A është ‘Komuniteti Politik Evropian’ i Macron-it një perspektivë realiste?

Presidenca franceze në Bashkimin Evropian përfundon më 30 qershor me idenë e re të madhe të Emmanuel Macron, për të krijuar një “Komunitet Politik Evropian”.

Ky komunitet do të përfshijë kandidatët për anëtarësim në union si Ukraina, Shqipëria, Maqedonia e Veriut dhe ndoshta ish-anëtare si Britania.

Për disa vëzhgues, ideja e presidentit francez ofron një mënyrë thelbësore për të futur shtetet në projektin evropian, ndërkohë që procesi i gjatë i pranimit në Bashkimin Evropian gjen rrugën e tij.

Por të tjerë argumentojnë se plani i Macron ofron pak objektiva të qarta dhe ka të ngjarë të vyshket ashtu si një ide e ngjashme franceze e tre dekadave më parë.

Udhëheqësit e BE-së diskutuan – por nuk avancuan – vizionin e Macron për këtë strukturë të re evropiane në samitin e tyre në Bruksel të enjten, i cili mbylli presidencën gjashtëmujore të Francës me BE-në.

Ky Komunitet i propozuar do të ishte një kornizë për anëtarët e BE-së dhe joanëtarët demokratikë evropianë për të diskutuar interesat e përbashkëta.

Qëllimi i tij kryesor do të ishte “stabilizimi i kontinentit evropian”.

Macron e parashtroi idenë në një fjalim në Parlamentin e BE-së në fillim të majit, duke argumentuar se kjo ishte e nevojshme për të lejuar Ukrainën, Moldavinë, Maqedoninë e Veriut, Shqipërinë, Serbinë, Bosnjën dhe Kosovën që t’i bashkohen grupit evropian edhe nëse nuk janë ende gati për anëtarësim në BE.

Po ashtu ky komunitet do të ishte i hapur për të gjitha vendet demokratike evropiane, kështu që Norvegjia, Islanda, Zvicra dhe MB-ja mund të bashkohen.

Grupi mund të përfshijë gjithashtu ish-republikat sovjetike të Kaukazit, Gjeorgjisë, Armenisë dhe Azerbajxhanit.

Si u pa nga Shqipëria?

Vetë kryeministri i Shqipërisë, Edi Rama, në takimin e fundit me presidentin e KE-së, Charles Michel, deklaroi se kishte kërkuar që blloku të krijojë mekanizma alternativë për të afruar Ballkanin Perëndimor.

Sipas tij, vendet e rajonit mund të thirren në tryeza, ku merren vendime për çështje që prekin të gjithë, si krizat apo siguria.

Shqipëria, e cila ka aplikuar për anëtarësim në vitin 2009, idenë e një Evrope me dy nivele e priti me njëfarë “dorëzimi”.

“Presidenti Macron kishte të drejtë pesë vjet më parë, kur foli për nevojën për një rrugë tjetër drejt integrimit, por pak ka ndryshuar që atëherë”, ishte reagimi i parë i zyrës së kryeministrit Rama pak pas komenteve të Macron.

Sipas saj, përpos të gjithave, është koha për të menduar dhe për të ecur përpara drejt një komuniteti të ri të demokracive evropiane.

Por Qeveria shqiptare nuk është optimiste se do të ndodhë diçka thelbësisht e ndryshme nga ajo që “rrotullohet rreth të njëjtit gravitet të zakonshëm”.

Një pritje e paqartë

Në Bruksel të enjten për një samit BE-Ballkani Perëndimor, kryeministri i Maqedonisë së Veriut Dimitar Kovacevski tha se propozimi i Macron ishte një ide e mirë, por theksoi se ai “nuk duhet dhe nuk duhet të jetë një zëvendësim për anëtarësimin e plotë në Bashkimin Evropian”.

Mbretëria e Bashkuar ka qëndrimin më të paqartë nga të gjithë anëtarët e mundshëm të një Komuniteti Politik Evropian.

Kryeministri britanik, Boris Johnson, shprehu “shumë entuziazëm” për idenë e Macron gjatë diskutimeve me presidentin francez në margjinat e samitit të G7 të së dielës në Bavari.

Megjithatë, muajin e kaluar Sekretarja e Jashtme Liz Truss e përbuzi idenë e Macron, duke i thënë gazetës italiane “Corriere della Sera” se “Preferenca ime është të ndërtoj strukturat që ne tashmë e kemi atë punë me sukses, pavarësisht nëse është G7 ose NATO.”

Olaf Scholz, kancelari i Gjermanisë hegjemoniste të BE-së, është personi që Macron më shumë duhet ta bindë.

Dhe Scholz ishte në të njëjtën linjë me Kovacevski-n, duke lavdëruar idenë e presidentit francez ndërsa paralajmëroi se ajo nuk duhet të pengojë procesin e gjatë të pranimit në BE për Maqedoninë e Veriut, Shqipërinë dhe Serbinë.

‘Një forum për lavdinë’?

Berlini ka qenë prej kohësh skeptik ndaj ideve madhështore të Macron për Evropën.

Në fjalimin e tij të Sorbonës në vitin 2017, presidenti francez përshkroi një vizion të ri për BE-në, i përqendruar rreth konceptit të “autonomisë strategjike” – që do të thotë pavarësia e plotë ushtarake, ekonomike dhe teknologjike e BE-së nga fuqitë e tjera të mëdha.

Paraardhësja e Scholz, Angela Merkel nuk tha asgjë kundër “autonomisë strategjike”.

Por ajo nuk bëri asgjë për ta bërë realitet.

Një precedent historik më shqetësues për idenë e Macron është ideja e paraardhësit të tij François Mitterrand për një Konfederatë Evropiane.

Menjëherë pas rënies së Murit të Berlinit në 1989, Mitterrand propozoi një organizatë të tillë për të bashkuar të gjithë kontinentin evropian, pa zëvendësuar Komunitetin e atëhershëm Evropian.

Megjithë mbështetjen e Jacques Delors, presidentit të Komisionit Evropian në atë kohë dhe aleatit të ngushtë të Mitterrand-it, nuk erdhi asgjë nga propozimi i Mitterrand-it, sepse kishte pak entuziazëm të vërtetë jashtë Francës.

Ideja e Macron ka të ngjarë të ketë të njëjtin fat si ajo e Mitterrand-it.

Në dritën e kësaj, fjalët e ngrohta nga liderët e tjerë mund të shihen si “një ushtrim që të gjithë dëgjojnë, tundin me kokë dhe ndjejnë se duhet t’i japin diçka Macronit”.

Qeveritë franceze e kanë zakon të propozojnë nocione madhështore, me tinguj abstrakte, të cilave pjesa tjetër e Evropës u përgjigjet me tundje dhe heshtje.

Por gjithçka që u tha, lufta në Ukrainë krijon një enigmë:

Si të përmbushet dëshira e këtyre shteteve për t’u bashkuar me BE-në pa nxituar një proces të gjatë dhe kompleks?

Marrë nga France 24, përshtatur për Albanian Post 

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.