Lajme

Irani çmonton kamerat e monitorimit bërthamor pas censurës së IAEA-së


Ky imazh satelitor i dhënë nga Maxar Technologies më 8 janar 2020 tregon një përmbledhje të Fabrikës së Pasurimit të Karburantit Fordow të Iranit (FFEP), në verilindje të qytetit iranian të Qom. ©: Maxar Technologies nëpërmjet AFP

Irani ka fikur një numër kamerash të instaluara nga mbikëqyrësi global bërthamor pasi fuqitë perëndimore prezantuan një rezolutë për ta censuruar atë.

Organizata e Energjisë Atomike e Iranit (AEOI) njoftoi të mërkurën se ka fikur Monitorin e Pasurimit Online (OLEM) dhe sistemin e rrjedhës së Agjencisë Ndërkombëtare të Energjisë Atomike (IAEA) në një vend të paidentifikuar bërthamor.

Të gjitha sistemet e çmontuara të monitorimit u instaluan vullnetarisht dhe përtej kornizës së marrëveshjes mbrojtëse me IAEA-në, tha AEOI-ja.

Deklarata e AEOI-së shtoi se më shumë se 80 për qind e kamerave ekzistuese të IAEA-së mbulohen nga marrëveshja mbrojtëse dhe për këtë arsye mbeten në vend dhe funksionale.

Organizata tha se IAEA-ja ishte informuar për masën, e cila duket se është zbatuar të mërkurën.

Ai erdhi si një përgjigje ndaj një rezolute të paraqitur nga Shtetet e Bashkuara dhe aleatët e saj evropianë në bordin e IAEA-së të martën.

Në rezolutën e tyre, ata shprehën “shqetësim të thellë” për përparimet bërthamore të Iranit dhe bashkëpunimin e pamjaftueshëm, siç përshkruhet në dy raporte konfidenciale të IAEA-së të publikuara javën e kaluar.

Ata thanë se posedimi i uraniumit të pasuruar 60 për qind nga Irani, përveç vendosjes së 2 mijë centrifugave të avancuara dhe kërkimit dhe zhvillimit të zgjeruar, është shkak për shqetësim të madh dhe po “ngjall mosbesim për qëllimet e Iranit”.

Ata gjithashtu pohuan se aktivitetet bërthamore të Iranit nuk kanë justifikim të përdorimit civil dhe po e bëjnë më të vështirë kthimin në marrëveshjen bërthamore të vendit të vitit 2015 me fuqitë botërore.

SHBA-të braktisën në mënyrë të njëanshme marrëveshjen bërthamore, Planin e Përbashkët Gjithëpërfshirës të Veprimit (JCPOA), në vitin 2018 dhe vendosi sanksione të ashpra ndaj Tehran-it. Irani filloi gradualisht të rrisë programin e tij bërthamor një vit më pas, duke pohuar se ishte rreptësisht paqësor.

Vitin e kaluar, pasi një shkencëtar i lartë bërthamor u vra pranë Tehran-it në një sulm për të cilin fajësohej Izraeli, parlamenti iranian miratoi një ligj që detyronte qeverinë të nxiste pasurimin dhe gjithashtu të çmontonte disa kamera të IAEA-së.

Irani dhe IAEA-ja përfundimisht arritën një marrëveshje që mbante kamerat në vend dhe regjistrimin, por Iranit do t’i duhej të dorëzonte kasetat vetëm pasi të rivendosej JCPOA-ja dhe të hiqen sanksionet.

Po ashtu Irani dhe agjencia nuk janë pajtuar për grimcat e gjetura në disa vende bërthamore. IAEA-ja tha në raportin e saj të fundit se Irani ka dështuar të japë shpjegim adekuat. Ndërsa pala iraniane ka akuzuar agjencinë se vepron nën presion politik.

Bisedimet indirekte midis Iranit dhe SHBA-ve kanë ngecur muajt e fundit pasi të dy nuk kanë arritur të bien dakord se cilat sanksione do të hiqen në rast se JCPOA-ja ringjallet.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.

/Albanianpost.com


Lajmet kryesore