Ngrohja e marrëdhënieve Turqi-Saudi e detyron Hamasin dhe Vëllazërinë Myslimane të ndryshojnë taktikat

Ishte mbreti Salman ai që ftoi presidentin turk Recep Tayyip Erdogan për një vizitë zyrtare në Arabinë Saudite, apo Erdogan e ftoi veten?

Kjo pyetje i ka mbajtur sauditët të zënë në mediat sociale këtë javë, më shumë se sa bëri vizita dyditore e Erdoganit një javë më parë në qytetin port të Jeddah.

Dallimi midis dy versioneve prek çështjen e respektit dhe prestigjit. Në fund të fundit, nëse Erdogan e ka iniciuar vizitën, atëherë është pelegrinazhi i tij në Canossa. Nëse mbretëria saudite qëndron pas vizitës, po flasim për dy vende me status të barabartë që raportojnë për përfundimin e konfliktit katërvjeçar mes tyre.

Në fund, Arabia Saudite lëshoi ​​një deklaratë duke thënë se Mbreti Salman e ftoi Erdoganin duke supozuar se u dha fund interpretimeve të ndryshme.

Në pritjen e mirëseardhjes në aeroportin e Jeddah nuk ishte princi i kurorës Mohammed bin Salman, por guvernatori i Mekës, Khalid bin Faisal al-Saud.

Guvernatori, ishte ndërmjetësi saudit që zhvillonte negociatat në vitin 2018 për t’i dhënë fund aferës rreth vrasjes së gazetarit saudit Jamal Khashoggi në heshtje dhe në marrëveshje reciproke. Negociatat përfunduan në dështim kur Erdogan refuzoi propozimet e tij, por përqafimi i ndërsjellë javën e kaluar, fillimisht me Faisal dhe më vonë me Princin Mohammed, “e varrosi Khashoggi-n” njëherë e përgjithmonë.

Megjithatë, pajtimi midis Turqisë dhe Arabisë Saudite ka një çmim.

Turqia pranoi t’u transferonte sauditëve vazhdimin e gjyqeve kundër 26 personave të dyshuar për përfshirje në vrasjen e Khashoggi, dhe duke e bërë këtë të ulë, në praktikë, perden e të gjithë çështjes.

Jo më pak e rëndësishme ishte deklarata e Erdoganit në Twitter se Turqia kundërshton çdo formë terrorizmi dhe i jep rëndësi të madhe bashkëpunimit rajonal kundër terrorizmit.

Kjo nuk ishte thjesht një deklaratë banale e tipit që pushtetarët e bëjnë pa dashje. Ai drejtohej në mënyrë specifike kundër Vëllazërisë Myslimane, të cilën sauditët e kanë cilësuar një organizatë terroriste.

Pas kthimit të tij në Turqi, Erdogan urdhëroi mbylljen e stacionit televiziv al-Mekameleen të Vëllazërisë Myslimane dhe ua bëri të qartë drejtuesve të tij të lartë, të cilët deri më tani gëzonin patronazhin e qeverisë, se “rrethanat diplomatike kanë ndryshuar”, me fjalë të tjera, se ata mund të vazhdojnë të jenë mysafirë në Turqi, por nuk mund të përfshihen më në aktivitete diplomatike apo politike apo të përdorin mediat e tyre për aktivitete të tilla.

Kjo është përgjigja e Erdoganit jo vetëm për Arabinë Saudite, por edhe për Egjiptin, i cili kërkoi që Turqia të ekstradonte liderët e lartë të Vëllazërisë si një nga kushtet për rinovimin e marrëdhënieve, shkruan Albanian Post

Në të njëjtën kohë, dhe për të kënaqur Izraelin, u raportua se Erdogan i bëri të qartë Hamasit se anëtarët e krahut të tij ushtarak Izz al-Din al-Qassam nuk mund të qëndronin në Turqi. Sipas burimeve palestineze, Turqia tashmë ka dëbuar disa dhjetëra aktivistë të Hamasit nga vendi.

Turqia dhe Arabia Saudite

Përpara vizitës së Erdoganit, Ankaraja ka bërë shumë për të përmirësuar lidhjet me qendrën e pushtetit mysliman sunit.

Së pari, ajo zbuti kritikat e saj për vrasjen e Jamal Khashoggi.

Nga ana tjetër, importet e Arabisë Saudite nga Turqia u rritën me 2.8% në dy muajt e parë të 2022.

Në vitin e kaluar, importet nga Turqia kishin rënë me 62.3% në 3.32 miliardë rial (886 milionë dollarë, 844 milionë euro).

Si hap tjetër i pajtimit, Turqia në prill e zhvendosi gjyqin kundër 26 të dyshuarve sauditë në lidhje me çështjen Khashoggi nga Ankaraja në Riad, pavarësisht kritikave të përhapura nga grupet e të drejtave dhe e fejuara e Khashoggi, Hatice Cengiz.

“Për Turqinë, afrimi me Arabinë Saudite ka qenë i rëndësishëm për një kohë të gjatë, mbi të gjitha për arsye ekonomike”, tha për gjermanen Deutsche Welle, Sebastian Sons, ekspert i institutit kërkimor CARPO me qendër në Gjermani, përcjell Albanian Post.

Sipas tij, situata politike dhe ekonomike në Turqi është e tensionuar. Kjo pasi Arabia Saudite është një treg i rëndësishëm, nga njëra anë si blerëse e produkteve turke, por edhe si investitor i mundshëm.

Turqia, Arabia Saudite dhe rajoni

Profesor Samir Salha, i specializuar në çështjet turke dhe rajonale në Universitetin Kojali të Turqisë, tha për DË se Ankaraja ka kërkuar gjithashtu lidhje më të mira me Emiratet e Bashkuara Arabe, Izraelin, Katarin dhe Egjiptin.

Një udhëtim i Erdoganit në Emiratet e Bashkuara Arabe në shkurt të këtij viti rezultoi në një shkëmbim valutor prej 4,9 miliardë dollarësh (4,6 miliardë euro) për të ndihmuar në stabilizimin e lirës turke, si dhe planin për krijimin e një fondi prej 10 milionë dollarësh për investime në ekonomia turke.

Në mars, Ankaraja mirëpriti ngrohtësisht presidentin izraelit Isaac Herzog dhe Turqia mban gjithashtu marrëdhënie të mira me Katarin.

Lidhjet me Egjiptin gjithashtu po forcohen dhe në fakt mendohet se kanë luajtur një rol të rëndësishëm në afrimin mes Turqisë dhe Arabisë Saudite.

Marrë nga Haaretz, përshtatur për Albanian Post

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.