Të shkruash për modernizmin në arkitekturë, të identifikosh parimet dhe premisat mbi të cilat është formësuar shprehja arkitektonike që e quajmë arkitekturë moderne, në mënyrë të pashmangshme hyjmë në një proces të interpretimit jo të lehtë të shprehjes arkitektonike në veprat e arkitektëve modernë dhe mendimeve që i kanë paraprirë asaj shprehjeje.
Le Corbusier është arkitekti që ka bërë përpjekjet më të mëdha që vizionin e tij ta shohë në vijën e domosdoshmërisë së zhvillimit, pra të së resë.
Ai ka qenë njëri prej arkitektëve më me ndikim në shekullin 20, që, me veprat e tij, jo vetëm arkitektonike por edhe teorike e programore, ka synuar që të artikulojë vizionin e madh të modernitetit në arkitekturë.
Pra, afirmimi i modernizmit në arkitekturë është gjithherë i lidhur me emrin dhe veprat e tij
Le Corbusier, lindi në 6 tetor 1887 në La Chaux-de-Fonds, Zvicër, ku studioi në shkollën e artit, duke u orientuar atëherë, me këshillën e mësuesit të tij Charles L’Esplattenier, drejt arkitekturës por, përveç që ishte arkitekt, ai ishte gjithashtu një planifikues, piktor, skulptor, urbanist dhe shkrimtar.
Në moshën katërmbëdhjetë vjeç, ai u regjistrua në Shkollën e Arteve të qytetit të tij të lindjes dhe kur arriti në moshën tetëmbëdhjetë vjeç ai ndërtoi shtëpinë e tij të parë.
Nga viti 1906 deri më 1914 ai udhëtoi në shumë vende evropiane, duke qëndruar kryesisht në Vjenë, ku ra në kontakt me qarqet vjeneze të Sesionit.
Duke vizituar qytetet kryesore italiane, ai vizaton një skicë të bollshme të arkitekturës së kaluarë me shënime mbi materialet, ngjyrat, format.
Kjo i lejon atij të përvetësojë një prejardhje kulturore që i ka rrënjët në të kaluarën dhe të nxjerrë në pah pasionin e tij për arkitekturën, përkundër faktit se ai kurrë nuk ka përfunduar studime të rregullta në këtë fushë.
Ai filloi me të vërtetë të punojë si arkitekt në vitit 1920. Gjatë mësimit ai punoi në Berlin dhe më pas në Paris, ku do të ketë mundësinë të thellojë interesin e tij për pikturën moderne.
Fillimisht ai punoi në studion e Auguste Perret deri më 1922, pastaj me Pierre Jeanneret ai hapi studion e tij të arkitekturës mitike në Paris, e vendosur në 35 Rue de Sèvres.
Në të njëjtën periudhë, ai themeloi revistën me A. Ozenfant dhe Dermèe “Avant-garde.
“L’Esprite noveau”, pothuajse menjëherë është kundërshtuar nga akademikët për stilin e tij të supozuar revolucionar, ai njihet më pas në të gjithë botën, duke lënë një gjurmë të pashlyeshme dhe të thellë në konceptet moderne arkitekturore dhe urbanistike.
Building Villa Savoye është pa dyshim vepra më e njohur e Le Corbusier, dhe një shembull kryesor i arkitekturës Moderniste.
Gjeometria e hijshme e hapësirës së bardhë të jetesës, me dritaret e saj të shiritave të zgjatur, mbështetet nga një seri kolonash të ngushta rreth një hyrje me xham të lakuar – dhe në krye me një dhomë me diell.
Është përfunduar në vitin 1931, kjo ndërtesë ishte revolucionare: përdorimi i betonit të armuar që kërkohej për më pak mure të brendshme mbajtëse të ngarkesës, duke lejuar një dizajn me plan të hapur.
Notre Dame du Haut, Romchamp është një nga kishat më ikonike dhe më të hershme Moderniste.
Nuk është një largim total nga arkitektura tradicionale e kishës, me xhamin e saj me njolla, kullën dhe tavanet e larta, duke tërhequr në mënyrë simbolike syrin, dhe mendjen drejt qiellit.
Po ashtu, muri jugor është më i jashtëzakonshmi, duke filluar si një pikë e ngushtë në skajin lindor dhe duke u zgjeruar nga jashtë deri në dhjetë metra trashësi, ndërsa lakohet përreth.
Secila dritare pritet nëpër mur në madhësi dhe kënde të ndryshme, duke shpërndarë dritë me ngjyrë eterike nëpër dhomë.
Në librin e tij “Vers une architecture” të vitit 1923, Le Corbusier përshkroi “pesë pikat e arkitekturës”, të cilat u bënë parimet udhëzuese për shumë nga planet e tij, veçanërisht për Villa Savoye.
Shtylla mbështetëse justifikojnë parimin e grumbullores sepse duke ngritur ndërtesën, makina mund të qarkullojë lirshëm poshtë. Hapësira prej 4,75 m ndërmjet secilës grumbull lejon kalimin e një automjeti.
Tarraca e çatisë familja Savoye nuk u bind nga çatia e sheshtë. Le Corbusier punoi për të mbrojtur projektin e tij duke justifikuar koston e tij më të ulët, mirëmbajtjen më të lehtë, freskinë e shijshme gjatë verës dhe vendndodhjen e saj ideale për gjimnastikë. Edhe risitë e sjella nga betoni i përforcuar që lejojnë “ndërtimin e tarracave të çatisë së uritur me kullimin e ujit brenda shtëpisë”.
Plani falas Në ndërtimin tradicional, muret e ngarkesës kushtëzuan planin e brendshëm. Tani i mbështetur nga një strukturë pas pllakës e zhvilluar nga Le Corbusier në 1915 në sistemin Domino, është e mundur që ndarja e planit të secilit kat të lirshëm.
Dosja e dritares e njëjta dritare e shtrirë në gjerësi shkon rreth katër anëve të kutisë pa ndërprerje.
Fasada e lirë Korniza përbëhet nga poste dhe trarët e betonit të armuar çlirojnë fasadën e funksionit të saj bartës. Bëhet një mur izolues i aftë të presë dritare të mëdha që përmbytin vilën me dritë. Në të majtë, pak para Villa Garnier, do të gjeni një ekran multimedial me vizuale në Villa Savoye.
Ndër projektet e planifikimit urban të zhvilluara nga Le Corbusier, vlen të përmenden ato të Algiers filluar në vitin 1930, të San Paolo, Rio de Janeiro, Buenos Aires, Barcelona më 1933, Gjenevë, Stokholm, Antwerp dhe nga Nemour në vitin 1934.
Prodhimi i tij jo rreptësishtë arkitektonik, por më shumë i lidhur me dizajnin. Mobiljet e Le Corbusier, për shembull, të krijuara me bashkëpunimin e P. Jeanneret dhe C. Perriand, të ekspozuar në vitin 1929 në Salon d’automne në Paris, lënë vizitorët në mëdyshje, sepse ata dukej se dëshironin të përmirësonin një koncept mbi një konsideratë tjetër: ajo e të qenurit shprehje konkrete e funksionit të tyre.
Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.
/Albanianpost.com
