Çfarë qëndron pas shpërthimit të fundit mes Moldavisë dhe Rusisë?

Marrëdhëniet Rusi-Moldavi duken gjithnjë e më të tensionuara pasi presidentja Maia Sandu fajësoi Moskën për komplot për të rrëzuar qeverinë e vendit të saj me forcë për të prishur aspiratat për t’u bashkuar me BE-në, një pretendim që Kremlini e ka mohuar.

E vendosur mes Ukrainës dhe Rumanisë, Moldavia ka qenë shpesh në qendër të një beteje midis Moskës dhe Perëndimit.

Që nga pushtimi rus i Ukrainës shkurtin e kaluar, tensionet në Moldavi janë rritur periodikisht, veçanërisht për shkak të një rajoni separatist të mbështetur nga Kremlini në kufirin e saj lindor, ku Rusia ka vendosur rreth 1 mijë e 500 trupa.

Të hënën, presidentja Sandu akuzoi Rusinë për komplot për të përmbysur me dhunë udhëheqjen pro-evropiane të vendit me ndihmën e diversantëve të maskuar si protestues antiqeveritar.

Nën maskën e “protestave nga e ashtuquajtura opozita”, diversantët do të synonin “të përmbysnin rendin kushtetues dhe të zëvendësonin pushtetin legjitim të Kishinevit me një të paligjshëm”, tha Sandu në një konferencë shtypi.

“Përpjekjet e Kremlinit për të sjellë dhunë në vendin tonë do të dështojnë”, shtoi ajo.

Deklarata erdhi pasi presidenti ukrainas Volodymyr Zelensky tha javën e kaluar në një samit të Bashkimit Evropian se Kievi kishte “përgjuar planin për shkatërrimin e Moldavisë nga inteligjenca ruse”.

Moldavia, një vend me 2.6 milionë banorë, fqinjë me Rumaninë dhe Ukrainën, mori statusin e kandidatit për në BE në verën e vitit 2022. Rusia, e cila ka trupa në rajonin separatist të Moldavisë, Transnistria, ka kërcyer mundësinë e anëtarësimit të ish-republikave sovjetike në BE.

Pse Moldavia mbylli hapësirën e saj ajrore?

Të martën, Moldavia mbylli përkohësisht hapësirën e saj ajrore dhe Rumania u përplas për pak kohë me avionë ushtarakë pasi autoritetet në të dy vendet raportuan se objekte misterioze të ngjashme me balona përshkojnë qiellin e tyre.

Incidentet ndodhën rreth mesditës me orën lokale dhe për pak kohë ngritën shqetësime në dy vendet e Evropës Lindore, asnjëri prej të cilëve nuk tha se nga besonin se kishin ardhur objektet.

Ngjarjet pasojnë një varg incidentesh të krahasueshme këtë muaj në Shtetet e Bashkuara, në të cilat objektet e zbuluara dhe të rrëzuara nga avionët luftarakë përfshinin një balonë kineze në lartësi të madhe që përshkoi hapësirën ajrore amerikane. Kina tha se ishte një balonë moti që kishte dalë aksidentalisht nga kursi.

Gjatë vitit të kaluar, lufta në Ukrainë ka shkaktuar në mënyrë të përsëritur shqetësime të shumta sigurie pasi mbetjet nga raketat ruse zbarkuan në territorin moldav.

Në incidentin e fundit, raketat e lundrimit fluturuan mbi Moldavi dhe Rumani ndërsa zbarkuan në Ukrainë të premten, tha shefi ushtarak i Kievit.

Çfarë ka thënë Rusia për pretendimet e Moldavisë?

Të martën, Rusia i cilësoi si “plotësisht të pabaza” akuzat se Moska po komplotonte për të përmbysur me dhunë udhëheqjen pro-evropiane të vendit me ndihmën e diversantëve.

“Pretendime të tilla janë krejtësisht të pabaza dhe të pavërtetuara”, tha Ministria e Jashtme ruse, duke akuzuar Ukrainën se kërkon të vendosë Moldavinë kundër Rusisë dhe akuzoi autoritetet moldave për rusofobi.

“Ndryshe nga vendet perëndimore dhe Ukraina, ne nuk ndërhyjmë në punët e brendshme të Moldavisë dhe vendeve të tjera të botës”, tha ministria.

Çfarë ka thënë SHBA për pretendimet?

Duke iu përgjigjur akuzave të Sandu, SHBA shprehu mbështetje për sovranitetin moldav.

“Ne jemi thellësisht të shqetësuar nga raportet për një komplot nga Rusia për të destabilizuar qeverinë e zgjedhur në mënyrë demokratike të Moldavisë”, u tha gazetarëve në Uashington zëdhënësi i Departamentit të Shtetit Ned Price.

“Rusia ka një histori të gjatë ndikimi keqdashës si në Moldavi dhe në rajon dhe si e tillë ne kemi punuar ngushtë me Moldavinë për të ndërtuar elasticitetin e saj politik dhe për të kundërshtuar përpjekjet afatgjata të Rusisë për të minuar institucionet demokratike të Moldavisë”, tha ai.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.