Kultura

Pesë vende të shenjta – të lashta – në mbarë globin


Kuptimi i jetës është një mister që ka çuar edhe në krijimin e vendeve të shenjta, me njerëzit në të gjithë planetin që ndërtojnë mrekulli arkitekturore për të nderuar perënditë e tyre.

Kurse të tjerët nderojnë madhështinë e natyrës, duke gjetur lidhje domethënëse në pyjet e shenjta, malet e shenjtë dhe shkëmbinjtë e shenjtë.

Qytetërimet e lashta kanë bërë përpjekje të mëdha për të shënuar solsticet dhe ekuinokset, ose për të komunikuar me paraardhësit ose për të adhuruar shpirtrat.

E përbashkëta e të gjithave është përpjekja e njerëzve për t’i dhënë kuptim jetës, vdekjes dhe universit.

Rrugica e kockave të balenave, Rusi

Në ishullin Yttygran, një ishull i vogël në Detin Bering të Siberisë, ekziston një grumbullim i brinjëve dhe rruazave gjigante të balenave të njohura si “Rrugica e kockave të balenave”.

Kalimi 550 metra i gjatë, i cili del nga toka pranë oqeanit, është një pamje e frikshme.

Teksa arkeologët besojnë se ajo rrugicë dhe rrënojat e tjera të kockave të balenave janë ndërtuar si faltore dhe vende të shenjta takimi, disa banorë vendas mendojnë se vende të tilla përdoreshin më shumë për therjen dhe ruajtjen e mishit të balenës.

Hegra, Arabia Saudite

Hegra ishte qyteti i dytë i Nabateans, të cilët ndërtuan kryeqytetin e tyre të njohur, Petra, më shumë se 500 kilometra në veri-perëndim në atë që tani është Jordania.

I vendosur në rajonin AlUla të Arabisë Saudite, qyteti i lashtë prej guri i ka rrënjët që nga shekulli I para Krishtit. Është gjithashtu vendi i parë i Trashëgimisë Botërore të UNESCO-s në vend, shtëpia e më shumë se 100 varreve të ruajtura mirë me fasada të përpunuara të gdhendura në daljet e gurëve ranor.

Udhëtarët mund të organizojnë turne në Hegra, të cilat gjithashtu eksplorojnë hekurudhën e Hijaz-it që dikur transportonte pelegrinët myslimanë nga Damasku në qytetet e shenjta të Mekës dhe Medinës.

Gjurmët e duarve Anasazi, SHBA

Arti i lashtë shkëmbor gjendet në të gjithë SHBA-në jugperëndimore, veçanërisht në Utah, New Mexico, Arizona dhe Kolorado.

Të njohura si petroglife, fotografitë – shumë prej të cilave janë krijuar nga kulturat Fremont dhe Anasazi – shpesh shfaqin figura njerëzore, kafshë, armë gjuetie dhe gjurmë duarsh.

Vendet konsiderohen të shenjta nga shumë amerikanë vendas, të cilët i shohin ato si lidhje të vlefshme me të kaluarën dhe trashëgiminë e tyre kulturore.

Udhëtarët mund të gjejnë gjurmë të tjera të dorës Anasazi në rrënojat e çatisë së rënë, një vendbanim dhe hambar i lashtë Anasazi në Monumentin Kombëtar të Bears Ears.

Angkor Wat, Cambodia

Kompleksi i famshëm i tempullit të Angkor Wat është monumenti më i madh fetar në botë, i shtrirë mbi 400 kilometra katrore pak jashtë Siem Reap.

E ndërtuar në fillim të shekullit të XII-të si kryeqyteti i perandorisë së Kmerëve, vendi i Trashëgimisë Botërore të UNESCO-s ishte fillimisht një tempull hindu, por u shndërrua në një tempull budist nga fundi i shekullit.

Tani ai është një nga vendet më të rëndësishme të pelegrinazhit në botë për budistët.

Murgjit, murgeshat, kamboxhianët lokalë dhe budistët vizitorë shkojnë atje çdo ditë për të bërë lutje, ndërsa udhëtarët shpesh mblidhen çdo mëngjes për të parë diellin që ndriçon tempujt – një përvojë shpirtërore për shumë njerëz.

Kompleksi Angkor përfshin më shumë se 70 tempuj dhe rreth një mijë ndërtesa, duke u dhënë shumë udhëtarëve për të eksploruar.

Ka statuja të panumërta të Budës, me vepra arti dhe gdhendje që tregojnë histori budiste.

Mali Nemrut, Turqi

Mali Nemrut 2 mijë e 134 metra i lartë në Turqinë juglindore është shtëpia e një vendi të trashëgimisë botërore të UNESCO-s.

Në majë të tij ndodhet një vend i shenjtë fetar dhe një tumë e lashtë varrimi, që daton në shekullin 1 para erës sonë, e ndërtuar nga mbreti Antiochus I i Mbretërisë së Commagene.

Arkeologët besojnë se mali Nemrut ishte një vend i shenjtë për njerëzit e Commagene, prandaj mbreti Antiochus I donte që varri i tij të vendosej atje.

Përreth tumës gjenden statuja masive të perëndive greko-persiane, duke përfshirë Zeusin, Herakliun dhe Apollonin, si dhe vetë mbretin Antiokus.

Statujat, të cilat arrijnë deri në nëntë metra të larta, janë një vepër inxhinierike që duket se sfidon periudhën kohore kur u ndërtuan.

Shumë udhëtarë që shkojnë atje i kushtojnë kohë vizitës së tyre për lindjen e diellit, kur dielli ndriçon statujat dhe tarracën lindore.

Megjithatë, perëndimi i diellit ofron një përvojë të ngjashme të paharrueshme, shpirtërore.

Marrë nga “BBC”, përshtatur për “Albanian Post”.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.

/Albanianpost.com


Lajmet kryesore