Iran-IAEA, arrihet marrëveshja mbi monitorimin e vendeve bërthamore

Autoritetet në Iran kanë rënë dakord, të hënën e 13 shtatorit, që të lejojnë mbikëqyrjen globale për të monitoruar vendet bërthamore iraniane.

Inspektorët e Agjencisë Ndërkombëtare të Energjisë Atomike (IAEA) do të lejohen të zëvendësojnë kartat e kujtesës të kamerave dhe ato do të mbahen në Iran.

Irani kishte thënë më parë se do të dorëzonte pamjet e kamerave nga vendet kryesore bërthamore, pasi të kishte arritur një marrëveshje për heqjen e sanksioneve amerikane.

IAEA-ja ishte ankuar se Irani po bllokonte punën e tij monitoruese.

Vendet perëndimore kanë akuzuar Iranin se po përpiqet të krijojë armë bërthamore. Ndërkohë qeveria e Tehran-it e ka mohuar këtë, duke thënë se programi i tij bërthamor është paqësor.

Drejtori i Përgjithshëm i IAEA-së, Rafael Grossi, shkoi për në Tehran këtë javë, ndërsa negociatat mbi pajisjet e monitorimit kishin ngecur.

Gjatë vizitës, ai u takua me Mohammad Eslami, kreu i ri i Organizatës së Energjisë Atomike të Iranit.

Në një konferencë të përbashkët për shtyp, Grossi tha se, “është e domosdoshme” që Irani dhe IAEA-ja, “të njihemi me njëri-tjetrin”.

Sipas një marrëveshjeje tjetër të arritur në vitin 2015 me gjashtë vende të tjera – SHBA-të, Britania e Madhe, Franca, Kina, Rusia dhe Gjermania – Irani ra dakord të ndalonte disa punë bërthamore në këmbim të përfundimit të sanksioneve ndërkombëtare.

Por tensionet midis Iranit dhe Perëndimit janë rritur që nga viti 2018, kur ish-presidenti amerikan, Donald Trump, u tërhoq nga marrëveshja bërthamore dhe rivendosi sanksionet amerikane.

Që nga viti 2019, Irani është përgjigjur, duke thyer shumë nga kufizimet kryesore të marrëveshjes, si pasurimi i uraniumit për prodhimin e armëve bërthamore.

Uashingtoni dhe aleatët e tij evropianë i kanë kërkuar presidentit të Iranit, Ebrahim Raisi, të kthehet në bisedime.

Raisi – i cili mori detyrën muajin e kaluar – ka thënë se do të mbështesë “çdo plan diplomatik” për t’i dhënë fund sanksioneve “ilegale” të SHBA-ve ndaj Iranit.

Bashkimi Evropian ka mirëpritur marrëveshjen e fundit, duke thënë se ajo krijoi hapësirë ​​për diplomaci. Ajo u arrit, pasi dy raporte konfidenciale nga agjencia u zbuluan.

Raportet thanë se Irani më parë kishte dështuar të bashkëpunonte në çështjen e pajisjeve të monitorimit, të cilat ishin rënë dakord, sipas marrëveshjes bërthamore të vitit 2015.

Ata gjithashtu thanë se nuk ishte dhënë një shpjegim i qartë se pse gjurmët e uraniumit u gjetën në disa vende të vjetra, të padeklaruara.

Në gusht, presidenti amerikan Joe Biden tha se, nëse diplomacia nuk zgjidh krizën bërthamore iraniane, Amerika është “gati t’u drejtohet opsioneve të tjera”.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.