Palët ndërluftuese të Jemenit bien dakord për armëpushim dy mujor, thotë OKB

Palët ndërluftuese në konfliktin shtatëvjeçar të Jemenit kanë rënë dakord për një armëpushim dy-mujor mbarëkombëtar, duke filluar me muajin e shenjtë të Ramazanit, ka thënë i dërguari i Kombeve të Bashkuara.

Marrëveshja e ndërmjetësuar nga OKB-ja të premten midis një koalicioni të udhëhequr nga Arabia Saudite dhe grupit rebel Houthi të lidhur me Iranin është hapi më domethënës ende drejt përfundimit të një konflikti që ka vrarë dhjetëra mijëra dhe ka shtyrë miliona në uri. Ndërprerja e fundit e koordinuar e armiqësive në mbarë vendin ishte gjatë bisedimeve të paqes në 2016.

I dërguari i posaçëm i OKB-së Hans Grundberg tha se armëpushimi dy-mujor do të hyjë në fuqi në orën 19:00 me orën lokale (16:00 GMT) të shtunën dhe mund të rinovohet me pëlqimin e palëve.

“Palët pranuan të ndalonin të gjitha operacionet sulmuese ushtarake ajrore, tokësore dhe detare brenda Jemenit dhe përtej kufijve të tij; ata gjithashtu ranë dakord që anijet me karburant të hyjnë në portet e Hodeidah dhe fluturimet komerciale për të operuar brenda dhe jashtë aeroportit të Sanaa në destinacione të paracaktuara në rajon”, tha ai në një deklaratë.

Të dërguarit e OKB-së dhe të Shteteve të Bashkuara ishin përpjekur që nga viti i kaluar për të krijuar një armëpushim të përhershëm të nevojshëm për të ringjallur negociatat politike të ngecura që nga fundi i vitit 2018 për t’i dhënë fund konfliktit.

Qeveria jemenase e mbështetur nga Arabia Saudite, të cilën Houthi-t e detyruan të largoheshin nga kryeqyteti, Sanaa, në fund të vitit 2014, tha më herët se do të lehtësonte marrëveshjet për lirimin e të burgosurve, hapjen e aeroportit të Sanaa dhe lejimin e anijeve me karburant në portin Hodeidah të mbajtur nga Houthi.

“Ne njoftojmë menjëherë lëshimin e dy anijeve të para me karburant përmes portit Hodeidah”, tha ministri i Jashtëm Ahmed Bin Mubarak në Twitter.

Të premten, në një postim në Twitter, Mohammed Abdel-Salam, zëdhënësi dhe kryenegociatori i Houthis, përshëndeti armëpushimin.

Një tjetër zyrtar i lartë i Houthi, Mohammed Ali al-Houthi, tha në Twitter se “besueshmëria e tij do të ishte në zbatim”.

Koalicioni i udhëhequr nga Arabia Saudite, i cili ndërhyri në mars 2015 kundër Houthis, kontrollon detet dhe hapësirën ajrore të Jemenit.

Sekretari i Përgjithshëm i OKB-së Antonio Guterres përshëndeti armëpushimin dhe shprehu shpresën për një “proces politik” për të sjellë paqen në vend.

“Ju duhet ta merrni atë moment në mënyrë që të siguroheni që ky armëpushim të respektohet plotësisht dhe të ripërtërihet dhe që të nisë një proces i vërtetë politik”, u tha Guterres gazetarëve.

“Kjo tregon se edhe kur gjërat duken të pamundura kur ekziston vullneti për kompromis, paqja bëhet e mundur”.

SHBA mirëpriti shpalljen e armëpushimit.

“Armëpushimi duhet të respektohet, dhe siç e kam thënë më parë, është e domosdoshme që ne t’i japim fund kësaj lufte”, tha presidenti amerikan, Joe Biden në një deklaratë.

Ministria e Jashtme e Iranit shprehu të shtunën shpresën se mund të jetë hapi i parë drejt një ndalese të përhershme të luftimeve dhe gjetjes së një zgjidhjeje politike për luftën.

Zëdhënësi i Ministrisë së Jashtme Saeed Khatibzadeh shtoi në një deklaratë se Irani gjithashtu shpreson se armëpushimi do të përmirësojë situatën humanitare në Jemen dhe do të lehtësojë një “shkëmbim të plotë të të burgosurve” midis palëve ndërluftuese.

Palët ndërluftuese po diskutojnë gjithashtu një shkëmbim të të burgosurve, sipas të cilit qindra nga të dyja palët do të liroheshin, duke përfshirë 16 sauditë, tre sudanezë dhe një vëlla të presidentit jemenas Abd-Rabbu Mansour Hadi.

Shkëmbimi i fundit i madh i të burgosurve, që përfshin rreth 1mijw të burgosur, u zhvillua në vitin 2020 si pjesë e hapave të ndërtimit të besimit të rënë dakord në bisedimet e fundit të paqes të mbajtura në dhjetor 2018.

OKB-ja ka paralajmëruar prej kohësh se lufta në Jemen ka shkaktuar krizën më të keqe humanitare në botë.

Megjithëse shifrat e sakta janë të vështira për t’u mbledhur, OKB-ja vlerëson se më shumë se 377 mijw njerëz kanë vdekur për shkak të konfliktit që nga fundi i vitit 2021.

Kristen Saloomey e Al Jazeera-s, duke raportuar nga selia e OKB-së në New York, tha se armëpushimi do të sjellë lehtësim shumë të nevojshëm në Jemen pas shtatë vitesh lufte.

“Jo vetëm që ky konflikt ka vrarë dhjetëra mijëra jemenas, por gjithashtu ka shtyrë miliona të tjerë në uri”, tha korrespondenti i Al Jazeera.

Në një raport të botuar në fund të vitit të kaluar, Programi i Kombeve të Bashkuara për Zhvillim tha se afërsisht 60 për qind e vdekjeve ishin rezultat i shkaqeve indirekte, duke përfshirë urinë dhe sëmundjet e parandalueshme.

Pjesa tjetër u shkaktua nga luftimet dhe sulmet ajrore. Raporti vuri në dukje se fëmijët përbëjnë 70 për qind të vdekjeve.

Marrë nga Al Jazeera, përshtatur për Albanian Post

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.