Mbi tokë erozioni – nën ujë harresa

Agjencia franceze e lajmeve “Agence France Presse”, i ka dedikuar një artikull zhdukjes së bunkerëve të epokës komuniste në Shqipëri.

Bunkerët, shkruan AFP-ja, ishin ngritur për t’i bërë ballë një sulmi bërthamor.

Sipas saj, dekadat që pasuan zbuluan se ato po gllabërohen nga deti ndërsa vija bregdetare është goditur nga erozioni.

“Brigjet e Shqipërisë janë ndër më të prekurat në Evropë nga erozioni, sipas ekspertëve, të cilët fajësojnë ndryshimet klimatike dhe urbanizimin e pakontrolluar për fatkeqësinë”, vijon AFP-ja në artikullin e saj.

Përgjatë brigjeve të Semanit, shumë prej bunkerëve janë të zhytur nën ujë.

“Në plazhe trungjet e pemëve janë shqyer, ndërsa çatitë e shembura dëshmojnë për pafuqinë e popullsisë përballë detit që përparon gjithnjë”, përshkruan media franceze.

Ilir Zani, 80 vjeç, rrëfen për AFP-në se “bunkerët duhej t’i rezistonin çdo gjëje, por dështuan në betejën e tyre të vetme”.

Sipas vendasve, Adriatiku ka përparuar me 800 metra vetëm në tre dekadat e fundit.

Një tjetër banor, Izmir Mernica, 47 vjeç, ka frikë se kafeneja e tij mund të pësojë të njëjtin fat.

“Ne jemi të shqetësuar, deti po gëlltit gjithçka”, tregon Mernica.

Fjala e ekspertëve

Në vitin 2009, autoritetet tërhoqën shtatë bunkerë të zhytur nga deti.

Këta të fundit, krijonin vorbulla rrymash që morën jetën e shumë pushuesve.

Më shumë se një dekadë më vonë, bunkerët janë zhytur sërish nën ujë.

Sipas ekspertëve të ndryshimeve klimatike që punojnë për Programin e Kombeve të Bashkuara për Zhvillim (UNDP), më shumë se një e treta e vijës bregdetare të Shqipërisë prej 427 kilometrash ndikohet nga erozioni.

AFP-ja sjell në vëmendje figurën e një 64-vjeçari, i cili jeton në Qerret.

“Vlash Moci ruan ende bunkerin e tij, i cili dikur strehonte armë kundërajrore dhe tani është një lokal që tërheq turistë të huaj”, ravijëzon agjencia franceze.

Moci, sipas AFP-së, është i shqetësuar se një ditë dallgët e mëdha do të përpijnë gjithçka.

Erozioni klimatik

Deti duket të jetë i papërmbajtshëm në parashikimet e së ardhmes.

Për shkak të ndryshimeve klimatike, ekspertët parashikojnë se niveli i detit në Shqipëri do të rritet me 40 deri në 105 centimetra.

Ky parashikim përllogaritet deri në vitin 2100. Kjo, krahasuar me ndryshimet e regjistruara midis viteve 1986 dhe 2005.

“Problemi është se njerëzit kanë prerë pothuajse të gjithë bredhat për të ndërtuar banesa, duke dëmtuar sistemet e natyrës”, thotë 66-vjeçari, Besnik Zara, për AFP-në.

Në malet e Shupalit pranë Tiranës, vëren Agence France Presse, është e lehtë të shihen efektet e erozionit.

Shumica e dëmtimeve janë shkaktuar nga shpyllëzimi dhe lumenjtë që ushqejnë një rezervuar aty pranë.

Ky liqen, i cili furnizon kryeqytetin me ujë të pijshëm, “konsiderohet tashmë një vatër erozioni”, nënvizon Diku për AFP-në.

Për të përballuar këtë situatë, autoritetet ndaluan prerjen e pemëve nga pyjet e zonës në vitin 2016.

Ata janë zotuar gjithashtu të zbatojnë premtimet e bëra në konferencat e OKB-së për klimën në Paris dhe Glasgow dhe kanë filluar miratimin e legjislacionit të ri.

“Krimi mjedisor do të trajtohet nga kodi penal si krim kundër jetës, pronës ose në të njëjtin nivel me krimet e organizuara”, paralajmëroi ministri i Brendshëm Bledi Çuçi.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.