Rusia ka rifilluar në mënyrë agresive luftën e spiunazhit me Perëndimin dhe publikimi i një telefonate nga Moska në të cilën oficerët e lartë të forcave ajrore gjermane diskutuan dërgimin e raketave në Ukrainë është vetëm shembulli i fundit rrëqethës.
“Loja e maces dhe miut është rikthyer”, ka thënë një oficer i inteligjencës perëndimore.
“Aktivitetet ruse janë po aq të larta apo edhe më të larta se gjatë Luftës së Ftohtë”, ka thënë një tjetër.
“Inteligjenca ruse është një makinë e madhe dhe është kthyer duke bërë atë që ka bërë gjithmonë”, ka thënë një zyrtar i tretë.
Thuajse çdo javë, duket se një tjetër operacion i fshehtë del në dritë, duke treguar se sa larg agjencitë e inteligjencës ruse kanë depërtuar në Evropë që kur Moska nisi pushtimin e saj në shkallë të plotë të Ukrainës dy vjet më parë.
Më 27 shkurt, Tihomir Ivanov Ivançev u bë bullgari i gjashtë që u akuzua si pjesë e një rrjeti të dyshuar të spiunazhit rus në Mbretërinë e Bashkuar.
Dy javë para kësaj, Maksim Kuzminov, një pilot ushtarak rus që dezertoi në Ukrainë vitin e kaluar, u gjet i vdekur në Spanjë, me trupin e tij të mbushur me plumba – duke përfshirë një të shtënë në zemër.
Një javë më parë, Franca zbuloi një rrjet prej 193 faqesh interneti të krijuara për të përhapur dezinformata përpara zgjedhjeve evropiane të këtij viti.
Dy javë para kësaj, Parlamenti Evropian hapi një hetim nëse një eurodeputet letonez mund të ishte agjent i shërbimit sekret rus.
Megjithatë, ishte biseda telefonike e fundjavës së kaluar mes oficerëve të lartë të forcave ajrore gjermane, ajo që ishte grushti i shtetit propagandistik më shpërthyes i Moskës deri më tani këtë vit në luftën e saj hibride të vazhdueshme kundër Perëndimit.
Oficerët e Luftwaffe, njëri prej të cilëve rrezikoi sigurinë duke u thirrur në bisedën WebEx nëpërmjet një lidhjeje të pasigurt, diskutuan se si Kievi mund të përdorte raketa të furnizuara nga Gjermania për të shkatërruar urën e Kerçit që lidh Rusinë kontinentale me Krimenë e pushtuar nga Rusia.
Zyrtarët gjermanë thanë se rrjedhja e informacionit dhe akuzat pasuese të Moskës se Gjermania po hartonte “plane dinake” për të sulmuar Rusinë, ishin një përpjekje e hapur e presidentit Vladimir Putin për të përçarë aleatët e Ukrainës.
Rritja e dukshme në operacionet e inteligjencës të drejtuara nga Kremlini shënon një besim të ri mes drejtuesve të spiunazhit të Rusisë pas pengesave poshtëruese me të cilat u përballën në fillim të vitit 2022, kanë thënë zyrtarë të inteligjencës dhe analistët.
Shumica e intervistave u zhvilluan përpara se të zbuloheshin bisedimet gjermane për raketat.
Së pari, agjencitë perëndimore vodhën dhe publikuan planet e Moskës për pushtimin e Ukrainës.
Pasi tanket ruse filluan të rrotullohen drejt Kievit, kryeqytetet evropiane dëbuan 600 diplomatë, rreth 400 prej të cilëve besohet të jenë spiunë.
U zbuluan gjithashtu disa “ilegalë” rusë – agjentë që vepronin pa mbulesë diplomatike.
Kur pushtimi tokësor i Rusisë ngeci, Putini vendosi udhëheqësit kryesorë të FSB-së në arrest shtëpiak për keqvlerësim të rëndë të rezistencës ukrainase.
Që atëherë, shërbimet kryesore të inteligjencës ruse – inteligjenca ushtarake GRU, Shërbimi Federal i Sigurisë FSB dhe agjencia e inteligjencës së huaj SVR – janë rigrupuar dhe rinovuar spiunazhet e tyre për të përmirësuar shanset e operacioneve ushtarake konvencionale të Rusisë.
Prioritetet mbeten të njëjta si para luftës: vjedhja e sekreteve perëndimore, zgjerimi i ndarjeve brenda NATO-s dhe minimi i mbështetjes për Ukrainën.
Por metodat janë bërë më të zgjuara për të kompensuar rrjetet e tyre të ndërprera të spiunazhit në Evropë dhe për të anashkaluar kufizimet ndaj rusëve që punojnë në kontinent.
Një nga ndryshimet më të mëdha të Kremlinit duket se është rritja e përdorimit të aktorëve të inteligjencës “proxy”.
