Stambolli i ‘trembet’ një tërmeti më të fortë

Situata sizmike në Turqi dhe Siri vazhdon të jetë kritike.

Tërmeti i së hënës me magnitudë 7.5 ballë në pllakën e Anadollit u shpërnda për rreth 100 kilometra në drejtimin lindje-perëndim dhe në zonën qendrore.

Energjia e akumuluar në vitet e fundit kërkon ende kohë për t’u çliruar, siç dëshmohet nga përsëritja e vazhdueshme e lëkundjeve të cilat vazhduan me ritme të qëndrueshme.

“Në fund të fundit, pllaka e Anadollit lëviz dy centimetra në vit në lidhje me pllakën arabe dhe forcat e përfshira ushqejnë akumulimin e energjisë”, bëri me dije Alessandro Amato, drejtues kërkimi në Institutin Kombëtar të Gjeofizikës dhe Vullkanologjisë.

Ky i fundit shtoi se po bëhet një përpjekje për të studiuar tendencën e fenomenit me modele teorike të transferimit të lëkundjeve, por rezultatet nuk ndihmojnë për të deshifruar qartë atë që mund të ndodhë nën tokë.

“Sigurisht, vitet e fundit, duke shqyrtuar të dhënat historike dhe duke vlerësuar deformimet e tokës me instrumente të reja si satelitët, kemi njohuri më të mëdha. Prandaj, ne mund të përmirësojmë parandalimin ndërsa parashikimi mbetet i pamundur”, shtoi ai.

Nga ana tjetër, sizmiologia truke Aybige Akinci tha se historia e tërmeteve të Turqisë ofron buletinin me numra të rëndë viktimash.

“Është një vend i prekshëm nga tërmetet pasi e gjen veten në udhëkryqin e tre pllakave të mëdha në lëvizje të vazhdueshme”, shpjegoi ajo.

Në njëzet vitet e fundit – vazhdon shkencëtarja – tre tërmete mbi shtatë gradë të shkallës Rihter vërtetojnë një zonë që është 90 për qind shumë sizmike dhe një nga më aktivet në Mesdhe dhe në botë.

Vlerësohet se ka rreth 400 vatra aktive, ku disa gjykohen si më të rrezikshmet si ajo në jug të Stambollit, jo shumë larg qytetit, për të cilin të dhënat e mbledhura tregojnë se një ditë do të prishet duke gjeneruar një problem serioz, tërmet.

Në vazhdën e ngjarjeve që karakterizuan shekullin e kaluar, viti 1939 mbetet një pikë referimi në të cilën sizmologët nga e gjithë bota përqendrojnë vëmendjen e tyre edhe sot.

Një tërmet me magnitudë 7.8 ballë (i njëjtë me atë aktual) goditi Erziçanin në Turqinë lindore duke shkaktuar 33 mijë viktima, ndërsa qyteti ishte pothuajse i rrafshuar me tokë.

Një rrjet sizmik mbulon pothuajse tërësisht territorin duke mbledhur informacion dhe monitoruar zonat më të rrezikshme.

Hulumtimet tregojnë se shpërndarja e vatrave në Anadoll është e rregullt, ndërsa në Itali janë më komplekse.

Kjo do të thotë se është më e lehtë të kuptohet shpërndarja e forcave dhe efekti domino që mund të gjenerohet në territoret përreth.

Për këtë arsye ne e shikojmë me frikë gabimin vetëm 20 kilometra larg Stambollit, përgjatë të cilit kanë ndodhur tashmë 12 tërmete me kalimin e kohës dhe ku njerëzit jetojnë në një gjendje me rrezikshmëri të lartë duke pritur për një tërmet të madh si në Kaliforni .

Nëse parashikimet për fat të keq mbeten të pamundura, një analizë e situatës mund të japë disa të dhëna për evolucionin e fenomenit.

“Intensiteti i pasgoditjeve të vazhdueshme sugjeron se aktiviteti sizmik do të vazhdojë. Nuk është e paarsyeshme të mendosh për një vazhdim për ditë apo javë apo ndoshta disa muaj. Duke parë zbutjen e rrezikut, në vitin 2018 qeveria miratoi rregulloren për ligjin e miratuar gjashtë vjet më parë për ndërtesat antisizmike. Por jo gjithmonë respektohet”, përfundon Aybige Akinci.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.