Putin “kriminel lufte”, por Amerika është e ndarë rreth provave të inteligjencës

Lëvizja e Gjykatës Ndërkombëtare Penale për të lëshuar një urdhër-arresti kundër Putinit dhe Maria Lvova-Belova-s, komisionerja ruse për të drejtat e fëmijëve, e ka zënë Uashingtonin në mes të një grindjeje të brendshme për të dorëzuar apo jo në Hagë provat e mbledhura nga inteligjenca amerikane mbi krimet e luftës në Ukrainë.

Administrata amerikane është ndarë dhe Pentagoni ka ngritur barrikadat nga frika se kjo do të krijonte një precedent që mund të hapë derën për paditë e ardhshme kundër amerikanëve.

Në pozicione të kundërta janë Departamenti i Shtetit dhe ai i Drejtësisë.

Presidenti Biden nuk ka marrë ende ndonjë qëndrim, do të varet nga ai se si dhe brenda çfarë kufijsh do të bashkëpunojë me ICC-në.

Tani që kundër Putinit është dhënë një urdhër arresti ndërkombëtar, çështja për Shtëpinë e Bardhë bëhet edhe më e ndërlikuar.

Gjykata Penale Ndërkombëtare lindi në vitin 1998 me Statutin e Romës, në vitin 2000 Bill Clinton nënshkroi dokumentin por nuk e dërgoi kurrë në Kongres për ratifikim.

Pasardhësi i tij Xhorxh W. Bush më pas tërhoqi firmën e tij, por për qëndrimin e SHBA-ve ndaj GJNP, konsensusi është i të dy palëve.

Midis viteve 1999 dhe 2002, Kongresi miratoi ligje që kufizuan përfshirjen dhe mbështetjen – madje edhe nga “jashtë “ – të SHBA-ve për gjyqtarët ndërkombëtarë.

As nën administratën e Obamës nuk u bë asnjë përparim, edhe pse Departamenti i Shtetit “pranoi realitetin” e Gjykatës, duke njohur mbështetjen e gjerë ndërkombëtare dhe ofroi dokumente dhe ndihmoi prokurorët të kërkonin komandantët e luftës në Afrikë.

Me ardhjen e Trump, marrëdhëniet midis GJNP-së dhe SHBA-ve arritën pikën më të ulët kur Sekretari i atëhershëm i Shtetit Mike Pompeo denoncoi korrupsionin e organit dhe vendosi sanksione, të cilat u hoqën me ardhjen e Biden dhe emërimin e Karim Khan si kryeprokuror i ri dhe njeriu që do të donte ta nxirrte Putinin në gjyq.

Konflikti ukrainas i ka afruar pjesërisht SHBA-të me organizmin ndërkombëtar. Uashingtoni – si dhe Pekini dhe Moska – nuk i përmbahen Gjykatës, por në dhjetor 2022 Kongresi lehtësoi disa kufizime dhe financoi dhe ndau informacione me GJNP.

Megjithatë, vendimi i Khan shkon më tej sesa ajo që është bërë kundër Putinit në Uashington deri më tani.

Departamenti i Drejtësisë, për shembull, ka disa hetime të hapura për vdekjet e amerikanëve në Ukrainë, por nuk po e heton Putinin për krime lufte, tha një burim për prestigjozen amerikane New York Times.

Shtëpia e Bardhë dhe Departamenti pritën disa orë përpara se të komentonin vendimin e GJPN.

Departamenti i Shtetit theksoi natyrën e pavarur të Gjykatës dhe specifikoi se ajo “mban përgjegjësi për autorët e krimeve të luftës”.

“Nuk ka dyshim se Rusia ka kryer krime lufte në Ukrainë dhe ne kemi qenë gjithmonë të qartë se autorët duhet të mbajnë përgjegjësi”, thuhet në deklaratë.

Shtëpia e Bardhë përsëriti mbështetjen e saj për veprimet e Gjykatës, por deklarata e Këshillit të Sigurisë Kombëtare përmend në mënyrë eksplicite mbështetjen për padinë e Putinit.

Se sa mund të ndikojë vendimi i GJPN-së në një rrugë të mundshme diplomatike dhe negociuese është e pamundur të parashikohet.

Shtetet e Bashkuara, veçanërisht për sa i përket Blinken, besojnë se Rusia nuk ka ndërmend të fillojë negociatat ose të ndalojë ofensivën.

Për këtë arsye, vizita e Xi Jinping në Moskë nga e hëna në të mërkurë shihet me dyshim.

John Kirby, koordinator i sigurisë kombëtare, nënvizoi “shqetësimin e thellë” të SHBA-ve për iniciativën kineze.

Ajo që nënvizohet në Uashington është se kërkesa për “një armëpushim tani” është një dhuratë për Putinin, pasi nuk do të paralajmëronte “atë stabilitet dhe paqe të qëndrueshme” që janë shtyllat e veprimit diplomatik të SHBA-ve.

Sipas Kirby, në fakt, Putin do të përfitonte nga një armëpushim për të riorganizuar ushtrinë dhe më pas do të vazhdonte të pushtonte territore.

Sipas diplomatëve amerikanë, kushtet nuk kanë ndryshuar, edhe pse kqyret me kujdes hipoteza – e pa konfirmuar nga kinezët – se Xi mund të telefonojë Zelensky-n pas takimit me Putinin.

A ka gjasa që presidenti rus të dalë në gjyq për konfliktin në Ukrainë?

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.