Aktivistët e shëndetësisë thirrje për një fond global për të trajtuar ndotjen e ajrit

Shtatë milionë njerëz vdesin çdo vit nga sëmundjet që i atribuohen ndotjes së ajrit.

Megjithatë kurrë nuk ka pasur njohje globale në të njëjtën mënyrë si SIDA, tuberkulozi dhe malaria.

Tani ka thirrje në rritje nga sektori shëndetësor që kjo të ndryshojë.

Në lidhje me çështjet e tjera shëndetësore që kanë akses në fondet globale miliarda dollarëshe, ndotja e ajrit ka një ndikim shumë më të madh shëndetësor, sipas Christa Hasenkopf, drejtoresha e programeve të ajrit të pastër në Institutin e Politikave të Energjisë në Universitetin e Çikagos (Epic).

Ndotja kontribuon në miliona vdekje çdo vit nga sëmundje të tilla si sëmundjet e zemrës, sëmundja kronike obstruktive pulmonare, kanceri ose pneumonia.

Kjo i kalon 630 mijë që vdiqën nga SIDA në vitin 2022, 608 mijë vdekje nga malaria në të njëjtin vit dhe madje 1 milion që vdesin çdo vit si rezultat i diarresë.

Sunil Dahiya, analist i Azisë Jugore në Qendrën për Kërkime mbi Energjinë dhe Ajrin e Pastër, ka thënë se është “një helm i ngadaltë; ju ecni ngadalë drejt vdekjes dhe, për shkak të natyrës së ngadaltë të kësaj pandemie, ne globalisht nuk kemi qenë në gjendje t’i përgjigjemi asaj ashtu siç duhet”.

Më pak se 1% e financimit ndërkombëtar të zhvillimit dhe financimit filantropik shkon për ndotjen e ajrit, sipas Fondit të Ajrit të Pastër.

Çadi, Iraku dhe Pakistani janë tre vendet më të ndotura.

Ngjashëm si mekanizma të tjerë, një fond global për ndotjen e ajrit mund të funksionojë në bazë të rimbushjes, sipas Hasenkopf, i financuar nga qeveritë dhe donatorët.

Fokusi – sipas Diane Archer, hulumtuese e vjetër në Institutin e Mjedisit të Stokholmit – duhet të jetë në reduktimin e ndotësve të ajrit në vendet me të ardhura të ulëta dhe të mesme dhe në përmirësimin e përgjigjes ndaj simptomave.

Republika Demokratike e Kongos, për shembull, e sheh jetëgjatësinë të reduktuar me rreth tre vjet si rezultat i ajrit me cilësi të dobët.

Peter Baker, zëvendësdrejtor i programit të politikave globale të shëndetit në Qendrën për Zhvillimin Global, një institut jofitimprurës në SHBA, ka thënë se kaq shumë fonde globale në zhvillim e bëjnë atë “administrativisht të vështirë” për qeveritë.

Ai sugjeroi që çështja të shkurtojë transportin, energjinë dhe infrastrukturën.

Me zonat e tjera të sëmundjes, mund të jetë një rast i ofrimit të ilaçeve ose rrjetave të shtratit, por me ndotjen e ajrit dhe sëmundjet infektive, zgjidhja qëndron në ndryshimet “që do të ishte e vështirë për një fond të vetëm global t’i menaxhonte”.

Sakaq, Epic planifikon të nisë një fond këtë vit për t’u fokusuar në boshllëqet e të dhënave.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.