Shqipëria vijon raportimin për shqyrtimin e kapitujve negociues me Këshillin e BE-së

Një udhëtim i avashtë drejt anëtarësimit me autobusin e Bashkimit Evropian, duke përdorur fjalët e kryeministrit Edi Rama, kalon edhe nga stacionet e shqyrtimit të kapitujve me Këshillin e BE-së.

Të premten e 8 shtatorit, diplomacia shqiptare në Bruksel do të shpalosë raportin e shqyrtimit të grupit të parë të kapitujve negociues me Bashkimin Evropian.

Lajmi u konfirmua për Albanian Post nga Sekretariati i Përgjithshëm i Këshillit të BE-së.

Raporti i shqyrtimit të kapitujve do të kryhet nga Grupi i Punës për Zgjerimin dhe Vendet Negociuese për Anëtarësim në BE, konfirmoi Brukseli zyrtar për AP-në.

Në korrik të vitit 2022, Maqedonia e Veriut dhe Shqipëria më në fund mbajtën konferencat e tyre të para ndërqeveritare me Bashkimin Evropian.

Gati një vit më vonë, pjesa teknike e negociatave, e cila në këtë pikë përfshin më së shumti procesin e të ashtuquajturit “screening”, ka ecur përpara.

Çfarë ka ndryshuar për Shqipërinë nga konferenca e parë ndërqeveritare me BE-në

Konferencat ndërqeveritare me BE-në 

Konferencat ndërqeveritare me BE-në kanë mundësuar fillimin e një procesi teknik të komplikuar të negociatave të anëtarësimit.

Pjesa më e madhe e të ashtuquajturës procedurë të shqyrtimit është kryer tashmë, që do të thotë se Shkupi dhe Tirana do ta përfundojnë këtë pjesë të procesit përafërsisht në të njëjtën kohë siç bënë Podgorica dhe Beogradi.

Ky është një hap i domosdoshëm për BE-në për t’i çuar negociatat në hapin tjetër – vendosjen e kushteve për hapjen e grupeve negociuese.

Procesi i shqyrtimit ka përfunduar për katër nga gjashtë grupimet.

Që nga ndryshimi i metodologjisë së zgjerimit në vitin 2020, 33 kapitujt negociues tani janë grupuar në gjashtë grupime.

Secili prej tyre përmban të gjithë legjislacionin e BE-së për një fushë të caktuar politike me të cilën një vend kandidat duhet të harmonizohet.

Ritmi aktual është pak më i ngadalshëm se sa ishte parashikuar fillimisht – shqyrtimi më pas ishte planifikuar për qershor, ndërsa filloi në korrik – por aktualisht duket se procedura për Maqedoninë e Veriut dhe Shqipërinë do të përfundojë me të vërtetë në më pak se një vit e gjysmë.

Në krahasim, Mali i Zi, i cili hapi bisedimet e pranimit në qershor 2012, e përfundoi procesin e shqyrtimit deri në qershor 2013, pikërisht në një vit.

Serbia, e cila hapi bisedimet e anëtarësimit në janar 2014, përfundoi procesin e shqyrtimit në mars 2015 – që kur filloi në vitin 2013, u deshën rreth një vit e gjysmë.

Maqedonia e Veriut dhe Shqipëria, pra, po përparojnë me të njëjtin ritëm.

Cili është hapi tjetër?

Sipas kornizave negociuese të miratuara nga Këshilli, procesi i shqyrtimit do të rezultojë në raportet e Komisionit Evropian të cilët do të propozojnë standarde hapëse – kritere që Maqedonia e Veriut dhe Shqipëria duhet të përmbushin për të hapur grupime specifike.

Këshilli i BE-së, në të cilin qeveritë e BE-së përfaqësohen nga ministrat e tyre, do të marrë vendimin për hapjen e grupeve dhe, më pas, për mbylljen e kapitujve individualë.

Siç është parë në rastet e Malit të Zi dhe Serbisë, këto vendime të Këshillit janë shumë politike.

Standardet teknike për hapjen dhe mbylljen e kapitujve janë vetëm një element i vendimeve.

Ato gjithashtu ndikohen nga konteksti politik, duke përfshirë interesat e shteteve anëtare individuale.

Kur të plotësohen të gjitha kushtet – teknike dhe politike – do të hapen fillimisht negociatat për të ashtuquajturin “grup themelor” – i cili përmban kapitujt e sundimit të ligjit dhe kriteret e funksionimit të institucioneve demokratike.

Ato gjithashtu do të mbyllen të fundit.

A mund të arrijnë Maqedonia e Veriut dhe Shqipëria një ritëm më të shpejtë se Mali i Zi dhe Serbia?

Përvoja e Malit të Zi dhe Serbisë ka treguar se është shumë më e ndërlikuar mbyllja e një kapitulli negociues sesa hapja e tij.

Deri më sot, Mali i Zi ka hapur të gjithë kapitujt e tij të negociatave, por ka mbyllur vetëm tre.

Serbia ka hapur 22 kapituj por ka mbyllur vetëm dy.

Të dy vendet kanë negociuar për rreth një dekadë tashmë.

Sipas raporteve më të fundit vjetore të Komisionit Evropian, të publikuara në tetor 2022, Maqedonia e Veriut ka një nivel pothuajse të barabartë të përgatitjes në 33 kapitujt e negociatave si Mali i Zi dhe Serbia.

Për sa i përket nivelit të përgatitjes, Shqipëria është disi prapa kandidatëve të tjerë me procese negociuese aktive, të paktën sipas raporteve të Komisionit Evropian.

Përshtypja e përgjithshme, pra, mbetet se negociatat e anëtarësimit të Maqedonisë së Veriut dhe Shqipërisë, me disa ndryshime të futura nga metodologjia e re, duken mjaft të ngjashme me ato të Malit të Zi dhe Serbisë.

Siç ka qenë situata me vite tani, ritmi i procesit do të varet më së shumti nga vullneti politik – i brendshëm dhe ai evropian.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.