600 të vdekur në sulmin ajror të teatrit Mariupol, sipas dëshmive të AP-së

Ajo qëndronte vetëm, në bodrumin e ftohtë të teatrit Mariupol, e mbuluar me pluhur të bardhë allçie nga shpërthimi i mureve. Burri i saj e tërhoqi zvarrë, iu lut që të mbyllte sytë dhe të largohej nga aty.

Por, Oksana Syomina hodhi shikimin.

Sot e kësaj dite, ajo do të donte që të mos e kishte bërë. Kufomat ishin të shpërndara kudo, përfshirë edhe ato të fëmijëve. Në daljen kryesore, një vajzë e vogël ishte ende në dysheme.

Syomina-s iu desh të shkelte mbi të vdekurit “për t’i shpëtuar” ndërtesës, e cila deri në atë moment kishte shërbyer si “streha” kryesore e bombave të qytetit ukrainas për më shumë se një javë.

Të plagosurit ndërkaq rënkonin dhe bërtisnin, ndërsa endeshin në kërkim të dashurve të tyre. Syomina, burri i saj dhe rreth 30 të tjerë vrapuan verbërisht drejt bregut të detit.

“Të gjithë njerëzit janë ende atje, nën rrënoja, sepse askush nuk gërmoi për ta”, tha me ngashërim Syomina.

Mes të gjitha tmerreve që janë shpalosur në luftën kundër Ukrainës, bombardimi rus i Teatrit Rajonal të Dramës Akademike të Donetskut në Mariupol, më 16 mars, spikat si sulmi më vdekjeprurës kundër civilëve.

Sipas një hetimi të agjencisë së lajmeve “Associated Press”, ekzistojnë prova se sulmi në fakt ishte shumë më vdekjeprurës nga sa mendohej, duke u marrë jetën më shumë se 600 njerëzve brenda dhe jashtë ndërtesës. Ky është pothuajse dyfishi i numrit të vdekjeve të përmendura deri më tani.

Hetimi i AP-së rikrijoi atë që ndodhi brenda teatrit atë ditë nga rrëfimet e 23 të mbijetuarve, shpëtimtarëve dhe njerëzve të tjerë. AP, gjithashtu, vizatoi në dy grupe planimetrie të teatrit, duke siguruar foto dhe video brenda, gjatë dhe pas asaj dite, ndërsa më pas u konsultua edhe me ekspertë, të cilët rikrijuan gjithë metodologjinë e sulmit.

Me komunikimet e ndërprera, njerëzit që vijnë e shkojnë vazhdimisht dhe kujtimet e turbulluara nga trauma, është e pamundur të përcaktohet numri i saktë. Qeveria vlerësoi se rreth 300 njerëz vdiqën dhe, që atëherë, ka hapur një hetim për krimet e luftës, sipas një dokumenti të marrë nga AP.

Të gjithë dëshmitarët thanë se të paktën 100 njerëz ishin në terren jashtë dhe asnjë nuk mbijetoi. Ata thanë gjithashtu se dhomat dhe korridoret brenda ndërtesës ishin të mbushura plot, me rreth një person për çdo 3 metra katror hapësirë ​​të lirë.

Shumë të mbijetuar vlerësuan se rreth 1 mijë njerëz ishin brenda në kohën e sulmit ajror, por më së shumti që dikush pa arratisje, duke përfshirë shpëtimtarët, ishte rreth 200.

Të mbijetuarit kryesisht u larguan nga dalja kryesore ose një hyrje anësore; ana tjetër dhe pjesa e pasme.

James Gow, profesor i sigurisë ndërkombëtare në King’s College në Londër, tha se dokumentimi i asaj që ndodhi në teatër është kritik për krijimin e një modeli krimesh kundër njerëzimit në Ukrainë.

“Kjo dëshmi e fortë e dëshmitarit do të jetë e rëndësishme për të vërtetuar se sjellja ilegale ruse ishte e përhapur ose sistematike”, tha Gow, i cili gjithashtu shërbeu si dëshmitar ekspert në Gjykatën Penale Ndërkombëtare të OKB-së për ish-Jugosllavinë.

Mariupol ka marrë një rëndësi të madhe si një simbol i shkatërrimit të shkaktuar nga forcat ruse dhe i rezistencës nga Ukraina. Fati i qytetit tani është i varur në fije të perit dhe zyrtarët thonë se rreth 20 mijë civilë vdiqën gjatë rrethimit rus.

Me Mariupolin e shkëputur nga aksesi, shumë kanë frikë se bombardimi i teatrit parashikon më shumë krime lufte që nuk janë zbuluar ende.

Teatri kishte qëndruar në një shesh në zemër të Mariupol-it për më shumë se 60 vjet, një ndërtesë guri me shtylla të bardha dhe një çati të kuqe dalluese.

Dikur quhej Teatri Dramatik Rus, por autoritetet lokale hoqën fjalën “rus” nga emri në vitin 2015.

Korrikun e kaluar, ata urdhëruan që të gjitha shfaqjet të bëheshin në gjuhën ukrainase.

Rrethimi rus i Mariupol-it filloi në ditët e para të marsit. Aktorët, stilistët dhe administratorët që drejtonin teatrin u strehuan atje disa ditë më vonë, më 5 mars. Rreth 60 njerëz u shpërndanë në një ndërtesë me një kapacitet prej 600 shikuesish, sipas Elena Bila, e cila ishte drejtuese e skenës atje për 19 vjet.

Më 9 mars, një sulm ajror rus goditi një maternitet vetëm disa blloqe më tutje dhe dy ose tre gra shtatzëna u zhvendosën në teatër për siguri, sipas dy punonjësve të teatrit.

Deri më 15 mars, rreth 1 mijë e 200 njerëz u mbërthyen në ndërtesë, duke fjetur në zyra, korridore, ballkone, bodrum.

Marrë nga ABC News, përshtatur për Albanian Post

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.