A mundet Kina ta rikthejë ekonominë në rrugën e duhur në vitin 2024?

Rimëkëmbja zhgënjyese e Kinës pas pandemisë ka ngritur dyshime për themelet e rritjes së saj mahnitëse për dekada.

Po ashtu i ka paraqitur Pekinit një zgjedhje të vështirë për vitin 2024 dhe më tej: të marrë më shumë borxhe ose të rritet më pak.

Pritjet ishin që sapo Kina të hiqte dorë nga rregullat e saj drakoniane kundër COVID-it, konsumatorët do të dyndeshin përsëri në qendra tregtare, investimet e huaja do të rifillonin, fabrikat do të rriteshin dhe ankandet dhe shitjet e shtëpive do të stabilizoheshin.

Por blerësit kinezë po kursejnë, firmat e huaja kanë tërhequr paratë, prodhuesit përballen me kërkesë në rënie nga Perëndimi, financat e qeverisë vendore u lëkundën dhe zhvilluesit e pronave dështuan.

Çka kanë shfajësuar pjesërisht ata që gjithmonë dyshonin në modelin e rritjes së Kinës, me disa ekonomistë që madje bëjnë paralele me flluskën e Japonisë përpara dekadave të stanjacionit duke filluar në vitet 1990.

Skeptikët argumentojnë se Pekini dështoi të zhvendoste ekonominë nga zhvillimi i udhëhequr nga ndërtimi në rritjen e drejtuar nga konsumi një dekadë më parë, kur duhej ta kishte bërë këtë.

Prej asaj kohe, borxhi ka tejkaluar ekonominë, duke arritur nivele që qeveritë vendore dhe firmat e pasurive të paluajtshme tani përpiqen t’i shërbejnë.

Politikëbërësit u zotuan këtë vit për të rritur konsumin dhe për të reduktuar varësinë e ekonomisë nga prona.

Pekini po i udhëzon bankat që të japin më shumë hua për prodhimet e nivelit të lartë, larg pasurive të paluajtshme.

​ Por një udhërrëfyes konkret afatgjatë për pastrimin e borxhit dhe ristrukturimin e ekonomisë mbetet i pakapshëm.

Çfarëdo zgjedhjeje që të bëjë Kina, do të duhet të llogarisë për një popullsi në plakje dhe në tkurrje, dhe një mjedis të vështirë gjeopolitik, ndërsa Perëndimi bëhet i kujdesshëm për të bërë biznes me ekonominë nr.2 të botës.

Kina ka të ngjarë të jetë rritur 5 për qind ose më shumë në vitin 2023, duke tejkaluar ekonominë globale.

Vendi investon më shumë se 40 për qind të prodhimit të saj – dy herë më shumë se Shtetet e Bashkuara të Amerikës – duke sugjeruar se një pjesë e konsiderueshme e saj është joproduktive.

Kjo do të thotë që shumë kinezë nuk e ndiejnë atë rritje.

Papunësia e të rinjve arriti në 21 për qind në qershor, grupi i fundit i shifrave përpara se Kina të ndalonte raportimin në mënyrë të diskutueshme.

Të diplomuarit e universiteteve që kanë studiuar për punë të ekonomisë së avancuar tani po zënë pozicione me kualifikime të ulëta për të përballuar jetesën, ndërsa të tjerëve u janë ulur pagat.

Në një ekonomi ku 70 për qind e pasurisë familjare është e parkuar në prona, pronarët e shtëpive ndihen më të varfër.

Edhe në një nga pikat e pakta të ndritura të ekonomisë, në sektorin e automjeteve elektrike, një luftë çmimesh po shkakton vështirësi për furnitorët dhe punëtorët.

Ndërkohë, pesimizmi kombëtar mund t’i paraqesë presidentit Xi Jinping rreziqe të stabilitetit social.

Sipas analistëve, nëse Kina rrëshqet në një rënie të stilit japonez, ajo do ta bënte këtë përpara se të arrinte ndonjëherë llojin e zhvillimit që bëri Japonia.

Dhe do të ndihej gjerësisht pasi shumica e industrive globale varen ndjeshëm nga furnizuesit në Kinë.

Afrika dhe Amerika Latine besojnë që Kina të blejë mallrat e tyre dhe të financojë industrializimin e tyre.

Viti 2024

Problemet e Kinës i japin asaj pak kohë përpara se t’i duhet të bëjë disa zgjedhje të vështira.

Politikëbërësit janë të prirur të ndryshojnë strukturën e ekonomisë, por reforma ka qenë gjithmonë e vështirë.

Një shtytje për të rritur mirëqenien për qindra miliona punëtorë migrantë ruralë, të cilët mund të shtojnë 1.7 për qind të PBB-së në konsumin e familjes nëse do të kishin akses të ngjashëm në shërbimet publike si banorët e qytetit, tashmë po ngec për shkak të shqetësimeve për stabilitetin social dhe kostot.

Përpjekjet e Kinës për të zgjidhur problemet e saj të pronës dhe borxhit vijnë kundër shqetësimeve të ngjashme.

Kush paguan për investimet e tyre të këqija? Bankat, firmat shtetërore, qeveria qendrore, bizneset apo familjet?

Secili prej këtyre opsioneve mund të nënkuptojë rritje më të dobët në të ardhmen, sipas ekonomistëve.

Megjithatë, Kina duket se heziton të bëjë zgjedhje që do të sakrifikonin rritjen për reformën.

Këshilltarët e qeverisë po bëjnë thirrje për një objektiv rritjeje prej rreth 5 për qind për vitin e ardhshëm.

Teksa kjo është në përputhje me objektivin e saj për vitin 2023, nuk do të ketë të njëjtin krahasim nga viti në vit me rënien e shkaktuar nga bllokimet e vitit 2022.

Një objektiv i tillë mund ta shtyjë në më shumë borxhe.

Vendi ku shpenzohen ato para do të tregojë nëse Pekini po ndryshon qasjen e tij ose po dyfishon një model rritjeje.

Marrë nga “Reuters”, përshtatur për “Albanian Post”.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.