e tij në vrasjen e djalit të tyre dhe arritën të organizonin një takim. Nabil pretendon se Taghi e udhëzoi atë që të fajësonte për vrasjen një bandë rivale.

Ai e bëri këtë, por siç do t’i thoshte më vonë policisë, ndërgjegjja e tij po rëndonte mbi të. “Unë nuk mund të jetoja me atë familje duke kaluar nëpër ferr, ndërsa përjetësoja një gënjeshtër”.

Ai ishte rritur me Changachi dhe kishte marrë pjesë në dasmën e tij. E dinte se situata nuk do të largohej thjesht. Ai dyshoi se familja e dinte të vërtetën dhe ai nuk i besonte Taghi-t për ta mbrojtur nëse vendosin të hakmerren.

Në një mënyrë apo tjetër, dikush do ta vriste.

Pa opsione të mira, më 14 janar 2017, Nabil i ka thënë një prej të afërmve të Changachi se vrasja ishte urdhëruar nga Taghi.

Disa orë më vonë, ai thirri një stacion policie në qendër të Amsterdamit dhe u paraqit si dëshmitar.

Ishte një vendim që do të vinte në lëvizje një sërë ngjarjesh tronditëse: të paktën 20 arrestime, duke përfshirë kapjen e një prej mbretërve më të mëdhenj të drogës në Evropë; tre vrasje, duke përfshirë vrasjen e një prej figurave publike më të famshme të vendit dhe numërimi i procedimeve gjykuese shpesh kaotike, të kryera nën nivele sigurie të papara.

Efekti në shoqërinë holandeze ka qenë i thellë.

Duke qenë dëshmitar i gjithë këtij kaosi, një vend që ka kohë që krenohet me tolerancën e tij ndaj drogës, tani ka filluar ta vërë në dyshim këtë qasje.

Sapo Nabil u dorëzua në polici atë mëngjes janari 2017, ai hyri në negociata për t’u bërë i besuar.

Kjo nënkuptonte se, në këmbim të ndarjes së gjithçkaje që dinte për organizatën e Taghi-t në gjykatë, ai mund të siguronte një dënim të reduktuar dhe burimet për të filluar një jetë të re në mbrojtje të dëshmitarëve.

Edhe pse asnjë marrëveshje formale nuk u nënshkrua deri 12 muaj më vonë, kur Nabil hyri në stacion, ai filloi të fliste dhe pas kësaj, ai nuk u ndal kurrë.

Dha më shumë se 40 deklarata në lidhje me ish-shefin e tij, organizatën dhe përfshirjen e tij në atë që holandezët e quajnë “likuidime”, duke prodhuar më shumë se 1 mijë e 500 faqe transkripte.

I gjithë materiali që ai gjeneroi ishte një arsye pse do të kalonin gati tre vjet para se dikush i përfshirë në këtë çështje të dilte në sallën e gjyqit.

Më 23 mars 2018, pavarësisht kundërshtimeve nga Nabil dhe familja e tij, u zbulua roli i tij si dëshmitar duke paraqitur disa nga deklaratat e tij si provë në një rast tjetër.

Tre ditë më vonë, u njoftua se Ridoaun Taghi dhe Saïd Razzouki po hetoheshin për urdhërimin e një sërë vrasjesh. Hetimi kishte filluar vite më parë, por kjo ishte hera e parë që shumica e publikut holandez kishte dëgjuar emrin e Taghi-t.

Hetimi siguroi bazën për atë që do të bëhej i njohur si gjyqi “Marengo” në të cilin gjithsej 17 të pandehur do të akuzoheshin për gjashtë vrasje, katër tentativa për vrasje dhe hartimin e planeve për të vrarë katër persona.

Disa do të gjykoheshin në mungesë, duke përfshirë Taghi dhe Razzouki. Megjithatë, në këtë pikë, fillimi i gjyqit ishte ende shumë vite larg.

Kur roli i tij u bë publik, shumica e familjes së tij jetonte ende në të njëjtën lagje të Utrecht-it që kishin gjithmonë, të rrethuar nga njerëz me lidhje me Taghi-n.

Një plan sigurie për ta ende nuk ishte zbatuar.

Në më pak se një javë, vëllai i tij, Reduan, një baba i ri pa lidhje me krimin e organizuar, u qëllua për vdekje në zyrën e tij nga një burrë që paraqitej si aplikant për punë.

Nabil kishte muaj që paralajmëronte se diçka e tillë mund të ndodhte.

Më vonë, doli se policia kishte qenë në dijeni të një mesazhi me tekst nga Taghi, ku thuhej se donte që familja e tij të vritej nëse ai përmendte emrin e Taghi-t tek autoritetet.

Krahas dëshmisë së Nabil-it, prokuroria kishte akses në një provë tjetër të madhe kundër Taghi-t dhe bashkëpunëtorëve të tij: një bazë të dhënash të madhe me mesazhe nga bosi i dyshuar dhe anëtarët e kartelit të tij.

Këto ishin nxjerrë nga serverët jashtë shtetit që i përkisnin dy kompanive holandeze, të cilat, derisa u bastisën dhe u mbyllën në vitin 2016 dhe 2017, shisnin telefona “mjaft të mira për privatësi”.

Asokohe, telefonat PGP ishin standardi i artë për komunikimin kriminal.

Baza e të dhënave PGP u zbulua se përmban rreth 900 mijë mesazhe në lidhje me grupin e Taghi-t, me vetëm shefin që dërgonte “mesatarisht 200-300 mesazhe në ditë”.

