Talebanët ‘dëbojnë me forcë’ Hazarët dhe kundërshtarët në Afganistan

Mijëra njerëz janë detyruar të largohen nga shtëpitë dhe tokat e tyre nga zyrtarët talebanë në veri dhe jug të Afganistanit, gjë që përbën dënim kolektiv, të paligjshëm sipas ligjit ndërkombëtar, ka paralajmëruar Human Rights Watch (HRW).

Shumë nga dëbimet kishin në shënjestër anëtarë të komunitetit Shia Hazara, ndërsa të tjerët ishin persona të lidhur me ish-qeverinë afgane. Toka dhe shtëpitë e sekuestruara në këtë mënyrë shpesh u janë rishpërndarë mbështetësve talebanë, tha HRW.

Dëbimet me forcë të regjistruara nga Human Rights Watch u bënë në pesë provinca, duke përfshirë Kandaharin, Helmandin dhe Uruzganin në jug, Daikundin në qendër dhe provincën veriore të Balkh.

Shumë prej njerëzve u urdhëruan të largoheshin nga shtëpitë dhe fermat vetëm me disa ditë njoftim, dhe pa asnjë mundësi për të provuar pronësinë e tyre ligjore.

Raportohet se disave iu tha se nëse nuk respektonin urdhrat për t’u larguar, ata “nuk kishin të drejtë të ankoheshin për pasojat”, thuhej në raport.

“Talebanët po dëbojnë me dhunë Hazaras dhe të tjerët në bazë të përkatësisë etnike ose politike për të shpërblyer mbështetësit e talebanëve”, tha Patricia Gossman, drejtoreshë e Asia-së në Human Rights Watch.

“Këto dëbime, të kryera me kërcënime me forcë dhe pa asnjë proces ligjor, janë abuzime të rënda që përbëjnë dënim kolektiv”.

Talebanët premtuan një qeveri gjithëpërfshirëse, por zgjodhën një kabinet vetëm meshkujsh të dominuar kryesisht nga klerikët sunitë nga grupi etnik pashtun, nga i cili grupi historikisht ka marrë mbështetjen e tij thelbësore.

Që nga marrja e pushtetit në mes të gushtit, talebanët kanë qenë të lidhur me një sërë shkeljesh të të drejtave të njeriut, duke përfshirë vrasjet hakmarrëse dhe sulmet ndaj gazetarëve. Ata gjithashtu kanë hequr të drejtën e punës për shumë gra dhe kanë ndaluar vajzat të studiojnë në nivelin e mesëm.

Dëbimet vijnë pak para dimrit, i cili në pjesën më të madhe të Afganistanit sjell temperatura ekstreme.

Ata që janë detyruar të largohen nga shtëpitë e tyre i bashkohen një numri të madh njerëzish që tashmë janë bërë refugjatë brenda vendit të tyre për shkak të luftës, thatësirës ose kolapsit ekonomik.

Vetëm këtë vit mbi 665 mijë afganë janë zhvendosur, duke e çuar totalin në mbarë vendin në rreth 4 milionë.

“Është veçanërisht mizore të zhvendosësh familjet gjatë korrjes dhe pak para fillimit të dimrit”, tha Gossman.

“Talebanët duhet të ndalojnë dëbimin me forcë të Hazarasve dhe të tjerëve dhe të gjykojnë mosmarrëveshjet mbi tokën sipas ligjit dhe një procesi të drejtë”.

Pas katër dekadash lufte civile, mosmarrëveshjet pronësore janë bërë burimi kryesor i tensionit në Afganistan.

Grupet konkurruese kanë dorëzuar vazhdimisht pretendime të mbivendosura për tokën kur e kapën atë, duke lënë një rrëmujë të dokumentacionit konkurrues.

Tani ata që humbën në mosmarrëveshjet e mëparshme po i bëjnë peticion talebanëve që të mbështesin pronësinë e tyre.

Në Balkh-un verior, banorët vendas thanë se ata kishin në pronësi tokën që u shpërndahej luftëtarëve talebanë që nga vitet 1970, ndërsa qeveria e re tha se dëbimet ishin bazuar në një urdhër gjykate.

Në Kandahar, dëbimet kishin në shënjestër anëtarët e një blloku apartamentesh në pronësi të qeverisë, ku shtëpitë u ishin shpërndarë nëpunësve civilë, tha HRW.

Në Helmand, të paktën 400 familje u dëbuan nga distrikti Naw Mish në mes të sezonit të korrjes.

Zhvendosjet më të mëdha të regjistruara janë në provincat Daikundi dhe Uruzgan, ku të paktën 2 mijë e 800 banorë të Hazara u dëbuan nga shtëpitë e tyre në shtator.

Pikat e kontrollit në rrugë i penguan ata që largoheshin të merrnin me vete të korrat e tyre, sipas një prej atyre që ikën.

Urdhrat e dëbimit për disa fshatra të Daikundit u anuluan nga zyrtarët në Kabul, thuhet në raport, por deri në fund të tetorit asnjë banorë nuk ishte kthyer.

Marrë nga The Guardian, përshtatur për Albanian Post

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.