Lajme

Gjykata amerikane vendos: Kushtetuta nuk jep të drejtën për abort


Gjykata e Lartë në Shtetet e Bashkuara të Amerikës (SHBA) ka rrëzuar Roe v Wade, vendimin historik që dha të drejtën e abortit për gati pesë dekadash në SHBA.

Në vendimin e së premtes, gjykata më e lartë e vendit vendosi se “Kushtetuta nuk jep të drejtën për abort”.

Rikthimi i pritshëm i Roe-s kishte shkaktuar protesta dhe dënime të gjera në të gjithë SHBA-të, me avokatët e të drejtave të njeriut që thanë se miliona gra nuk do të kenë më akses në shërbimet e abortit.

Më shumë se 5o shtete amerikane ka të ngjarë të ndalojnë abortin tani që precedenti ligjor i vitit 1973 është përmbysur, sipas grupit të të drejtave riprodhuese Guttmacher Institute, një lëvizje që grupet e të drejtave thonë se dëmton në mënyrë disproporcionale gratë me të ardhura të ulëta dhe komunitetet me ngjyrë.

Roe Wade i vitit 1973, u dha grave në SHBA një të drejtë absolute për një abort në tre muajt e parë të shtatzënisë dhe të drejta të kufizuara në tremujorin e dytë.

Çfarë është Roe v Wade?

Vendimi i gjykatës në vitin 1973 u bazua në vendimin që, e drejta e një gruaje për të ndërprerë shtatzëninë vinte nën lirinë e zgjedhjes personale në çështjet familjare, siç mbrohet nga Amendamenti i 14-të i Kushtetutës së SHBA-ve.

Guvernatori i New York-ut, Andrew Cuomo, majtas, bisedon me avokaten Sarah Weddington, e cila debatoi Roe vs Wade, pas një konference shtypi në Dhomën e Kuqe në Capitol të martën, 4 qershor 2013.

Vendimi erdhi pasi një grua beqare 25-vjeçare, Norma McCorvey – me pseudonimin “Jane Roe” – sfidoi ligjet penale të abortit në Texas që e ndalonin abortin si jokushtetues, përveç në rastet kur jeta e nënës ishte në rrezik.

Henry Wade ishte prokurori i përgjithshëm i Texas-it që mbrojti ligjin kundër abortit.

Zonja McCorvey e ngriti rastin për herë të parë në vitin 1969. Ajo ishte shtatzënë me fëmijën e saj të tretë dhe pretendoi se ishte përdhunuar. Por çështja u refuzua dhe ajo u detyrua të lindte.

Megjithatë, në vitin 1973, ankesa e saj u dërgua në Gjykatën e Lartë të SHBA-ve, ku ajo u përfaqësua nga Sarah Weddington dhe Linda Coffee, një ish-shoqe klase e Weddington-it nga Universiteti i Texas-it.

Kur Weddington argumentoi çështjen para Gjykatës së Lartë, ajo ishte vetëm 26 vjeç.

Zëvendëspresidenti i SHBA-ve, Walter Mondale, dhe të tjerë shikojnë fletën e numërimit për të zgjatur afatin kohor për ratifikimin e Amendamentit për të Drejtat e Barabarta (ERA), në Washington, 6 tetor 1978.
Si i ndryshoi çështja të drejtat e grave?

Rasti krijoi sistemin “tremujor” që u jep grave amerikane të drejtën absolute për abort në tre muajt e parë të shtatzënisë.

Po ashtu, lejon disa rregullime nga qeveria në tremujorin e dytë të shtatzënisë. Si dhe deklaron se shtetet mund të kufizojnë ose ndalojnë abortet në tremujorin e fundit, pasi fetusi i afrohet pikës ku mund të jetojë jashtë mitrës.

“Roe v Wade” konstatoi gjithashtu se në tremujorin e fundit një grua mund të bëjë një abort, pavarësisht çdo ndalimi ligjor vetëm nëse mjekët vërtetojnë se është e nevojshme për të shpëtuar jetën ose shëndetin e saj.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.

/Albanianpost.com

Lajmet kryesore