Tentativa e Shqipërisë për të hyrë në hartën e “pionerëve të energjisë”

Termocentralet hibride po shfaqen si një përbërës thelbësor për një botë me emetime neto zero.

Autoritetet shqiptare janë të vendosura për të mbajtur një sistem elektrik “miqësor me ambientin” dhe dëshirojnë të bëjnë një hap më tej.

Ndërmarrja shtetërore “KESH” shtoi një njësi të energjisë diellore të montuar në tokë në një nga hidrocentralet kryesore të saj, por ideja është të integrojë një central fotovoltaik lundrues dhe një park me erë gjithashtu.

Kjo shihet si mundësi për të krijuar një model unik global për kombinimin e teknologjive të energjisë së rinovueshme.

Shqipëria ka një sistem specifik të prodhimit të energjisë elektrike, të mbështetur kryesisht në teknologjinë hidroenergjetike.

Teknologjia e gjelbër e nivelit më të lartë po e kthen në një qendër të integruar të prodhimit të energjisë, objektin e vjetëruar në modalitetin futuristik të Vaut të Dejës.

Ky i fundit është një nga hidrocentralet më të mëdhenj dhe më të vjetër në Shqipëri.

I ndërtuar në vitin 1970 dhe e drejtuar nga shoqëria energjetike e kontrolluar nga shteti KESH (Korporata Elektroenergjitike Shqiptare), është e fundit në kaskadën e tre objekteve të tilla në lumin Drin.

Hidrocentrali 250 MW, i vendosur në veriperëndim të vendit, ka shtuar së fundmi një njësi të energjisë diellore 5.1 MW në digën e tij në Qyrsaq.

Ky është shembulli i parë në Ballkanin Perëndimor i kombinimit të hidrocentraleve dhe fotovoltaikëve.

Megjithatë, ambicia nuk ndalet me kaq, pasi po zhvillohet një procedurë tenderimi për instalimin e një termocentrali diellor lundrues në rezervuar.

Një vit më parë ministrja e Infrastrukturës dhe Energjisë, Belinda Balluku tha se sistemi do të fuqizohej edhe me një termocentral me erë.

Kjo do ta bënte atë termocentralin e parë hibrid të shkallës së shërbimeve të këtij lloji në botë për momentin.

Zgjidhjet hibride po shfaqen si një faktor thelbësor në përpjekjet për të ulur në zero emetimet neto të gazeve serrë.

Ka ende relativisht pak termocentrale të tillë në planet. Shumë prej tyre përfshijnë gjeneratorë me naftë ose objekte të tjera të prodhimit të energjisë që përdorin lëndë djegëse fosile.

Nga ana tjetër, planet për integrimin e energjisë elektrike nga burime të shumta të rinovueshme dhe bateritë po lindin kudo.

Për shembull, tubacioni total i projektit në Shtetet e Bashkuara ka tejkaluar kapacitetin ekzistues të instaluar në vend.

Turqia, e cila tashmë kishte një portofol masiv të termocentraleve hibride, po përjeton një tjetër bum me përfitimet që qeveria nxori për investime në ruajtjen e energjisë.

Diku tjetër në Evropën Juglindore, kompanitë janë kryesisht ende në fazën e planifikimit ose duke bërë projekte pilot, në një shkallë të vogël.

Në Slloveni, një hidrocentral shtoi kapacitetin diellor verën e kaluar.

Në përgjithësi, nuk do të ishte çudi nëse brenda pak dekadash termocentralet më aktive në botë janë hibride.

Shumë objekte ekzistuese mund të transformohen duke shtuar një ose disa burime të tjera, ashtu siç po bën KESH, duke hedhur themelet për një sistem të ri energjie.

Nëse korporata integron diellorin në tokë dhe lundrues dhe një park me erë me hidrocentralin e vjetër, ai mund të shërbejë si model për qindra objekte të tjera në të gjithë globin.

Përpjekja ka gjithashtu potencialin për të ndriçuar Shqipërinë në hartën e energjisë si një pioniere në teknologjitë e reja, veçanërisht në Evropën Juglindore.

Ideja prapa termocentraleve moderne hibride është të balancojnë një burim të ndërprerë me energji nga një sistem tjetër.

Çifti më i dukshëm janë energjia e erës dhe diellit, pasi era është më e fortë gjatë natës dhe në dimër, ndërsa fotovoltaikët prodhojnë vetëm gjatë ditës dhe kulmi është në verë.

Ai mundëson një prodhim total më të parashikueshëm për operatorin.

Në një version tjetër, një termocentral gjeotermik mund të përputhet me diellin ose me erën ose të dyja, e kështu me radhë. Fuqia e tepërt mund të ruhet në bateri për t’u përdorur kur prodhimi dobësohet papritur.

Në anën e mirë, aftësia e tyre për të kontrolluar nivelin e ujit në rezervuar ndihmon për t’u përshtatur me ndryshimet në kërkesë.

Sistemet kryesore hidroelektrike janë veçanërisht të përshtatshme.

Ata janë tashmë të lidhur me rrjetin e transmetimit dhe zakonisht kanë diga të aksesueshme për diellore të montuara në tokë, si dhe rezervuarë për fotovoltaikë lundrues.

Njësia e energjisë diellore në digën e Qyrsaqit zë më shumë se dy hektarë e gjysmë prej 3.2 hektarësh në total.

Tashmë KESH ka në plan të ndërtojë një tjetër, në digën e Zadejës te Vau i Dejës. Sistemi i ardhshëm 8.25 MW parashikohet të shtrihet në 40 hektarë, krahasuar me 48.6 hektarë të sipërfaqes totale.

Parku diellor lundrues duhet të ketë kapacitet maksimal prej 12.9 MW.

Aktualisht do të ishte më i madhi në Evropë.

KESH synon të vendosë panelet në 11 hektarë ose 0.45 për qind të sipërfaqes së përgjithshme të liqenit.

Ajo pret prodhim mesatar vjetor prej 17.6 GWh. Projekti vlerësohet në 13.9 milionë euro, nga të cilat 70 për qind do të mbulohet me një kredi nga Banka Evropiane për Rindërtim dhe Zhvillim.

Rritja shpërthyese e kapaciteteve hibride në shkallë globale po i ofron KESH-it mundësinë për të bërë emër me një zgjidhje origjinale duke zhvilluar një sistem operativ inteligjent në Vaun e Dejës.

Marrë dhe përshtatur nga Balkan Green Energy për Albanian Post

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.