Hezbollah-Jamaa Islamiya aleatë politikë?

Në Libanin e Jugut, Hezbollahu nuk është i vetëm kundër Izraelit.

Janë fraksionet palestineze, por edhe al Jamaat al Islamiya.

Që nga fillimi i shkatërrimit së al-Aksa më 7 tetor, kjo parti e vogël sunite libaneze e lidhur me Vëllazërinë Myslimane ka ringjallur krahun e saj të armatosur, Forcat e Agimit, për të marrë pjesë në luftime përkrah pro- partisë shiite iraniane.

Në një kohë kur Hezbollahu po kërkon një mbulesë të brendshme për betejën kundër shtetit hebre në mbështetje të Hamasit, ky rreshtim ndërfetar është në kohën e duhur.

Por nuk është e sigurt se mund të lejojë që partia shiite të zgjerojë ndikimin përtej luftës, veçanërisht në arenën sunite, pa udhëheqje të qartë që nga tërheqja e ish-kryeministrit Saad Hariri nga jeta politike në fillim të vitit 2022.

“Pjesëmarrja e al Jamaat al Islamiya në luftime sjell përfitime si për Hezbollahun ashtu edhe vetë partinë”, thotë politologu Karim Mufti.

“Për lëvizjen e Vëllazërisë, është një shans për të afirmuar veten politikisht duke u bashkuar edhe një herë në lojën e luftës kundër Izraelit”, shton ai.

Një qasje e cila vjen në një kohë kur skena politike sunite tani është shumë më konkurruese dhe aktorë të ndryshëm po përpiqen të marrin udhëheqjen.

Al Jamaat al Islamiya, një nga partitë sunite më të vjetra dhe më të strukturuara, është një nga pretendentët.

Duke u vendosur si një grup i aftë për të goditur Izraelin, lëvizja mund të fitojë popullaritet në mesin e rrugës sunite, e cila është e uritur për hakmarrje pas dekadash pengesash në rajon.

“Nëse do të kisha një raketë, do ta gjuaja pa hezitim. Izraeli është armik si për sunitët ashtu edhe për shiitët, madje edhe për të gjithë arabët”, thotë një figurë sunite në kampin anti-Hezbollah.

Një demonstratë në mbështetje të Palestinës, e organizuar javën e kaluar në qendër të Bejrutit, mblodhi së bashku mijëra njerëz nën flamurin e Vëllazërisë.

“Kjo nuk ndryshon asgjë në rreshtimet politike që ekzistonin para luftës”, shton ai.

Kjo konvergjencë në terren nuk do të thotë se dy vëllezërit në krahë do të bëhen aleatë politikë. Aq më tepër që marrëdhëniet e tyre nuk kanë qenë gjithmonë të mira.

Që nga vrasja e ish-kryeministrit Rafic Hariri në vitin 2005 dhe polarizimi i shtuar politik që pasoi, rruga sunite është bashkuar kryesisht me kampin anti-sirian.

Përfshirë al Jamaat al Islamiya.

“Ndarja sunite-shiite pas vitit 2005, pa harruar ndërhyrjen e Hezbollahut në luftën civile siriane përkrah regjimit të Bashar al-Asad, minoi marrëdhëniet e ‘partisë së Zotit’ me Jamaat gjatë dekadës së fundit”, sipas Raphaël Lefèvre, ekspert i lëvizjeve islamike.

Në tetor 2019, al Jamaat al Islamiya gjithashtu mori anën e protestës popullore, të urryer nga Hezbollahu, dhe anëtarët e saj morën pjesë masivisht në demonstrata, veçanërisht në Saida.

Fakti mbetet se pavarësisht këtij pozicionimi, partia islamike nuk shkon kurrë larg në konfrontim.

Edhe në maj 2008, kur Hezb pushtoi lagjet sunite të Bejrutit për të shtyrë qeverinë të kthente vendimet e sigurisë, Vëllazëria nuk ndërhyri për të mbështetur mbrojtjen e rrymës Haririan Future, e shtypur shpejt nga luftëtarët e tandemit shiit.

“Të dy lëvizjet nuk e vranë kurrë njëra-tjetrën, dhe vazhdimisht ruajtën linjat e tyre të dialogut”, sipas Lefèvre.

Kohët e fundit, që nga fillimi i zgjedhjeve presidenciale në shtator të vitit të kaluar, al Jamaat al Islamiya ka qëndruar mes kampit opozitar dhe pro-Hezbollahut.

Pozicioni “i paangazhuar” nuk mund të ndahet nga dy faktorë të rëndësishëm.

E para është historike dhe daton në vitin 1979, kur revolucioni iranian zëvendësoi monarkinë laike Pahlavi me një Republikë Islamike.

Një burim frymëzimi për lëvizjet islamike, si sunite dhe shiite, në mbarë botën.

Dy partitë islamo-konservatore gjithashtu do të luftojnë së bashku kundër pushtimit izraelit në vitet 1980.

Kurse e dyta është politike: deri më sot, ka një fraksion të madh brenda partisë afër Iranit dhe Hezbollahut dhe një tjetër që preferon Turqinë dhe vendet arabe.

Një realitet që e shtyn partinë të mos largohet nga logjika e saj centriste për të shmangur një ndarje.

“Në vitin 1982, Saïd Chaaban, një ish-lider i partisë, u nda për të themeluar lëvizjen Tawhid në Tripoli, një parti e afërt me Iranin dhe që mbron një aleancë solide midis islamistëve sunitë dhe shiitë në Liban”, thotë studiuesi.

“Ne kemi denoncuar prej kohësh polarizimin dhe politikën e boshtit në Liban”, thotë Ali Abou Yassine, kreu i zyrës politike.

Sipas tij, gjëja më e rëndësishme për momentin është “të mbrojmë libanezët, palestinezët dhe vendet tona të shenjta nga agresioni izraelit”.

Nëse al Jamaat al Islamiya nuk do të jetë në gjendje t’i japë Hezbollahut mbulimin sunit që lakmon, kjo është edhe për arsye të tjera.

Fakti që lëvizja islamiste për momentin mbetet dytësore në jetën politike, elektorati i këtij komuniteti historikisht është përvetësuar nga e ardhmja, një parti me theks liberal dhe properëndimor.

Pavarësisht mungesës së këtij të fundit, gjatë zgjedhjeve legjislative të 2022, al Jamaat al Islamiya mori vetëm një vend, krahasuar me asnjë katër vjet më parë.

“Jo vetëm që numri i sunitëve në Liban që mbështesin islamin politik është relativisht i ulët, por ata janë gjithashtu të ndarë midis disa grupeve të vogla”, vëren Lefèvre.

Partisë, përveç anës ideologjike, i mungojnë dy shtylla pa të cilat asnjë lëvizje nuk mund të zë një vend të rëndësishëm në skenën politike sunite.

Së pari, nuk përfiton nga mbështetja financiare dhe politike nga Arabia Saudite, gardianja historike e besimit në Liban, dhe fatkeqësia e së cilës është Vëllazëria Myslimane.

Një mangësi tjetër është se partisë i mungon një lider karizmatik dhe popullor.

“Shumica e libanezëve nuk e dinë se kush është Mohammad Takkouch”, dallon Lefèvre.

Marrë nga “L’Orient-Le Jour”, përshtatur për “Albanian Post”.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.