Deklarata e Hill “mund të merret edhe si pendesë e Amerikës për bombardimin e Serbisë” – “Kosova të punojë se NATO nuk është dhuratë”, thonë dy ekspertët shqiptarë të sigurisë

Deklarata e ambasadorit të Shteteve të Bashkuara të Amerikës në Serbi, Christopher Hill, se “Serbia është partnere më e afërt e NATO-s sesa Kosova” mund të ketë disa kuptime, por në thelb ky artikulim mund të merret edhe si njëfarë pendese e Amerikanëve për shkak të bombardimeve të Aleancës Veri – Atlantike në vitin 1999 kundrejt Serbisë, ka thënë për Albanian Post, Gëzim Visoka, profesori i Universitetit të Qytetit të Dublinit (DCU) në Irlandë.

Gjeneza e qëndrimit të diplomatit veteran amerikan, për profesorin e asociuar të studimeve të konfliktit dhe paqes buron nga fakti se ndërhyrja e NATO-s për ndalimin e luftës në Kosovë “nuk ka pasur kurrë si synim shkatërrimin, ndëshkimin, dhe nënshtrimin e Serbisë”.

“Por, më shumë ka qenë ndërhyrje e kufizuar dhe pjesë e diplomacisë për të ndaluar krizën humanitare në Kosovë”, thotë Visoka për AP.

NATO, beson Visoka, nuk e ka konsideruar Serbinë si armike dhe pas bombardimeve e ka trajtuar si vend kryesor për stabilitet në rajon duke ri-normalizuar raportet me të dhe pranuar sërish në familjen e Organizatës së Kombeve të Bashkuara.

“Brenda anëtarëve të saj ka pasur dhe ende ka shumë shtete që kanë partneritet historik dhe aktual me Serbinë”, shton ai.

Ndërsa në kuptimin e zhvillimeve aktuale – sidomos pas pushtimit rus të Ukrainës dhe qasjes së Serbisë për t’u ulur në dy karrige ( edhe me Perëndimin edhe me Lindjen) – deklarata e diplomatit amerikan, sipas Visokës, duhet të lexohet edhe si përpjekje e SHBA-ve për ta kthyer Serbinë kah Perëndimi.

“Deklarata ndoshta mund të lexohet edhe si zbutje e zërave se NATO-ja dhe SHBA-të po ja mbajnë anën Kosovës (diskurs i promovuar nga Rusia)”, thotë Visoka për Albanian Post.

Marrë për bazë faktin se konstatimi i Hill-it është i vërtetë në kuptimin procedural – ngase Serbia është pjesë e Partneritetit për Paqe (program i bashkëpunimit ndërmjet shteteve dhe NATO-s) dhe Kosova ende jo – Visoka konsideron se artikulimi i Hill-it mund të përcjellë edhe një mesazh tjetër.

“Mund të lexohet si revizionizëm politik ku NATO është përafruar më shumë me Serbinë sesa me Kosovën dhe ndoshta është penduar për ndërhyrjen në vitin 1999”, argumenton ai.

Në anën tjetër për ekspertin e sigurisë, Adrian Shtuni, ambasadorët, në këtë rast edhe Hill-i, kanë qasje dhe arsyet e tyre kur deklarohen publikisht.

Por, ajo çfarë mund të konstatohet në këndvështrimin e tij është fakti se historikisht politika dhe qasja e SHBA-ve ndaj Ballkanit dhe Kosovës ka qenë mjaft e qartë.

“Pas pak ditësh, më 24 mars, do të kremtohet 25 vjetori i fushatës bombarduese të NATO-s që kulmoi me kapitullimin dhe tërheqjen e Ushtrisë Jugosllave nga Kosova”.

Gjithsesi, në vlerësimin e Shtunit, lidershipi i Kosovës duhet të kuptojë se NATO-ja është një aleancë vlerash dhe interesash të përbashkëta, që kërkon investim, mund e sakrifica dhe në themel ka koordinim dhe bashkëpunimin.

“NATO-ja nuk është një ide abstrakte apo filozofi. Nuk është as dhuratë. Nëse dëshiron t’i bashkohesh duhet bashkëpunim i plote dhe i qenësishëm me anëtarët e saj dhe jo qasje kokë me vete, sfiduese, e maksimaliste”.

Prandaj autoritete kosovare, sipas Shtunit, duhet të rikalibrojnë kompasin strategjik.

“Që do të thotë se duhet të harmonizojnë dhe bashkërendojnë hapat me SHBA-të dhe vendet e QUINT-it dhe pa dyshim e pa vonesë te shkrijnë akujt me lidershipin e një tjetër aleati të NATO-s, Shqipërinë”.

Hill, në një intervistë për Radio Televizionin e Serbisë RTS, ka potencuar se Serbia është partner më i afërt i NATO-s se sa Kosova, meqë NATO, sipas tij, po bashkëpunon në baza ditore me Ushtrinë e Serbisë.

Kundër kësaj deklarate ka dalë presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani, e cila potencoi se Beogradi zyrtar lëre që është larg NATO-s, por as nuk mund të ëndërrojë të jetë ndonjëherë pjesë e Aleancës Veri – Atlantike

Në vlerësimin e Osmanit kjo deklaratë nuk është e vërtetë meqë Serbia është një shtet i cili vazhdimisht ka shkelur vlerat kryesore mbi të cilat qëndron NATO-ja.

Osmani ndër të tjera theksoi se Serbia është i vetmi shtet në Ballkanin Perëndimor që ka deklaruar se nuk do të anëtarësohet në NATO.

“Serbia vetë, për shkak se është anti-vlerave të NATO-s, nuk ka shprehur ndonjëherë gatishmëri që të anëtarësohet në NATO”, tha Osmani në një prononcim të shkurtër për media.

Duke tentuar të argumentojë të kundërtën e asaj që deklaroi Hill, Osmani, potencoi se Serbia është një shtet i cili ka kryer edhe akt agresioni kundër Kosovës duke iu referuar sulmit terrorist të 24 shtatorit.

“Dhe vazhdimisht po tenton ta shkatërrojë Bosnjën e Hercegovinën dhe të njëjtën po e bën edhe me Malin e Zi”.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.