Si ndikojnë mediat sociale në shëndetin tuaj mendor?

Qëndrimi ulur është një nga gjërat më të këqija që mund të bëjmë për shëndetin, por mbase edhe më shqetësuese është gjëja që bëjmë, ndërsa jemi ulur: orë të tëra para ekranit, pa mend, nëpër burimet tona të mediave sociale kur kemi disa minuta të lira (ose disa orë).

Dhe siç e dimë, kjo nuk është zakoni më i mirë, kur bëhet fjalë për psikologjinë tonë kolektive.

Akademia Amerikane e Pediatrisë ka paralajmëruar për potencialin e efekteve negative të mediave sociale te fëmijët e vegjël dhe adoleshentët, duke përfshirë ngacmimin kibernetik dhe “depresioni në media sociale”.

Por të njëjtat rreziqe mund të jenë të vërteta për të rriturit, ndër breza. Këtu është një përmbledhje e shpejtë e studimeve që kanë treguar se mediat sociale nuk janë shumë të mira për mirëqenien mendore dhe në disa mënyra mund të jenë goxha të dëmshme.

Është problematike

Ekspertët nuk kanë qenë plotësisht dakord nëse varësia nga interneti është një gjë e vërtetë, e lëre më varësia nga mediat sociale, por ka disa prova të mira që të dyja mund të ekzistojnë. Një studim rishikues nga Universiteti Nottingham Trent analizoi kërkimet e mëparshme mbi karakteristikat psikologjike, personalitetin dhe përdorimin e mediave sociale. Autorët arrijnë në përfundimin se “mund të jetë e besueshme të flitet në mënyrë specifike për ‘çrregullimin e varësisë nga rrjetet sociale’…sepse kriteret e varësisë, të tilla si neglizhenca e jetës personale, preokupimi mendor, arratisja, përvojat e modifikimit të humorit, toleranca dhe fshehja e sjelljes së varësisë, duket të jenë të pranishme.

Studimet kanë konfirmuar se njerëzit priren t’i nënshtrohen një lloj tërheqjeje: një studim i disa viteve më parë nga Universiteti Swansea zbuloi se njerëzit përjetuan simptomat psikologjike të tërheqjes kur ndaluan përdorimin (kjo vlente për të gjithë përdorimin e internetit, jo vetëm për mediat sociale).

Studimi i tyre pasues, zbuloi se kur njerëzit ndalojnë përdorimin, ata gjithashtu i nënshtrohen efekteve fiziologjike të vogla por të matshme. Autori i studimit Phil Reed tha: “ne e dimë prej disa kohësh që njerëzit që janë tepër të varur nga pajisjet dixhitale raportojnë ndjenja ankthi kur ndalohen nga përdorimi i tyre, por tani mund të shohim se këto efekte psikologjike shoqërohen nga ndryshime aktuale fiziologjike”. Nëse kjo është e vërtetë për mediat sociale në vetvete është e paqartë tani, por provat anekdotike sugjerojnë se mund të jetë.

Krahasimi i jetës sonë me të tjerët është mendërisht i pashëndetshëm

Një pjesë e arsyes që rrjetet sociale i bëjnë njerëzit të ndihen të izoluar nga shoqëria (edhe pse ata mund të mos jenë në të vërtetë) është faktori i krahasimit. Ne biem në grackën e krahasimit të vetes me të tjerët ndërsa lëvizim nëpër prurjet tona dhe bëjmë gjykime se si matemi.

Një studim shikoi se si bëjmë krahasime me postimet e të tjerëve, në drejtime “lart” ose “poshtë” – domethënë, duke ndjerë se jemi ose më mirë ose më keq se miqtë tanë. Doli se të dy llojet e krahasimeve i bënin njerëzit të ndiheshin më keq, gjë që është befasuese, pasi në jetën reale, vetëm krahasimet lart (të ndjesh se një person tjetër e ka më mirë se ti) i bën njerëzit të ndihen keq. Por në botën e rrjeteve sociale duket se çdo lloj krahasimi lidhet me simptomat e depresionit.

Ne kapemi në iluzionin e të menduarit se do të ndihmojë

Një pjesë e ciklit jo të shëndetshëm është se ne vazhdojmë të rikthehemi në mediat sociale, edhe pse kjo nuk na bën të ndihemi shumë mirë. Kjo është ndoshta për shkak të asaj që njihet si një gabim parashikimi: ashtu si një ilaç, ne mendojmë se zgjidhja do të ndihmojë, por në fakt na bën të ndihemi më keq, gjë që vjen në një gabim në aftësinë tonë për të parashikuar përgjigjen tonë.

Një studim shikoi se si ndihen njerëzit pas përdorimit të rrjeteve sociale. Ashtu si sugjeruan studime të tjera, pjesëmarrësit në këtë studim pothuajse gjithmonë ndiheshin më keq pas përdorimit të tij, krahasuar me njerëzit që angazhoheshin në aktivitete të tjera.

Por një eksperiment pasues tregoi se njerëzit në përgjithësi besonin se do të ndiheshin më mirë pas përdorimit, jo më keq. Gjë që sigurisht rezulton se nuk është aspak kështu dhe tingëllon shumë si modeli i llojeve të tjera të varësisë.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.