Një mijë ditët e para mund të formojnë të ardhmen e foshnjës tuaj

Shprehja e vjetër “ju jeni ajo që hani” duhet të jetë “ju jeni ajo që ha nëna juaj”. Kjo ndodh sepse dieta e një nëne shtatzënë ndikon në shëndetin njohës, fizikun, gjendjen sociale dhe emocionale të foshnjës, gjithashtu shijet që do të përcaktojnë preferencat ushqimore të fëmijës gjatë gjithë jetës, thotë Rafael Pérez-Escamilla, një studiues i shëndetit të nënës dhe fëmijës në shkollën e Shëndetit Publik Yale.

Pasi foshnjat fillojnë të hanë ushqim të fortë në gjashtë muaj, dieta e tyre në dy vitet e para hedh themelet për shijen e tyre, zhvillimin fizik dhe rrezikun afatgjatë për sëmundjet kronike, thotë ai.

Ndikimi i përjetshëm që ka ushqyerja e nënës dhe fëmijës në zhvillimin e trurit dhe trupave, i krijuar “një mijë ditët e para”, nga ngjizja deri në moshën dy vjeçare, është vendosur mirë për më shumë se një dekadë pasi Lancet publikoi një studim mbarë botëror në vitin 2008.

Ushqimi i dobët në një mijë ditët e para mund të kontribuojë në dëmtimin e pakthyeshëm të trurit në rritje të foshnjave dhe të krijojë terrenin për trashje të mëvonshme, diabetin e “Tipit 2”, hipertensionin dhe probleme të tjera kronike shëndetësore, sipas studimit.

Përparimet në teknikat e imazhit të trurit kanë demonstruar se ka pasoja për fëmijët të cilëve u mungon ushqimi i shëndetshëm dhe një mjedis i shëndetshëm në shtëpi.

“Rajonet e trurit që rregullojnë zhvillimin shoqëror dhe emocional preken negativisht”, thotë Pérez-Escamilla. “Dhe kjo i prek ata gjatë gjithë jetës së tyre.”

Ajo gjithashtu mund të ndikojë në mbi peshë, e cila është një shqetësim i rëndësishëm në Shtetet e Bashkuara të Amerikës, ku normat janë rritur në mes të fëmijëve dhe të rriturve në dekadat e fundit.

Në SHBA, më shumë se 19 përqind e fëmijëve dhe adoleshentëve janë obezë, sipas Qendrave Amerikane për Kontrollin dhe Parandalimin e Sëmundjeve (CDC). Kjo është gati katër herë më shumë sesa 41 vjet më parë, kur vetëm 5 përqind e fëmijëve dhe adoleshentëve ishin obezë.

Ndërkohë, mbizotërimi i obezitetit tek të rriturit është gati trefishuar, nga 15 përqind në fund të viteve 1970 në më shumë se 42 përqind në vitin 2018, sipas statistikave të fundit të CDC në dispozicion.

Shtatzënia

“Një pjesë e mirë e grave në SHBA janë mbipeshë kur ngelin shtatzënë”, thotë Blythe Thomas, drejtore iniciative e “1,000 Days”, një organizatë jofitimprurëse në mbarë botën. Mbipesha dhe obeziteti konsiderohen si një formë e kequshqyerjes, sipas Organizatës Botërore të Shëndetit (OBSH), që rezulton nga një tepricë e ushqimeve dhe pijeve me energji të lartë (të pasura me sheqerna dhe yndyrna).

“Çështja më e madhe,” thotë Thomas, “është mungesa e qasjes në ushqim të shëndetshëm dhe përballueshmëria e ushqimit të shëndetshëm”.

Ndjekja e këshillave të mjekëve për shtimin e peshës gjatë shtatzënisë dhe ngrënia e një diete të ekuilibruar mirë, që është e pasur me lëndë ushqyese ndihmon në sigurimin e lindjes së një fëmije me një peshë të shëndetshme. Kjo zvogëlon komplikimet e lindjes dhe problemet e mëvonshme shëndetësore për foshnjën.

Shëndeti i përjetshëm i një fëmije, përfshirë predispozitën e tyre ndaj kushteve të tilla si obeziteti, diabeti dhe sëmundjet e zemrës, mund të formohet nga cilësia e ushqyerjes së nënës së tyre shtatzënë, thotë Pérez-Escamilla.

Nënat të cilat duan që fëmijët e tyre të shijojnë shije të ndryshme mund të vendosin bazën duke konsumuar një larmi ushqimesh dhe shije gjatë shtatzënisë. Ndjenja e nuhatjes dhe shijes së foshnjave fillon të zhvillohet në tremujorin e parë sepse shijet kalojnë përmes lëngut amniotik, thotë ai.

“Ne jemi të vendosur të duam ushqimin e ëmbël. Ne nuk jemi të vendosur të dëshirojmë të shijojmë ushqim të hidhur, “thotë ai. “Industria ushqimore e di shumë mirë këtë.”

Foshnjëri

“Qumështi i gjirit është ushqimi i përsosur”, thotë Thomas. Dhe sa më gjatë që foshnja ushqehet me gji, aq më të mëdha janë përfitimet, pasi që foshnjat që ushqehen me gji kanë norma më të ulëta të obezitetit.

Foshnjat që ushqehen me gji, pavarësisht nga IQ e nënës së tyre dhe statusit socio-ekonomik, kanë rezultate më të larta në testet e IQ, sipas një analize të studimeve të shumta të publikuara në American Journal of Clinical Nutrition.

Foshnjat e lindura me një peshë normale të lindjes shënuan 3 pikë më shumë, dhe foshnjat me peshë të ulët lindën 5 pikë më lart në testet e IQ, zbuloi studimi. Në një studim të foshnjave të parakohshme, atyre që iu dha qumështi i nënës brenda 28 ditëve të para të jetës kishin IQ më të lartë, kujtime pune dhe funksion motorik dhe performuan më mirë në testet e leximit dhe matematikës në moshën 7 vjeç.

Fëmijëria

Për të rritur trurin dhe trupin e tyre, të vegjlit kanë nevojë për një shumëllojshmëri frutash, perimesh, drithërash, ushqime të pasura me proteina, qumësht të pangopur dhe produkte të tjera të qumështit, raporton “1000 Day”.

Për të zvogëluar mundësinë e obezitetit në fëmijëri, udhëzimet dietare të Departamenteve Amerikane të Bujqësisë dhe Shëndetit si dhe Shërbimeve Njerëzore për Amerikanët rekomandojnë që të shmangni lëngun e frutave ose ushqimin me sheqer të shtuar para 12 muajsh dhe të hani fruta të tëra në vend që të pini lëng frutash pas moshës 1 vjeç. Por pa një buxhet reklamues prej një milion dollarësh, mesazhi nuk po arrin tek pediatrit dhe prindërit.

“Nëse vërtet duam të ndryshojmë trajektoren e pabarazive shëndetësore dhe çështjeve të drejtësisë sociale”, thotë Pérez-Escamilla, “ne duhet të fillojmë të investojmë më shumë në 1000 ditët e para të jetës”.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.