Sëmundja e Prosopagnosisë apo “verbëria e fytyrës”

Prosopagnosia është një çrregullim i trurit që vështirëson njohjen e personave nga fytyra.

E quajtur edhe “verbëri e fytyrës”, prosopagnosia vjen nga “prosopon”, fjala greke për fytyrën dhe “agnosia”, një term mjekësor për mungesën e njohjes.

Personat me këtë gjendje, të quajtur prosopagnostikë, shpesh kanë vështirësi të njohin njerëzit që shohin rregullisht – anëtarët e familjes, bashkëshortët, miqtë e ngushtë, madje edhe veten e tyre në pasqyrë.

Rastet relativisht të lehta janë të kufizuara në njohjen e fytyrës; raste më të rënda e shtrijnë problemin e njohjes edhe në objekte të tjera të jetës së përditshme.

Izolimi social dhe depresioni janë dy përgjigje të shpeshta ndaj prosopagnozisë.

Prosopagnosia është çuditërisht e zakonshme dhe ndërkohë që nuk ka kurë për prosopagnozinë, individët që e kanë atë shpesh përdorin strategji kompensuese për identifikimin e personave me të cilët kanë të bëjnë.

Cilat janë simptomat e prosopagnozisë?

Simptoma kryesore e prosopagnozisë është paaftësia për të njohur personat nga fytyrat e tyre. Kjo vështirësi me njohjen e fytyrës mund të shfaqet në disa mënyra të tilla si: njohje e dobët e individëve të njohur personalisht ose në fotografi dhe paaftësia për të përshkruar fytyrat.

Mes simptomash është edhe konfuzioni në lidhje me linjat e plota në filma ose shfaqje me personazhe të shumta, ndjenja e çorientimit në vende të mbushura me njerëz si dhe vështirësia për të dalluar individët që veshin uniforma ose veshje të ngjashme.

Ekzistojnë dy forma kryesore të prosopagnozisë: e fituar dhe zhvillimore.

Prosopagnosia e fituar është rezultat i një forme të dëmtimit të trurit, duke përfshirë atë të shkaktuar nga goditjet, lëndimet traumatike të kokës ose gjendjet mjekësore neurodegjenerative.

Ndërsa, prosopagnosia zhvillimore është një gjendje e përjetshme që shfaqet fillimisht në fëmijëri dhe njihet gjithashtu si prosopagnosti kongjenitale. Prosopagnosia zhvillimore ka të ngjarë të ketë  rrënjë gjenetike.

Çfarë e shkakton Prosopagnozinë?

Origjina e “verbërisë së fytyrës” duket se qëndron në dëmtimin ose problemet e zhvillimit me një pjesë të trurit të quajtur gyrus fusiform.

Skanimet funksionale të rezonancës magnetike (fMRI) kanë lidhur gyrusin fusiform me njohjen e fytyrës së njeriut më fort sesa rajonet e tjera të trurit të përfshira në njohjen vizuale.

Kapaciteti i specializuar për leximin e fytyrave të tjera është kritik në një specie shumë sociale siç janë njerëzit. Kjo është arsyeja pse prosopagnosia shpesh rezulton në vështirësi psikologjike për njerëzit që e përjetojnë atë.

Versioni kongjenital i prosopagnozisë tenton të shfaqet në familje, gjë që e bën atë një faktor të mundshëm rreziku.

Si diagnostikohet Prosopagnosia?

Nëse keni probleme me njohjen e fytyrës, mjeku juaj ka të ngjarë t’ju referojë te një neurolog.

Ai ose ajo do të vlerësojë aftësinë tuaj për të njohur fytyrat, për të lexuar shenja emocionale dhe për të përcaktuar karakteristikat personale si mosha dhe seksi.

Mjetet e përdorura zakonisht për ta bërë këtë përfshijnë, testn e njohjes së fytyrës Benton, memorien e njohjes Warrington për fytyrat, testin e Perceptimit të Fytyrës së Kembrixhit dhe testin e kujtesës së fytyrës në Kembrixh.

Si trajtohet Prosopagnosia?

Prosopagnosia aktualisht është e pashërueshme. Trajtimi fokusohet në “zgjidhje” dhe aftësi të tjera përballuese që mund të ndihmojnë prosopagnostikët në identifikimin e njerëzve të tjerë pa u mbështetur në shenjat e fytyrës.

Kjo mund të përfshijë shënimin e gjatësisë, strukturës, veshjeve, aksesorëve, sjelljeve vokale dhe ecjes së një personi si burime njohjeje.

“Verbëria e fytyrës” mund të çojë në ndjenja të tjetërsimit dhe depresionit. Terapia është një opsion për tejkalimin e barrës psikologjike që krijon.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.