Shkencëtarët mund të kenë zgjidhur misterin e ‘kompjuterit të parë’

Studiuesit pretendojnë se kanë përparuar në studimin e mekanizmit Antikythera. Ky i fundit një kalkulator astronomik i gjetur në det.

Pajisja me fuqi, e cila është rreth 2 mijë-vjeçare shfaqi lëvizjen e universit. Kështu duke parashikuar lëvizjen e pesë planetëve të njohur, fazat e hënës dhe eklipset diellore dhe hënore. Por mënyra se si arriti bëma të tilla mbresëlënëse duket shumë e vështirë të zgjidhet.

Tani studiuesit besojnë se ata e kanë zgjidhur misterin. Ata kanë vendosur që të rindërtojnë pajisjen, ingranazhet dhe të gjitha, për të provuar nëse propozimi i tyre funksionon. Nëse ata mund të ndërtojnë një kopje me makineri moderne, ata synojnë të bëjnë të njëjtën gjë me teknikat nga antikiteti.

Zgjidhja e misterit

“Ne besojmë se rindërtimi ynë përshtatet me të gjitha provat që shkencëtarët kanë mbledhur nga mbetjet e deritanishme”, tha Adam Wojcik, një shkencëtar i materialeve në UCL.

Ndërsa studiues të tjerë kanë bërë rindërtime në të kaluarën, fakti që dy të tretat e mekanizmit mungojnë e ka bërë të vështirë të dihet me siguri se si funksiononte.

Mekanizmi, shpesh i përshkruar si kompjuteri i parë analog në botë, u gjet nga zhytësit e sfungjerit në 1901. Ai ishte midis një thesari të shpëtuar nga një anije tregtare që u ndesh me katastrofë në ishullin grek të Antikythera. Anija besohet të ketë hyrë në një stuhi në shekullin e parë para Krishtit ndërsa kalonte midis Kretës dhe Peloponezit gjatë rrugës për në Romë nga Azia e Vogël.

Fragmentet e goditura prej bronzi të korrozuar mezi u vërejtën në fillim. Por dekada të punës studimore kanë zbuluar që objekti të jetë një kryevepër e inxhinierisë mekanike.

Mekanizmi ishte i mbuluar me mbishkrime dhe përmbante më shumë se 30 ingranazhe bronzi të lidhura me numrat dhe treguesit.

Studiuesit

Michael Wright, një ish kurator i inxhinierisë mekanike në Muzeun e Shkencave në Londër, bashkoi shumë nga mënyra se si funksiononte mekanizmi dhe ndërtoi një kopje të punës. Por studiuesit kurrë nuk kanë pasur një kuptim të plotë se si funksiononte pajisja.

Sipas ekipit, mekanizmi mund të ketë shfaqur lëvizjen e diellit, hënës dhe planetëve Mërkur, Venus, Mars, Jupiter dhe Saturn në unaza koncentrike. Për shkak se pajisja supozonte se dielli dhe planetët vërtiteshin rreth Tokës, shtigjet e tyre ishin shumë më të vështira për t’u riprodhuar me rrota sesa nëse dielli vendoset në qendër. Një tjetër ndryshim që shkencëtarët propozojnë është një tregues me fund të dyfishtë që ata e quajnë “Dora e Dragoit” që tregon se kur duhet të ndodhin eklipset.

Pavarësisht nëse funksionon apo jo modeli, mbeten më shumë mistere. Është e paqartë nëse mekanizmi Antikythera ishte një lodër, një mjet mësimor apo kishte ndonjë qëllim tjetër. Dhe nëse grekët e lashtë ishin të aftë për pajisje të tilla mekanike, çfarë tjetër bënin me njohuritë?!

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.