Raporti evropian shpreh shqetësime serioze për mjedisin mediatik në Kosovë – Sulme, kërcënime e gjuha e urrejtjes

Raporti i Komisionit Evropian (KE), i miratuar për vitin 2023 tregon për një mjedis të papërshtatshëm për të bërë gazetari në Kosovë.

Nga ky raport kritikohet pjesa ku autoritetet e vendit nuk trajtojnë në nivel të duhur sulmet dhe kërcënimet që bëhen ndaj gazetarëve.

“Shqetësimet mbeten në lidhje me sulmet dhe kërcënimet fizike, fushatat e shpifjeve publike dhe urrejtjen fjalim drejtuar kundër gazetarëve. Jo të gjitha kërcënimet ndaj gazetarëve dhe mediave raportohen tek autoritetet, edhe pse në vitin 2022 shënohet një rritje e lehtë e numrit të rasteve të raportuara”, thuhet në raportin e KE-së.

Edhe këtë vit shqetësim mbetet liria e kufizuar e shprehjes në Veri të Kosovës, ku numri më i madh i sulmeve ndaj gazetarëve është bërë në këtë pjesë.

“Shqetësuese është liria e shprehjes në Veri të Kosovës, duke përfshirë edhe autocensurën dhe sigurinë e gazetarëve dhe profesionistëve të medias”.

Ndërsa, kritika të ashpërta ka për mostransparencë dhe përfshirje të Qeverisë së Kosovës në Radio Televizionin e Kosovës (RTK).

“Nuk pati asnjë përparim për ndryshimin e Ligjit për Radion Televizionin e Kosovës ose për ndryshimin e Ligjit për Komisionin e Pavarur të Mediave për ta harmonizuar atë me shërbimet mediatike audiovizive të BE-së”.

“Ky proces duhet të jetë transparent dhe gjithëpërfshirës, ​​me përfshirjen e aktorëve mediatikë dhe shoqërinë civile. Mungesa e vete qëndrueshmërisë financiare i lë mediat të cenueshme ndaj: interesat politike dhe të biznesit”.

Si shqetësim në këtë raport është trajtuar edhe rasti i Klan Kosovës dhe heqja e licencës së biznesit ndaj këtij mediumi.

“Të vendimi për tërheqjen e licencës së biznesit të një transmetuesi të madh privat ka ngritur një problem serioz shqetësimet. Rekomandimet e Komisionit nga viti i kaluar nuk janë përmbushur dhe prandaj mbeten të vlefshme”.

Nga Kosova, kërkohet përmirësimi i bashkëpunimit institucional dhe reagimi i institucioneve kyçe ndaj sulmeve kundër gazetarët dhe forma të tjera të presionit të panevojshëm, duke përfshirë rritjen e organeve të prokurorisë.

“Kapaciteti i autoriteteve gjyqësore dhe të zbatimit të ligjit për të trajtuar çështjet në lidhje me të drejtën për lirinë e shprehjes dhe informimit rishikimi i Ligjit për radion dhe televizionin për të siguruar financim të qëndrueshëm dhe për ta ruajtur atë pavarësia, rishikimi i Ligjit për Komisionin e Pavarur të Mediave për të përditësuar kompetencat e tij, duke përfshirë në lidhje me mediat audiovizive, në përputhje me Shërbimet Mediatike Audioviziv”, thuhet në raport.

Përmenden edhe shifrat e Asociacionit të Gazetarëve të Kosovës (AGK), ku ndaj gazetarëve ka pasur përpjekje për frikësimin e tyre.

Ndërsa, theksohet se numri më i madh i kërcënimeve ndaj gazetarëve është bërë tek gjinia femërore.

“Në vitin 2022, Asociacioni i Gazetarëve në Kosovë (AGK) ka raportuar 33 raste të frikësimit, kërcënimet dhe sulmet ndaj gazetarëve dhe profesionistëve të tjerë të medias, një rritje me 29 raste raportuar në vitin 2021″.

“Nga këto, 19 raste janë klasifikuar si kërcënim dhe ngacmim ndaj persona fizikë (gazetarë), tetë ishin sulme fizike dhe gjashtë sulme kundër mediave, organizatat mediatike dhe/ose shoqatat e gazetarëve. Më shumë se gjysma e rasteve të sulmeve kundër gazetarëve në shënjestër gratë gazetare”.

Sa i përket hetimit të Krimeve të Rënda u regjistruan 32 raste të sulmeve fizike ndaj gazetarëve duke u cilësuar 12 raste si kanosje, shtatë raste si sulm, një si lëndim trupor dhe një si zjarrvënie.

“Statistikat e Këshillit Prokurorial të Kosovës tregojnë se janë 14 raste të nxitjes së sulmeve dhe kërcënimet ndaj gazetarëve janë në vazhdim, me nëntë raste të zgjidhura. Në disa raste, publiku: zyrtarët, duke përfshirë zyrtarë të nivelit të lartë, bënë deklarata nënçmuese dhe shpifje dhe përdorën gjuhë frikësuese ndaj gazetarëve”.

Për të gjitha këto sulme, frikësime, kërcënime, raporti i Komisionit Evropian konsideron se trajtimi i rasteve mbetet i ngadaltë dhe janë dhënë dënime të buta në rastet e gjykuara.

Edhe sipas raportit të 2022, nga Departamenti Amerikan i Shtetit (DASH), marrëdhëniet e përkeqësuar ndërmjet mediave dhe institucioneve në Kosovë po vazhdojnë të kufizojnë lirinë e shprehjes përmes kërcënimeve nga pushteti.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.