MB/Sulmi i ekstremit të djathtë është i pashmangshëm…

Një informator i fshehtë që identifikoi njeriun pas sulmit më vdekjeprurës të ekstremit të djathtë në Britani ka paralajmëruar se një mizori e ngjashme është e pashmangshme për shkak të përhapjes së ideologjisë ekstreme në internet.

Agjenti, i koduar “Arthur”, i tha stërvitësit të tij, i cili më pas informoi policinë, se David Copeland fshihej prapa një serie sulmesh që vranë tre dhe plagosën më shumë se 100 të tjerë gjatë një fushate bombardimesh që zgjati më pak se dy javë në vitin 1999.

Arthur-i, i cili kaloi një dekadë brenda Partisë Kombëtare Britanike kur u shqua lëvizja e ekstremit të djathtë në Mbretërinë e Bashkuar. Ajo po nxiste një fushatë “të drejtash për të bardhët” në Londrën lindore, ku u takua me Copeland disa herë në vitin 1997.

Copeland vazhdoi të shpërthente bomba të fshehura për tre fundjava radhazi, duke synuar komunitetet e Londrës, Bangladeshit dhe homoseksualëve në Brixton, Brick Lane dhe Soho. Çdo pajisje kishte brenda saj deri në 1 mijë 500 gozhdë dhe lihej në një mbajtëse të zezë të thjeshtë.

Arthur deklaroi për Observer: “Unë u shokova kur kuptova se ishte ai. Copeland nuk dukej më i rrezikshëm se të tjerët, absolutisht jo. Ai nuk veproi si protagonist. Ai ishte një djalë i ri që dukej i përqendruar duke punuar në linjën e Jubileut”.

Ai e identifikoi Copeland nga një imazh i ballinës së Evening Standard më 30 prill të vitit 1999. Ai i dha policisë të dhëna se njeriu që ata donin ishte një nazist i vetë-deklaruar dhe anëtar i BNP-së. Deri atëherë, policia nuk e kishte idenë se Copeland i përkiste të djathtës ekstreme.

E dhëna vendimtare e Arthur, megjithatë, mbërriti tepër vonë për të parandaluar bombën më vdekjeprurëse, e cila shpërtheu disa orë më vonë në barin Admiral Duncan në Soho, zemra e komunitetit homoseksual në kryeqytet. Tre njerëz mbetën të vrarë, duke përfshirë një grua shtatzënë dhe 79 të tjerë u plagosën, shumë rëndë.

Menjëherë pas sulmit, Copeland u arrestua dhe mori gjashtë dënime me burgim të përjetshëm në vitin 2000 për bombardimet.

Një tjetër sulm i mundshëm

Megjithatë Arthur-i, identiteti i të cilit mbetet një sekret i ruajtur mirë, ka sjellë paralajmërime të reja se disponueshmëria dhe qasja e ideologjisë ekstremiste në internet do të thotë se një tjetër sulm i ekstremit të djathtë në Mbretërinë e Bashkuar është i sigurt.

Ai tha: “Pavarësisht nëse është nazist apo racist, është shumë më lehtë të vendosësh materiale në internet sesa duke shtypur një broshurë nëpër dyer si në vitet ’90.

“Ne patjetër do të dëshmojmë një tjetër David Copeland. Por ai person, ai ose ajo, duhet ta dijë se ata gjithashtu do të shkatërrojnë jetën e tyre gjithashtu. Copeland kishte këto tri javë kënaqësi dhe tani ai po kalbet në burg për gjithë pjesën e mbetur të jetës së tij”.

Paralajmërimet e tij pasojnë një sërë arrestimesh mbi terrorizmin e ekstremit të djathtë. I fundit erdhi të mërkurën e 19 majit kur dy burra të akuzuar për përhapjen e “materialit ideologjik të ekstremit të djathtë” në Londër.

Ditë më parë Michael Nugent, 37 vjeç, nga Ashford, Surrey, u dënua pasi ndau manualë nëpër biseda online se si të bënin eksplozivë dhe të dorëzonin bomba në paketat Amazon.

Udhëtimi i Arthur-it në rrethin e brendshëm të ekstremit të djathtë filloi në vitin 1994 kur ai iu afrua Nick Lowles të grupit antifashist Searchlight. Grupi ishte specializuar në drejtimin e “burimeve” brenda grupeve të ekstremit të djathtë që më vonë u kthye në organizatë bamirësie “Hope not Hate”. Ai i tha Lowles se ishte i përgatitur të shkonte si i fshehtë.

“Shumica e njerëzve me të cilët merremi janë kthyer – ata filluan si fashistë dhe nazistë, por me kalimin e kohës vendosën se çfarë po bënin ishte gabim dhe erdhën tek ne”, tha Lowles.

“Ajo që bëri Arthur ishte e rrallë: shumë e rrallë. Kishte të tjerë që shkonin nëpër takime të ekstremit të djathtë ose bashkoheshin me grupin për disa javë apo edhe disa muaj, por të qëndroje brenda saj për 10 vjet është e jashtëzakonshme. Ai kurrë nuk kërkoi para dhe kurrë nuk u interesua për famën”, tha Lowles, i cili tani është shefi ekzekutiv i Hope not Hate.

Rëndësia e agjentit “Arthur”

Arthur as nuk u përpoq të kërkonte një pjesë të shpërblimit prej 70 mijë paund për identifikimin e bombarduesit të gozhdëve.

Në total, ai mori pjesë në më shumë se 400 takime, tubime dhe seanca fletëpalosjesh, duke ushqyer të dhëna të hollësishme që antifashistët do të përdornin për të prishur operacionet e ekstremit të djathtë. Arthur u takua me Copeland në nëntë raste.

Copeland goditi për herë të parë në 17 prill të 1999, duke lënë në Brixton një çantë sportive që përmbante një bombë. Nga atentati mbetën të plagosur disa njerëz, përfshirë një foshnjë që kishte një gozhdë tre inç të ngulur në kafkën e saj.

Të shtunën pasuese, një shpërthim afër Brick Lane në Lindje të Londrës plagosi 13 persona. Kjo u pasua nga bombardimi i gozhdëve të Soho-s.

Sulmet janë subjekt i një dokumentari në Netflix, Nail Bomber: Manhunt. Lowles beson se çështja mbetet e rëndësishme sot sepse zbuloi se si policia dështoi të merrte seriozisht terrorizmin e ekstremit të djathtë, një qasje që ai beson se ndryshoi vetëm pas vrasjes së deputetit Jo Cox nga një ekstremist i djathtë në 2016.

“Policia nuk kishte të dhëna për Copeland, pavarësisht se ai ishte gjatë gjithë kohës në ngjarje dhe madje ai ishte fotografuar me udhëheqësin e BNP-së John Tyndall”, tha Lowles, i cili gjithashtu ka shkruar një libër për informatorin e Copeland.

Ai shtoi: “Arthur ishte në ekstremin e djathtë gjatë një periudhe veçanërisht të dhunshme”.

Arthur pranon se dekada e tij e fshehtë ishte sa e frikshme dhe e rrezikshme, me raste duhej të mohonte se ai ishte “agjenti” dhe një herë u sulmua me një çekiç nga një aktivist antifashist.

“Në kohën kur niveli i rrezikut m’u shfaq, nuk pata kurajo të pranoja se isha i frikësuar”, tha Arthur.

Marrë dhe Përshtatur për The Guardian nga Albanian Post

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.