Para luftës, agjencitë perëndimore merreshin kryesisht me operacionet ruse të kryera nga shtetas rusë në të gjithë Evropën.
Sot, kjo mund të mos jetë më kështu.
Operacionet e fshehta ruse përdorin tani një sërë shtetasish të huaj të tërhequr nga politika, biznesi dhe krimi i organizuar – si banda serbe që organizoi arratisjen e vitit të kaluar të Artem Uss, një biznesmen i lidhur me Kremlinin, i arrestuar në Itali nën dyshimin se i shiste teknologjinë ushtarake amerikane Moskës.
Kremlini ka ushtruar gjithashtu presion mbi të mërguarit rusë për t’i kooptuar ata dhe kundërshtarët e tjerë të regjimit që u larguan jashtë vendit pas fillimit të luftës.
“Ne dimë raste kur Moska është mbështetur te të afërmit e emigrantëve që kanë qëndruar në Rusi”, ka thënë Andrei Soldatov, një ekspert në shërbimet e sigurisë ruse.
Sipas analistëve të inteligjencës dhe zyrtarëve, për drejtuesit e spiunazhit të Rusisë, kryerja e operacioneve në distancë duke përdorur prokurë të punës në distancë dhe të rekrutuar rishtas ka të mirat dhe të këqijat e veta.
Nga njëra anë, ka hapësirë më të madhe për mohim.
Proxies mund të jenë gjithashtu efektive për operacione të tilla si vjedhja e sekreteve tregtare, krijimi i skemave të eksportit që shmangin sanksionet ose depërtimi në rrjetet kompjuterike.
Por siguria operacionale mund të jetë gjithashtu e pakëndshme, dhe proxies mund të jetë e vështirë për t’u kontrolluar pa një agjent në terren për t’i drejtuar ato.
Zyrtarët e sigurisë nga të dy vendet kanë thënë se kishte rreth 150 agjentë të njohur rusë që ende vepronin atje nën mbulimin diplomatik.
Një zyrtar tjetër i inteligjencës nga një vend tjetër vlerësoi se gati një e treta e operacioneve të inteligjencës ruse në të gjithë kontinentin tani drejtoheshin nga “qendrat e sigurta” të Vjenës dhe Gjenevës.
Përveç kësaj, spiunët rusë kanë forcuar bazat e tyre jashtë zonës Shengen të BE-së pa pasaporta.
Turqia dhe Emiratet e Bashkuara Arabe në Lindjen e Mesme janë bërë poste të rëndësishme për operacionet e inteligjencës ruse në Evropë, sipas zyrtarit.
Disa agjentë rusë të dëbuar gjithashtu thuhet se janë zhvendosur në kryeqytetin e Serbisë, Beograd, i cili mban marrëdhënie të mira me Moskën.
Rusia mund të përdorë më shumë “të paligjshëm” – si José Assis Giammaria, një akademik i supozuar brazilian që mori një post në një universitet norvegjez në vitin 2021, por u ekspozua si një oficer i dyshuar i fshehtë rus vitin e ardhshëm, dhe tani është në pritje të gjykimit.
Është e pamundur të dihet se sa efektive do të jenë metodat e rinovuara të spiunazhit të Rusisë.
“Në botën e inteligjencës, ju jeni gjithmonë shumë të vetëdijshëm se sa shumë nuk dini”, ka paralajmëruar një spiun perëndimor.
Nga njëra anë, autoritarizmi në rritje i Putinit ka krijuar një “rrymë pakënaqësie” në agjencitë ruse të sigurisë dhe një mundësi rekrutimi një herë në një brez, ka thënë shefi i CIA-s, William Burns së fundmi në Foreign Affairs.
Por në të njëjtën kohë, dëbimet e diplomatëve rusë mund ta kenë bërë më të vështirë kundërzbulimin, pasi agjencitë perëndimore e dinin më parë se cilët diplomatë ishin spiunë dhe mund të gjurmonin kë takonin dhe potencialisht t’i rekrutonin.
Sido që të jetë, efektiviteti operacional i ilegalëve të dyshuar, si Giammaira ose Sergey Cherkasov, një spiun i dyshuar rus i ekspozuar nga inteligjenca holandeze në vitin 2022, është shpesh më pak se sa imagjinohet.
Që nga pushtimi i Ukrainës, agjencitë perëndimore kanë rritur gjithashtu bashkëpunimin, duke ndërtuar një rrjet bazash të dhënash dhe lidhjesh për të kapur operativët rusë.
Megjithatë, makina e inteligjencës ruse ndonjëherë do të ketë sukses në mënyrë spektakolare – siç bëri në sulmin kibernetik të SolarWinds në 2020 që hakoi Pentagonin, ose me rrjedhjen e fundit gjermane.
Marrë nga “Financial Times”, përshtatur për “Albanian Post”.
Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.
/Albanianpost.com