De Vries i mbuloi këto zhvillime në emisionin e lajmeve RTL, ku shfaqej rregullisht si analist në transmetim.

Më pas, më 14 maj 2019, ai e gjeti veten në qendër të historisë. “Drejtësia dhe policia më kanë informuar se jam në listën e vdekjes së të arratisurit Ridouan Taghi dhe se ai ka urdhëruar likuidimin tim”.

De Vries ishte informuar për kërcënimin dy muaj më parë, por departamenti i drejtësisë nuk i kishte dhënë asnjë detaj të mëtejshëm se çfarë dinin, apo pse ai mund të ishte në listë.

De Vries dukej se mendonte se bërja publike e informacionit ishte mënyra më e mirë për të arritur te përgjigjet.

Një ditë pasi De Vries postoi mesazhin e tij, Taghi e kontaktoi atë përmes një ndërmjetësi për ta siguruar se nuk ishte në rrezik.

“Mund të shkosh kudo dhe kurdo që të duash, pa pasur frikë nga ndonjë rrezik nga unë. Si djalë, gjithmonë e shikoja programin tuaj televiziv me shumë magjepsje. Unë ju respektoj dhe ju shoh si një gazetar profesionist. Unë nuk kam 100 mijë për qind asgjë kundër jush”.

Në pranverën e vitit 2019, Nabil kishte qenë në paraburgim policor për më shumë se një vit, duke lënë herë pas here burgun për të udhëtuar në gjykatë ku do të jepte deklaratat e tij nga një kabinë e sigurt e dëshmitarëve.

Ai po humbiste besimin në aftësinë e qeverisë për ta mbrojtur atë.

Në prill, ishte përfshirë gabimisht një foto të tij në një dosje të ndarë me të gjithë avokatët e të pandehurve. Edhe pse u shreh keqardhja, ishte tepër vonë.

Anëtarët e familjes së tij ishin të shqetësuar për sigurinë e tyre.

Më në fund, më 11 shtator 2019, Nabil anuloi një pjesë të marrëveshjes së tij të mbrojtjes. Kjo rrezikonte vonesa të mëtejshme dhe një rigjykim të mundshëm.

Për ta mbajtur atë si dëshmitar shtetëror, qeveria do të përmirësonte kushtet e marrëveshjes dhe mbrojtjen që i ofrohej atij dhe familjes së tij.

Teksa kjo po negociohej, më 18 shtator, në një kthesë tronditëse ngjarjesh, avokati i Nabil-it, Derk Wiersum, u qëllua për vdekje jashtë shtëpisë së tij në Amsterdam.

Ndërsa vrasja e vëllait të Nabilit ishte konsideruar si një tragjedi e tmerrshme, ajo nuk kishte shkaktuar ndonjë ndryshim në politikat e sigurisë rreth dëshmitarëve të shtetit.

Vetëm pas vdekjes së Wiersum, autoritetet e kuptuan se “Taghi po hakmerrej jo vetëm në botën kriminale, por edhe në shoqërinë civile”.

Më 16 dhjetor 2019, Taghi u arrestua në Dubai dhe u ekstradua në Amsterdam menjëherë pas kësaj.

Një muaj më vonë, Razzouki u arrestua në Kolumbi.

Pas një gjuetie ndërkombëtare që kishte zgjatur gati dy vjet, dy nga njerëzit më të kërkuar në Holandë më në fund u arrestuan.

Kur COVID-i po fillonte të përhapej nëpër Evropë, De Vries ishte i zënë duke qenë një gjysh i ri dhe duke drejtuar firmën ligjore të medias që kishte filluar tre vjet më parë me djalin e tij, Royce.

Por më pas mori një mesazh nga një prej vëllezërve të Nabil-it, duke e ftuar atë të bashkohej me ekipin e mbrojtjes si njeri i besuar.

De Vries ishte i intriguar dhe shpejt pasuan telefonatat dhe takimet me familjen e Nabil-it.

Kur bëhej fjalë për sigurinë e tij, De Vries ishte më pak i kujdesshëm.

Disa javë pasi u shfaq si njeri i besuar, ai u takua me policinë holandeze anti-terror për të rregulluar një plan sigurie.

Sipas disa njerëzve të afërt me De Vries, atij iu prezantua një marrëveshje “merre ose lëre”.

Ai ose mund të kishte një detaj sigurie me kohë të plotë, me 10 persona, gjë që do ta pengonte efektivisht të raportonte në terren dhe të bënte një jetë normale, ose të hiqte dorë tërësisht nga mbrojtja.

Duke injoruar si përherë kundërshtimet e të gjithëve pranë tij, ai zgjodhi të dilte jashtë.

Pak para orës 19:30 më 6 korrik 2021, De Vries po ecte drejt makinës së tij në një rrugë të ngushtë në qendër të Amsterdamit.

Në pamjet e kamerave të sigurisë të publikuara më vonë, një burrë i gjatë me një kostum ecën me shpejtësi përpara.

Disa sekonda më vonë, pesë të shtëna armësh kumbojnë jashtë ekranit.

Pas sulmit, video të tmerrshme të lëndimeve të De Vries u postuan në YouTube dhe u qarkulluan në WhatsApp. Ai u dërgua me urgjencë në spital, ku vdiq nga plagët e marra nëntë ditë më vonë.

Vrasësit e dyshuar u arrestuan brenda një ore nga të shtënat, të rrëzuar në një autostradë rreth gjysmë ore jashtë Amsterdamit.

Marrë nga “The Guardian”, përshtatur për “Albanian Post”.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.

/Albanianpost.com