Tashmë i zhytur në kriza politike dhe ekonomike, Libani është gjithashtu pa një president pasi mandati i Michel Aoun skadoi pa një pasardhës.
Mandati gjashtëvjeçar i Aoun-it, i cili përfundoi të dielën, u dëmtua nga protesta masive, një rënie e dhimbshme ekonomike dhe mega-shpërthimi i nitratit të amonit në gusht 2020 që vrau qindra dhe shpërndau pjesë të kryeqytetit Bejrut.
Sot, i kryesuar nga një qeveri e përkohshme, Libani nuk është në gjendje të zbatojë reformat e nevojshme për të hyrë në miliarda dollarë nga huadhënësit ndërkombëtarë për të ndihmuar në shpëtimin e një ekonomie në rënie të lirë që nga fundi i vitit 2019.
Në Liban, pushteti është i ndarë midis sekteve kryesore të vendit – asnjë prej të cilëve nuk ka një shumicë të qartë.
Pse nuk ka president?Aoun u largua nga pallati presidencial të dielën, një ditë para përfundimit të mandatit të tij, i brohoritur nga disa mijëra mbështetës.
Parlamenti ka mbajtur katër raunde votimi që nga muaji i kaluar, pa asnjë kandidat që ka marrë mbështetjen e mjaftueshme për të pasuar Aoun.
Disa ligjvënës akuzojnë lëvizjen e fuqishme shiite Hezbollah të mbështetur nga Irani dhe aleatët e saj për pengim të votimeve për të negociuar me blloqet e tjera.
Ata miratuan një taktikë të ngjashme në zgjedhjet e fundit duke bojkotuar votimin në parlament – një veprim që e la Libanin pa president për më shumë se dy vjet, deri në fitoren e Aoun në 2016.
Pa një parti dominuese në parlament, vendime si zgjedhja e një presidenti, emërimi i një kryeministri ose formimi i një qeverie mund të zgjasin muaj apo edhe vite të tëra politike, duke çuar ndonjëherë edhe në dhunë.
Kush e sundon vendin?
Kompetencat e presidentit i bien Këshillit të Ministrave nëse ai largohet nga detyra pa pasardhës.
Aoun nënshkroi të dielën një dekret që zyrtarizon dorëheqjen e qeverisë së kryeministrit Najib Mikati, në një rol kujdestar që nga zgjedhjet legjislative në maj.
Masa përkeqëson një luftë mujore për pushtet që ka paralizuar qeverinë.
Presidenti në largim i Libanit, Michel Aoun, u bën dorë mbështetësve nga një makinë teksa largohet nga pallati presidencial në Babda në fund të mandatit të tij, në lindje të kryeqytetit Bejrut, më 30 tetor 2022.
Mikati u përgjigj se qeveria e tij do të vazhdojë punën në cilësinë e kujdesit si zakonisht, por se kabineti do të mblidhet vetëm “për çështje urgjente”.
Ekspertët thanë se ishte pjesë e përplasjes politike të vazhdueshme midis Aoun dhe kryeministrit.
Një kabinet në një rol kujdestar nuk mund të marrë vendime të rëndësishme që mund të ndikojnë në fatin e vendit.
“Kjo ndikon shumë në punën e qeverisë, sepse ajo nuk mund të nxjerrë dekrete apo të marrë ndonjë vendim që kërkon konsensus kolektiv”, tha një burim pranë Mikatit.
Kjo përfshin vendimet e nevojshme për të nisur kërkimin dhe nxjerrjen e gazit në det të hapur, pasi Libani demarkoi kufirin e tij detar me Izraelin javën e kaluar.
Çfarë ndodh më pas?
Kryetari i Parlamentit Nabih Berri mund të ftojë partitë politike për një dialog kombëtar, në mënyrë që të bien dakord për një president të ri, tha një ligjvënës i afërt me të në kushte anonimiteti.
“Asnjë parti nuk mund të imponojë një kandidat”, tha ai.
“Prandaj zgjidhja e vetme është arritja e një konsensusi, përndryshe vakanca presidenciale ka të ngjarë të zgjasë”.
Por nisma të tilla kanë dështuar në të kaluarën.
Deri më tani, ligjvënësi Michel Moawad, 50 vjeç, ka marrë mbështetjen më të madhe në parlament, kryesisht nga ata që janë kundër Hezbollahut. Pa mbështetjen e Hezbollahut, shanset e Moaëad për t’u bërë president janë të pakta.
Marrë nga The Times of Israel, përshtatur për Albanian Post
Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.
/Albanianpost.com
