Mësime mbi martesën nga pesë çifte të letërsisë

Martesa.

Çfarë duhet bërë për këtë?

Ne martohemi, pastaj menjëherë dëshirojmë lirinë.

Studiuesit pajtohen se martesa është një biznes i ndërlikuar.

“Shumë shpesh bashkimet tona janë një tradhti e pasurisë dhe kompleksitetit tonë të brendshëm”, deklaroi Phyllis Rose në librin e saj ikonik, “Parallel Lives: Five Victorian Marriages”(1983).

Por prisni, mos bëni kërkesë për divorc!

Rose sugjeron që të mësuarit për marrëdhëniet e njerëzve të tjerë mund të na ndihmojë të shpëtojmë tonën, duke na ofruar mundësi të reja se si të mbetemi të martuar dhe të përmbushur.

E për këtë na duhet të lexojmë, Carmela Ciuraru.

Libri i saj i ri, “Lives of the Wives: Five Literary Marriages”, është një turne që zgjeron dhe thellon veprën pioniere të Rose.

Ciuraru studion pesë çifte letrare, duke u fokusuar se “si gratë e kanë përcaktuar veten përmes ose në kundërshtim me burrat”.

Ajo thellohet në këto marrëdhënie shumëngjyrëshe si një mënyrë për të treguar se si të mos jesh i martuar, duke theksuar rreziqet e marrëdhënieve të çekuilibruara.

“Problemi me të qenit grua”, shkruan Ciuraru, “është të jesh grua”.

Libri i saj eksploron negociatat dhe kompromiset që ndodhën brenda këtyre martesave, duke demonstruar sesi nënshtrimi dhe pabarazia minojnë marrëdhëniet, madje edhe dashurinë.

Nëse nuk i njihni çiftet e pushtetit të shekullit të XX-të: Marguerite Antonia Radclyffe dhe Lady Una Troubridge, Elsa Morante dhe Alberto Moravia, Elaine Dundy dhe Kenneth Tynan, Elizabeth Jane Howard dhe Kingsley Amis, Patricia Neal dhe Roald Dahl.

Ajo eksploron motivimet dhe psikologjinë e tyre, duke kapur përvojat e tyre të trazuara nga brenda, sikur t’i njihte ata personalisht.

Me përjashtim të Morantes, gratë në këto histori sakrifikuan veten në altarin e partnerëve të tyre.

Kur Neal filloi të fitonte më shumë para se Dahl, ai kërcënoi se do ta linte atë.

Në vend që t’i fliste, ajo e qetësoi atë, duke i dhënë atij kontroll të plotë mbi paratë e saj dhe duke bërë të gjithë gatimin dhe pastrimin.

Troubridge gjithashtu u pajtua me kërkesat e partnerit të saj, duke u zbrazur nga aspiratat dhe duke u kthyer në “gruaja ideale e një shkrimtari të famshëm”.

Ajo e modeloi veten si një grua që “nuk ka dëshira të vlefshme për t’u përmendur”.

Ndoshta nuk është rastësi që kjo është e vetmja marrëdhënie që zgjati. Por me çfarë kostoje?

Romani më i shitur i Dundy-t e çmendi bashkëshortin e saj nga xhelozia.

Historitë që tregon Ciuraru janë tërheqëse, të tmerrshme dhe ndonjëherë edhe qesharake, por mbi të gjitha ato janë të rëndësishme.

Në hyrjen e saj, ajo shkruan se ky libër është një “projekt i rikuperimit dhe riparimit”, dhe në të vërtetë është.

Këto gra, të lëna nën hije për një kohë të gjatë, janë drejt fundit.

“Martesa”, reflekton Ciuraru, “është një lloj lufte dhe gratë duhet të jenë të pajisura mirë për betejë”.

Nuk duhet të jetë kështu.

Në kontrast, Ciuraru eksploron se si mund të duket një martesë e të barabartëve, ku secili partner mbështet tjetrin, ku ka vend që të dy bashkëshortët të arrijnë ëndrrat e tyre.

Është e vështirë, pranon ajo, për gratë “të arrijnë vetëvlerësimin” kur ato janë “zvogëluar, trazuar, heshtur nga historia”.

Por libri i saj – pavarësisht historive të tij të luftës – ofron të paktën një fije shprese.

Marrë nga “Washington Post”, përshtatur për Albanian Post 

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.